γράφει η Ελένη Τροβά
Οι 32οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκυο φέρνουν στη Φιλοξενούσα Πόλη πέντε νέα αγωνίσματα (σέρφινγκ, καράτε, skateboard, αθλητική αναρρίχηση, μπέιζμπολ/σόφτμπολ) σημαντικούς αθλητές μεταξύ των οποίων οι Σόνι Μίλερ-Ουίμπο, Σιμόν Μπάιλς, Γιάνια Γκάρνμπρετ, Νάιτζα Χιούστον, Τεντί Ρινέ, Κέιλεμπ Ντρέσελ, Λευτέρης Πετρούνιας, Mασαχίρο Τανάκ και Γουιλφρέντο Λεόν. Όπως και στην αρχαιότητα τα ονόματα των αθλητών επιτρέπουν να γκρεμίζονται τείχη: γι’αυτό ξεκινάμε και καταλήγουμε με τα ονόματα των αθλητών οι οποίοι και μόνον αυτοί αγωνίζονται με το σώμα και το πάθος τους για μια διάκριση η οποία ξεπερνά τις κοινωνικές τάξεις και τα έθνη. Όσες αντιρρήσεις και να έχει κανείς για τη δράση του Ολυμπιακού Κινήματος δεν μπορεί να αρνηθεί ότι έφερε στο προσκήνιο της Ιστορίας πρόσωπα και νοήματα που δύσκολα θα έφθαναν σε βάθρα και αναγνωρισιμότητα.
Ολυμπιακοι Αγώνες: Η θριαμβευτική παρέλαση της ελληνικής αντιπροσωπείας στην τελετή έναρξης
Στους ιδιαίτερους αυτούς Αγώνες του Τόκυο πολλά θα γίνουν διαφορετικά. Αρχικά δεν θα ισχύσει ο τετραετής κύκλος των Αγώνων που καθυστέρησαν κατά ένα ολόκληρο χρόνο καθώς αναβλήθηκαν πέρσι λόγω covid-19. Πραγματοποιούνται εν τέλει κάτω από παράξενες συνθήκες χωρίς θεατές, σε ένα αδιάφορο κλίμα χωρίς το αναγκαίο χειροκρότημα, σε μια πόλη που αντιμετωπίζει προβλήματα και προκλήσεις από μια πανδημία που έχει καταφέρει σημαντικό πλήγμα στην κοινωνία που με τη σειρά της δεν έχει πειστεί σε πολύ ψηλό βαθμό (90%) για τη σημασία του εμβολιασμού. Στην Ιαπωνία ο ιός μετρά 810.000 κρούσματα και 14.900 θανάτους. Η έξαρση των κρουσμάτων κορονοϊού στην Ιαπωνία έχει ως αποτέλεσμα να είναι ακόμα στον αέρα οι Ολυμπιακοί Αγώνες, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Οργανωτικής Επιτροπής να δηλώνει ότι ακόμη δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ματαίωσής τους. Ήδη σημειώθηκαν κρούσματα μεταξύ των αθλητών και των παραγόντων ενώ οι διεθνείς ανταποκριτές παρατηρούν με δέος τις εξελίξεις. Τα υγειονομικά δρώμενα οδήγησαν τη ΔΟΕ σε μέτρα που είναι εντελώς απρόσμενα. Η ΔΟΕ έθεσε λοιπόν ένα πλέγμα μέτρων μεταξύ των οποίων απαγόρευση παρουσίας θεατών, χρήση μάσκας των αθλητών στην απονομή μεταλλίων, προστατευτικό πλαίσιο στο βάθρο των απονομών και πλήρη εμβολιασμό. Οι αθλητές και οι εθνικές αποστολές χρησιμοποιούν το πρόγραμμα στο κινητό τηλέφωνο που εφαρμόσθηκε ήδη σε πολλές χώρες. Οι αθλητές θα λαμβάνουν μόνοι τους το μετάλλιο και τα λουλούδια από έναν δίσκο που θα φέρνει εθελοντής. Έχει γίνει, ακόμη σαφές, ότι δεν θα υπάρχει καμία χειραψία ή έστω άλλη «επαφή». Οι αθλητές θα ανεβαίνουν στο βάθρο για την ανάκρουση του εθνικού ύμνου και την απονομή των μεταλλίων. Με αυτή την ευκαιρία οι αμφισβητίες του εμβολιασμού Ιάπωνες οδήγησαν τη ΔΟΕ να λάβει μέτρα που θυμίζουν την παρέμβαση της ΔΟΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Πεκίνο με τροποποίηση του Συντάγματος ή την προστασία του περιβάλλοντος στην Αθήνα με αντίστοιχη τροποποίηση του Συντάγματος. Ο κότινος της νίκης λοιπόν θα σερβίρεται σε δίσκο αυτή τη φορά ενώ οι Αγώνες του Τόκυο λαμβάνουν χώρα υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης.
Οι Αγώνες του 2021 προχωρούν λοιπόν υπό καθεστώς κατάστασης ανάγκης κατά την Ιαπωνική νομοθεσία. Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Γιοσιχίντε Σούγκα ανακοίνωσε την επιβολή νέας κατάστασης έκτακτης ανάγκης στο Τόκιο, απέναντι στη αύξηση των κρουσμάτων της Covid-19, δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα διαρκέσει μέχρι τις 22 Αυγούστου και, κατά συνέπεια, θα ισχύει καθ΄όλη την διάρκεια της διεξαγωγής των Αγώνων, από τις 23 Ιουλίου μέχρι τις 8 Αυγούστου.
Την ίδια στιγμή, απαγορεύονται οποιεσδήποτε πολιτικές διαμαρτυρίες.
Η σύσταση, που υιοθετήθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΕ, ακολουθεί εκκλήσεις για χαλάρωση του κανόνα Ν. 50 του Ολυμπιακού Χάρτη που απαγορεύει κάθε «πολιτική, θρησκευτική ή φυλετική εκδήλωση ή προπαγάνδα» σε Ολυμπιακούς χώρους.
«Δράσεις όπως αυτές των Αμερικανών αθλητών, Τζον Κάρλος και Τόμι Σμιθ -οι οποίοι ύψωσαν τις γροθιές τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού το 1968 προς υποστήριξη του κινήματος «Μαύρη Δύναμη»- θα μπορούσαν να τιμωρηθούν πολύ σοβαρά». Θα έχουμε το χρόνο να αναπτύξουμε το νομικό σκέλος του διαλόγου της ΔΟΕ με τις εθνικές νομοθεσίες και τους πολίτες των χωρών όπου διεξάγονται Αγώνες εν καιρώ.
Θα πρέπει μάλιστα να σημειωθεί ότι η αυτοκινητοβιομηχανία της Toyota αποφάσισε να μην προβάλλει τις τηλεοπτικές διαφημίσεις της, που αφορούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ιαπωνική τηλεόραση, παρά το γεγονός ότι είναι από τους κορυφαίους χορηγούς της διοργάνωσης. Πρόκειται για μια κίνηση τακτικής από μία από τις πιο σημαντικές εταιρείες της χώρας, λίγες μέρες πριν από την έναρξη των Αγώνων εν μέσω μιας εθνικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Οι Ιάπωνες έχουν εκφράσει επανειλημμένα την έντονη αντίθεσή τους στους Aγώνες, με αρκετούς να ανησυχούν ότι η εισροή επισκεπτών από όλο τον κόσμο θα μπορούσε να μετατρέψει τη διοργάνωση σε εστίες υπερμετάδοσης του ιού. Αυτό θα ανέτρεπε τις εθνικές προσπάθειες για τη διατήρηση των επιπέδων του κορωνοϊού σε χαμηλά επίπεδα. «Διάφορες πτυχές αυτών των Ολυμπιακών Αγώνων δεν γίνονται δεκτές από το κοινό», δήλωσε ο εκπρόσωπος, Jun Nagata, σύμφωνα με την επιχειρηματική εφημερίδα Yomiuri Shimbun. Οι διαφημίσεις ωστόσο, θα εξακολουθούν να εμφανίζονται σε άλλες αγορές, επιβεβαίωσε η θυγατρική Toyota Motor North America. Η εταιρεία είχε προετοιμάσει διαφημιστικά σποτ, τα οποία ωστόσο δεν θα προβληθούν λόγω της ανησυχίας που υπάρχει ότι η σύνδεση της εταιρείας με τους Ολυμπιακούς Αγώνες θα μπορούσε να δημιουργήσει αντιδράσεις μεταξύ των Ιαπώνων. Και ο ιδιωτικός τομέας λοιπόν αλλά και η διαφημιστική πολιτική των Αγώνων έρχεται στο προσκήνιο.
Η τελετή έναρξης την Παρασκευή πρόκειται να είναι μια υποτονική υπόθεση, με τα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν ότι λιγότερα από 950 άτομα, συμπεριλαμβανομένων μόνο περίπου 15 παγκόσμιων ηγετών να δίνουν το «παρών». Όπως πάντα θα προηγηθεί η ελληνική αποστολή Η Άννα Κορακάκη και ο Λευτέρης Πετρούνιας θα ηγηθούν της παρέλασης των αθλητών καθώς η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή ακολουθώντας τη σχετική απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στο πλαίσιο της Ισότητας των Φύλων αποφάσισε οι δύο «χρυσοί» Ολυμπιονίκες του Ρίο να είναι οι σημαιοφόροι της ομάδας.
Αυτό που δεν είναι ίσως γνωστό ευρέως είναι ότι της ελληνικής αποστολής έπονται στην τελετή έναρξης οι πρόσφυγες και η αποστολή τους που απαρτίζεται από 29 αθλήτριες και αθλητές με συμμετοχή σε 12 Ολυμπιακά Αγωνίσματα. Προέρχονται από 13 χώρες, άρα ανήκουν και σε αντίστοιχες Ολυμπιακές Επιτροπές, κι επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 55 πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι μπήκαν στα προγράμματα της ΔΟΕ. Η ΔΟΕ για δεύτερη φορά μετά το Ρίο, δίνει σε 29 πρόσφυγες την δυνατότητα να αγωνιστούν στο Τόκιο, εκπληρώνοντας ένα όνειρο ζωής. Οι 29 αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και αυτοί που θα μετάσχουν στους Παραολυμπιακούς, προέρχονται από χώρες όπως η Συρία, το Ιράν, χώρες της Αφρικής που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν λόγω πείνας, πολέμου ή διώξεων. Έχουν απλωθεί σε όλα τα μέρη της Γης. Δύο μάλιστα ζουν σε ΚΥΤ στην Αθήνα και θα συμμετάσχουν στους Παραολυμπιακούς Αγώνες.
Το γεγονός αυτό δεν θα πρέπει να θεωρηθεί αμελητέο καθώς αυτοί οι Αγώνες επιτρέπουν την έμφαση σε ζητήματα άλλα εκτός από τα συνήθη. Μάλιστα για πρώτη φορά αλλάζει το σήμα της Ολυμπιακής Διοργάνωσης και στο γνωστό altius citius fortius προστίθεται η λέξη μαζί. Η σχετική ανακοίνωση, έγινε στις 20/7 από τον πρόεδρο της ΔΟΕ, Τόμας Μπαχ, ο οποίος τόνισε την ανάγκη για αλληλεγγύη σε δύσκολες στιγμές και ειδικότερα κατά την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Απαιτήθηκε για το σκοπό αυτό τροποποίηση του Ολυμπιακού Χάρτη ο οποίος περιέλαβε την αλληλεγγύη στα νοήματα του Ολυμπιακού Κινήματος πολλά χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση. «Πρέπει να προσαρμόσουμε το σύνθημα στην εποχή μας», είπε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της ΔΟΕ.
Κλείνοντας αυτό το σημείωμα ενώ οι 29 πρόσφυγες παρελαύνουν μετά την ελληνική αποστολή θα αναφέρουμε τα ονόματά τους και θα διατηρήσουμε την προσδοκία ότι με αυτά θα θωρακισθεί η αλληλεγγύη και θα γκρεμισθούν τα τείχη όλων των πόλεων της γης ώστε να τους υποδεχθούν όπως το Τόκυο που βρίσκεται και το ίδιο σε κατάσταση ανάγκης.
