Σοκ έχουν προκαλέσει τα αλλεπάλληλα περιστατικά βίας, με αποκορύφωμα τις γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν την Ελλάδα σε διάστημα λίγων μηνών.
Τελευταίο θύμα μια 43χρονη μητέρα τριών παιδιών στη Σωτηρίτσα της Λάρισας. Η γυναίκα έπεσε νεκρή από πυροβολισμούς που δέχθηκε από τον σύζυγό της ,ο οποίος ηχογραφούσε την πράξη του!
Επτά είναι οι γυναίκες που σε μόλις επτά μήνες έπεσαν νεκρές από τα χέρια των συντρόφων τους, με την «μαύρη» αυτή λίστα να προκαλεί οργή.
Tου ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Τη δική τους εξήγηση για την έκρηξη βίας των τελευταίων μηνών καταθέτουν στην «Μ» εξειδικευμένοι επιστήμονες
Κι αν στο παρελθόν τα «βέλη» στρέφονταν με ευκολία στους συγγενείς ή τους γείτονες που «ήξεραν και δεν μιλούσαν», το έγκλημα στην ∆άφνη έρχεται να δείξει πως ακόμα και όταν οι γείτονες μιλούν, το έγκλημα δυστυχώς δεν προλαμβάνεται.
Η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» μίλησε με εξειδικευμένους επιστήμονες οι οποίοι έδωσαν τη δική τους εξήγηση για τις γυναικοκτονίες.
«Ήρωες του κακού ζουν ανάμεσά μας»
Δημήτρης Σούρας, Ψυχίατρος
«Το ‘‘σύνδρομο των Γλυκών Νερών’’ ξαναχτυπά και αυτό σημαίνει ότι ο δολοφόνος δεν είναι άρρωστος, δεν είναι εν βρασμώ και δεν έχει κίνητρο». Ο ψυχίατρος ∆ημήτρης Σούρας περιγράφει με αυτόν τον τρόπο των γυναικοκτόνων.
«Όποιος επιζητά κίνητρο στην πράξη ενός δολοφόνου είναι σαν να προσπαθεί να τον δικαιολογήσει», αναφέρει. «Υπάρχει μία διαταραχή η οποία λέγεται ‘‘αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας’’», επισημαίνει ο γνωστός ψυχίατρος. Όπως λέει, στην εφηβεία υπάρχουν μερικά άτομα τα οποία λόγω των οικογενειακών καταστάσεων ως επί το πλείστον αναπτύσσουν τέτοιες συμπεριφορές. Ο τρόπος που ανατρέφει τα παιδιά ο γονιός, το πώς φέρεται, η μικροπαραβατικότητα που μπορεί να έχει και να μην την έχουμε δει, η βία, λεκτική, ψυχολογική, ενδοοικογενειακή μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά και να δημιουργήσει μια προβληματική προσωπικότητα», σημειώνει ο ∆ημήτρης Σούρας.
«Αυτά τα άτομα δεν έχουν συναισθήματα, πιστεύουν ότι είναι οι κυρίαρχοι, οι ήρωες και ότι από αυτούς εξαρτώνται τα πάντα. ∆εν έχουν το αίσθημα της αλληλοβοήθειας, δεν τους ενδιαφέρει η προσωπικότητα ή ο χαρακτήρας των άλλων και έχουν και πολλά στοιχεία παραβατικότητας είτε μικρά είτε μεγάλα», αναφέρει.
«Το χειρότερο είναι ότι αυτά τα άτομα δυστυχώς, εκτός από το συναίσθημα, δεν έχουν και ενοχές, δεν τους ενδιαφέρει τι θα πουν οι άλλοι και δεν μετανιώνουν για οποιαδήποτε πράξη έχουν κάνει», τονίζει ο ψυχίατρος, ο οποίος χαρακτηρίζει αυτά τα άτομα «ήρωες του κακού». Όπως λέει, αυτοί κάποια στιγμή στη ζωή τους, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα διαπράξουν διάφορες παραβατικές πράξεις, ενώ μπορεί να φτάσουν ακόμη και στον φόνο. Ο ίδιος μας έφερε ως παραδείγματα τον νεαρό Ροδίτη ο οποίος καταδικάστηκε για τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη και τον 32χρονο Μπάμπη Αναγνωστόπουλο που σκότωσε τη σύζυγό του.
«Ήταν ήδη ένας δημιουργημένος ήρωας του κακού, που χωρίς αιτία και αφορμή δολοφόνησε την Καρολάιν. Τώρα έχουμε τον 30χρονο ∆ημήτρη στη Φολέγανδρο ο οποίος σκότωσε τη φίλη του στις διακοπές». Ο ∆ημήτρης Σούρας έφερε όμως και άλλα παραδείγματα. Τον 72χρονο από την Κυπαρισσία ο οποίος εκτέλεσε εν ψυχρώ έναν υπάλληλο καταστήματος κινητής τηλεφωνίας για μία διαφορά που είχαν στην τιμή που έπρεπε να πληρώσει, αλλά και την επίθεση με βιτριόλι σε βάρος της άτυχης Ιωάννας, η οποία γλίτωσε ως εκ θαύματος, αλλά έμεινε παραμορφωμένη για όλη της τη ζωή.
«Οι ‘‘εν δυνάμει δολοφόνοι’’ δημιουργούνται μέσα από την οικογένεια, μέσα από τη βία και τα όρια που δεν τους θέτουν οι δικοί τους άνθρωποι, τα οποία αυτοί τα εκμεταλλεύονται, τα περνούν αρχικά στο άμεσο περιβάλλον τους και μετά σε άλλες κοινωνικές επαφές τους» σημειώνει.
«∆εν μιλάμε για αρρώστια, για ψυχοθεραπεία, για φάρμακα, γιατί δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. ∆εν αντιμετωπίζονται, δεν υπάρχει θεραπεία. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι στην αρχή, αν οι γονείς έχουν καταλάβει ότι κάτι τρέχει, να φροντίσουν να πάνε τα παιδιά τους στους ειδικούς για να μην αναπτυχθεί αυτή η διαταραχή της προσωπικότητας. Αν αυτή αναπτυχθεί, δυστυχώς θα θρηνήσουμε και άλλα θύματα, δεν μπορεί να αλλάξει η κατάσταση», επισημαίνει. Οι δράστες τέτοιων αποτρόπαιων εγκλημάτων είναι ως επί το πλείστον άνδρες, σπανιότατα γυναίκες, άτομα καθημερινά, τα οποία μπορεί να έχουν δείξει δείγματα ότι έχουν προβλήματα αλλά εμείς δεν τα διαβάζουμε, μας είπε ο κ. Σούρας.
«Ένας που θυμώνει πολύ εύκολα, που εκνευρίζεται, παραβιάζει την προσωπικότητα του άλλου είναι ο πιθανός διαφορετικός άνθρωπος ο οποίος μπορεί να εκδηλώσει κάποια στιγμή την αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας. Είναι καθημερινοί άνθρωποι, δεν έχει σημασία το μορφωτικό τους επίπεδο, ακόμα και παιδιά καλής οικογένειας, σπουδαγμένοι και μη, μπορεί να φτάσουν σε αυτό το σημείο», τονίζει ο ψυχίατρος.
«Ο κόσμος δεν είναι ενημερωμένος, μιλάει για αρρώστιες δεν έχει καμία σχέση όλο αυτό», σημειώνει.
Αυστηροποίηση
Τι μπορεί να τους «φρενάρει»; Η αυστηροποίηση των ποινών δεν αποτελεί πάντα ανασταλτικό παράγοντα, αλλά τουλάχιστον θα παραμείνουν στη φυλακή. Τα ισόβια να είναι ισόβια, όταν λέμε 25 χρόνια να είναι τόσα, αναφέρει ο κ. Σούρας. Ο ίδιος επισημαίνει ότι δεν υπάρχει σωφρονισμός στις ελληνικές φυλακές και ότι οι καταδικασμένοι βγαίνουν συνήθως χειρότεροι. «Μπορεί να μην ξανασκοτώσουν, αλλά σίγουρα δεν θα είναι και τα καλύτερα παιδιά» λέει χαρακτηριστικά.
Ερωτώμενος για τις ψυχικές διαταραχές που επικαλούνται διάφοροι εγκληματίες, όπως ο καθ’ ομολογίαν δράστης στη Φολέγανδρο, ο κ. Σούρας ξεκαθαρίζει: «Πρώτα και κύρια οφείλουμε να έχουμε διάγνωση. Να ξέρουμε τη φαρμακευτική αγωγή και τη χρονιότητα. Υπάρχουν πάρα πολλές ψυχικές αρρώστιες. Το να σκοτώσεις άνθρωπο δεν είναι αποκύημα ψυχικής ασθένειας, για τον απλούστατο λόγο ότι ο μόνος που σκοτώνει είναι ο παρανοϊκός και σχιζοφρενής κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, άρα λοιπόν δεν μπορούμε να μιλάμε για ψυχική αρρώστια έτσι απλά. Είναι πολύ λάθος να πετάμε τη λέξη ψυχική ασθένεια, είναι μία προσβολή στους ψυχικά αρρώστους», καταλήγει ο ψυχίατρος.
«Ιδιαίτερη προσοχή σε νέες γνωριμίες…»
Δημήτρης Οικονόμου, ψυχίατρος– ψυχοθεραπευτής
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον συνάδελφό του κινείται και ο ∆ημήτρης Οικονόμου, ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής. «Οι ψυχικά πάσχοντες ασθενείς που παίρνουν φαρμακευτική αγωγή και έχουν ένα ψυχιατρικό ιστορικό το να φτάσουν στο έγκλημα είναι εξαιρετικά σπάνιο», τονίζει. «Πολλοί άνθρωποι νόμιζαν ότι πίσω από το έγκλημα στα Γλυκά Νερά υπήρχε ψυχική νόσος, πράγμα που δεν ισχύει», αναφέρει ο κ. Οικονόμου. «Στη δολοφονία στη Φολέγανδρο υπάρχει βέβαια ιατρικό ιστορικό», λέει. Αναφερόμενος στην έξαρση των γυναικοκτονιών ο ψυχίατρος μίλησε και για τη στυγερή δολοφονία των δύο αδελφών από τη Μακρινίτσα, της Κωνσταντίνας Τσάπα, 28 ετών, και του Γιώργου Τσάπα, 30 ετών, από τον σύζυγο της άτυχης μητέρας.
«Αποδείχθηκε ότι ο δράστης δεν λάμβανε τον τελευταίο καιρό τη φαρμακευτική αγωγή που έπρεπε και είχε απειλήσει τη σύζυγό του. Είχε δείξει επικίνδυνα σημάδια», είπε ο κ. Οικονόμου.
Όπως είπε, η κοινωνία έχει συγκλονιστεί με τα αλλεπάλληλα περιστατικά στυγερών δολοφονιών, κυρίως γυναικών.
Υπάρχει κάποιος τρόπος προφύλαξης;
«∆υστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα επειδή δεν γνωρίζει κανείς ποιος θα διαπράξει το έγκλημα», τονίζει ο ψυχίατρος.
Αυτό που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να προσέχει, ειδικά σε νέες γνωριμίες. «Όταν γνωρίζουμε έναν άνθρωπο, προτού προβούμε σε σοβαροποίηση της σχέσης, να αφήνουμε αρκετούς μήνες να περνούν πριν κάνουμε κάτι από κοινού, π.χ. διακοπές μαζί.
Συμπεριφορές
Να αφήνουμε τον χρόνο να δείξει αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Π.χ. μια περίεργη συμπεριφορά από την εμπειρία που έχουμε στη ζωή μας μέχρι τώρα, μας προκαλεί κάποιες παραπάνω σκέψεις. Π.χ. όταν κάποιος απαντάει στο τηλέφωνο και ξαφνικά εξαφανίζεται επί μέρες και επανεμφανίζεται σαν να μην τρέχει τίποτα», υπογραμμίζει ο ψυχίατρος και πραγματογνώμονας. «Πριν από το έγκλημα στη Φολέγανδρο η Γαρυφαλλιά είχε διαμαρτυρηθεί ότι ο 30χρονος προσπαθούσε να παρακολουθήσει τα τηλέφωνά της.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όταν υπάρχουν τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να δώσουμε παραπάνω χρόνο και σε κάθε περίπτωση δεν είναι κακό να συμβουλευτούμε κάποιον δικό μας άνθρωπο, έναν φίλο ή και έναν ειδικό», καταλήγει ο κ. Οικονόμου.
«Τα πάντα ξεκινούν µέσα από το σπίτι»
Μεγαλώνουμε διαφορετικά τα κορίτσια μας απ’ ό,τι τα αγόρια, επισημαίνει η κ. Στέλλα Αργυρίου.
«Υπάρχουν κάποιες αντιλήψεις βαθιά ριζωμένες στην κουλτούρα μας, που λένε πολλά, π.χ. εσύ είσαι άντρας, οι άντρες δεν το κάνουν αυτό, άντρας είσαι και το χέρι σου θα σηκώσεις και τη φωνή σου θα υψώσεις. Μιλάμε γενικότερα για μία κουλτούρα που δείχνει πώς μεγαλώνουν γενεές παιδιών. Θέλουμε να κρύψουν τα συναισθήματά τους απέναντι στις γυναίκες και να επιβάλλονται με τη βία. Λέμε γυναίκα είσαι, κάνε πίσω. Όσο υπάρχει αυτή η νοοτροπία, θα βλέπουμε διαρκώς άντρες να επιβάλλονται με κάθε τρόπο στις γυναίκες», τονίζει. Όπως είπε, σε όλο αυτό έχει συμβάλει πάρα πολύ και η καραντίνα. Μέσα από τις κλειστές πόρτες όλο αυτό το διάστημα τα προβλήματα άρχισαν να βγαίνουν προς τα έξω και ενισχύθηκαν οι ψυχοπαθολογικές καταστάσεις, τα νεύρα, λιγόστεψε η αντοχή μας. Η κυρία Αργυρίου είπε ότι θα αρχίσουμε να βλέπουμε δυστυχώς περισσότερα εγκλήματα αυτού του τύπου. «Η λέξη-κλειδί σε όλα αυτά είναι ο σεβασμός, ενώ τα πάντα ξεκινούν από το σπίτι», υπογραμμίζει.
Η ίδια ανέφερε ότι τέτοια περιστατικά έχουν να κάνουν και με το κομμάτι της ενσυναίσθησης, ότι δεν κατανοούμε τη θέση του άλλου. «Βλέπουμε στα socialmedia ότι υπάρχει ένα περίσσευμα μίσους που ψάχνει διαρκώς τρόπο να εκτονωθεί. Όλα αυτά είναι καταστάσεις που θα έπρεπε να μας προβληματίσουν. Η πιο επικίνδυνη παράμετρος αυτής της νέας τραγωδίας, που δεν θα είναι δυστυχώς η τελευταία, είναι να μη μας γίνει συνήθεια η βία. Υπάρχει έλλειψη σεβασμού στην κοινωνία, στον συνάνθρωπο, στον σύντροφό μας», τονίζει.
Κλιµάκωση
Αναφερόμενη στο προφίλ των δραστών τέτοιων ειδεχθών εγκλημάτων, η κυρία Αργυρίου λέει ότι υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, αλλά δεν μπορούμε να τους βάλουμε όλους σε μία κατηγορία.
«Αλίμονο αν σε κάθε καβγά φτάναμε στο σημείο να σκοτώνουμε, δεν θα υπήρχε ζωντανός κανένας. Όλοι μαλώνουμε, όλοι ξεφεύγουμε στα νεύρα μας κάποια στιγμή, δεν φτάνουμε όμως στο σημείο να σκοτώσουμε», υπογραμμίζει. «Δεν μπορεί να υπάρχει αυτή η ατιμωρησία, θα πρέπει να μπει και αυτό ως παράμετρος».
Η κλινική ψυχολόγος στάθηκε και σε αυτούς που δικαιολογούν τέτοιες καταστάσεις. «Δυστυχώς μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι υπάρχει μία μερίδα συμπολιτών οι οποίοι πάλι θα πουν κάτι θα του έκανε, μπορεί να πιστεύουν ότι φταίει το θύμα και είναι λυπηρό, δεν μπορεί να χάνεται μία ανθρώπινη ζωή χωρίς λόγο», τονίζει. Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν τα νέα κορίτσια είναι ότι η βία έχει κλιμάκωση. Μια χειριστική συμπεριφορά δυστυχώς μπορεί ναι καταλήξει ακόμα και στον θάνατο», καταλήγει.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
