Θα ήθελα να σας πάω λίγα χρόνια πριν, τον Δεκέμβριο του 2017 η Γαλήνη Κοεμτζή έβαλε τέλος στη ζωή της, πέφτοντας από τον 9ο όροφο της φοιτητικής εστίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν 21 ετών νέα γυναίκα, φοιτήτρια στο τμήμα Βιολογίας, ο λόγος της αυτοκτονίας της οι απειλές που δεχόταν για δημοσιοποίηση ενός «ροζ» βίντεο που είχε γυρίσει ο πρώην φίλος της.
Αυτή ήταν η πρώτη υπόθεση cyber bullying όπως την αποκαλούμαι, που απασχόλησε ευρέως την κοινή γνώμη στην Ελλάδα, αν και δεν ήταν η μόνη αλλά ούτε η τελευταία.
Το ζήτημα της εκδικητικής πορνογραφίας ήρθε πάλι στο επίκεντρο από τη Θεσσαλονίκη για να θυμίσει σε όλους μας, είτε ασχολούμαστε με αυτό το νομικό αντικείμενο, όπως εγώ, είτε είμαστε απλοί θεατές, ότι δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο αλλά αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια και παίρνει όλο και πιο τρομακτικές διαστάσεις, ενώ αποτελεί πλέον μορφή κακοποίησης.
Έχοντας χειριστεί πάρα πολλές υποθέσεις με συναφές περιεχόμενο, τα τελευταία δέκα και πλέον έτη, θεωρώ πλέον ότι η «Εκδικητική πορνογραφία» είναι μια μορφή κακοποίησης και όχι ένα “ροζ βίντεο” που παραπέμπει σε μία κλειδαρότρυπα για περίεργους, αν και διευκολύνει πολύ κάποιους να το τοποθετούν σε αυτή τη βάση. Το περιεχόμενο των βίντεο που κυκλοφορούν χωρίς τη συναίνεση των γυναικών ή και των ανδρών, που πρωταγωνιστούν, δεν θα έπρεπε να θεωρείται πορνογραφικό καθώς δεν είναι πορνογραφία με τη συμβατική έννοια του όρου. Αντίθετα είναι ένα βίντεο ιδιωτικού ερωτικού περιεχομένου που χρησιμοποιείται χωρίς την συγκατάθεση των προσώπων!.
Οι περιπτώσεις, σας διαβεβαιώνω είναι αμέτρητες και οι περισσότερες δεν γίνονται γνωστές ούτε στο οικογενειακό περιβάλλον των θυμάτων, γιατί, συνήθως, το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι η ντροπή που τους προκαλεί η εμπλοκή σε μια τέτοια κατάσταση. Όσο πιο μικρής ηλικίας είναι το θύμα, τόσο δυσκολότερο είναι να ζητήσει βοήθεια, οπότε η ψυχολογική πίεση που συσσωρεύεται μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες δυσάρεστες συμπεριφορές.
Το φαινόμενο της «εκδικητικής πορνογραφίας» συναντάται πιο συχνά στις ηλικίες 13-30, καθώς είναι τα άτομα αυτά που είναι πιο εξοικειωμένα με την τεχνομολία και με τα εργαλεία που τους προσφέρει, αρκετοί δε από αυτούς έχουν φτάσει στο σημείο να ανταλλάσσουν μέσω μηνυμάτων, chatrooms, social media και e-mails φωτογραφίες ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου ως το πιο φυσικό πράγμα που μπορούν να κάνουν !!!
Για να ορίσουμε την «Εκδικητική πορνογραφία» θα λέγαμε ότι είναι η μη συναινετική πορνογραφία που περιλαμβάνει τη δημοσίευση σεξουαλικού περιεχομένου (βίντεο ή φωτογραφιών) χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου και με στόχευσή τη διαπόμπευση του υποκειμένου.
Τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας παρατηρείται να είναι κυρίως γυναίκες. Όσο για τους δράστες, ας μην ξεχνάμε, όπως και σε κάθε μορφή κακοποίησης είναι οικεία πρόσωπα των θυμάτων, όπως συγγενείς, σύζυγοι ή σύντροφοι, οι οποίοι, κάτω από ορισμένες συνθήκες (για παράδειγμα, διαζύγιο/χωρισμός), επιθυμούν να εκδικηθούν τις πρώην ερωτικές συντρόφους τους και να τι οδηγήσουν ενδεχομένως και στην αυτοκτονία, αναρτώντας γυμνές φωτογραφίες τους στο Διαδίκτυο χωρίς τη θέλησή τους.
Μετά τη δημοσίευση του σεξουαλικού περιεχομένου, οι συνέπειες για τα θύματα μπορεί να αποβούν καταστροφικές. Προβλήματα στην εργασία, στις διαπροσωπικές σχέσεις, κάποιες φορές τα θύματα οδηγούνται στην αυτοκτονία, αλλά έχει παρατηρηθεί και ο οικονομικός εκβιασμός.
Η διεθνής έρευνα και βιβλιογραφία αναφέρει πλέον ότι υπάρχουν σαφείς ομοιότητες μεταξύ των θυμάτων βιασμού/σεξουαλικής κακοποίησης και των θυμάτων εκδικητικής πορνογραφίας. Στον ψυχισμό των ατόμων που δέχονται αυτή τη μορφή κακοποίησης έχει καταγραφεί ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ντροπή, η ταπείνωση, η αίσθηση της εγκατάλειψης και της προδοσίας, ο φόβος για τον έρωτα, η απώλεια εμπιστοσύνης. Το άτομο πλέον βιώνει στοχοποιημένο και εκτεθειμένο και λανθασμένα θεωρεί ότι έχει το μερίδιο της ευθύνης για αυτό που συμβαίνει.
Η πραγματικότητα όταν είσαι το θύμα σε αυτή τη περίπτωση είναι σίγουρα δυσάρεστη καθώς είναι πάρα πολύ δύσκολο ξεφύγεις γιατί εκτός των ανωτέρω σε πρακτικό επίπεδο μπορεί να βρεις ποιος ανέβασε το υλικό στο διαδίκτυο αλλά η Ελληνική Αστυνομία δεν μπορεί να το κατεβάσει το υλικό αυτό. Το θύμα πρέπει και μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία προς εντοπισμό του ενόχου και ο ένοχος θα βρεθεί. Με δικαστική απόφαση πλέον μπορούν να το κατεβάσουν το υλικό αυτό. Άρα για να κατέβουν (Βίντεο – φωτογραφίες) απαιτείται μόνο εξειδικευμένο προσωπικό!!
Αν λοιπόν είναι να θυμόμαστε κάτι από αυτές τις υποθέσεις είναι να αγαπάμε τον εαυτό μας και να μην τον εκθέτουμε σε καταστάσεις και ανθρώπους που θα τον βλάψουν, εάν όμως συμβεί αυτό, τότε να υψώσουμε τη φωνή μας και να ζητήσουμε βοήθεια χωρίς ντροπή και ενοχές από τις αρχές και τα δικαστήρια της χώρας μας, τα οποία έχουν επιβάλει, μέχρι σήμερα πολλές φορές το Νόμο προστατεύοντας τα θύματα και τιμωρώντας παραδειγματικά τους θύτες. Το θύμα, το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να αντιδράσει, όλα τα άλλα τα αναλαμβάνει ο Νόμος.
*Κατερίνα Ζαγγανά, δικηγόρος Αθηνών
