Ιδιαίτερα γόνιμη για την εξαγωγή συμπερασμάτων για το «τις πταιει» στην διόγκωση του χρόνιου προβλήματος και της μεγαλύτερης παθογένειας του δικαστικού συστήματος, που είναι η καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης η οποία φτάνει ακόμα και σε σημείου αρνησιδικία, υπήρξε η Ημερίδα που πραγματοποίησε η «Κίνηση Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης».
Πρόκειται για την έκτη κατά σειρά ημερίδα που διοργάνωσε η Κίνηση στην αίθουσα τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, με θέμα «Ο λόγος στους δημοσιογράφους του δικαστικού ρεπορτάζ για τις καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης και όχι μόνο», δίνοντας έτσι αυτή τη φορά το λόγο σε έμπειρους δημοσιογράφους του δικαστικό ρεπορτάζ και έχουν αναλώσει το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής τους ζωής, στα ακροατήρια και τα προαύλια των δικαστηρίων.
Πολυνομία, πρόχειροι νόμοι γραμμένοι στο πόδι, απρόθυμοι δικαστές να δικάσουν την … καυτή πατάτα που την πετούν στους επόμενους, δικαστές ράθυμοι μέχρι σημείου να απολύονται, συντεχνιακές νοοτροπίες συγκάλυψης δικαστών που αδιαφορούν για τα καθήκοντα τους, δικηγόροι που συχνά ζητούν αναβολές, η δικομανία των πολιτών, το τσουνάμι των μηνύσεων, η σχεδόν ανύπαρκτη υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και η έλλειψη τόλμης από υτηνμ πλευρά της πολιτείας να πάψει η Δικαιοσύνη να βηματίζει σαν χελώνα, είναι μερικές από τις παθογένειες στους κόλπους της Δικαιοσύνης που καθυστερούν την απονομή της αλλά και την ποιότητα της.
Ομιλητές ήταν οι δημοσιογράφοι Αλέξανδρος Αυλωνίτης, Κωνσταντίνος Γεώργιζας, Άννα Κανδύλη, Βασιλική Κόκκαλη, Τζώρτζια Κοντράρου, Ιωάννα Μάνδρου και Ντίνα Τσουκαλά
Στην ημερίδα χαιρετισμό απεύθυνε η πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) Μαρία Αντωνιάδου και ο πρόεδρος της Ολομέλειας των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και πρόεδρος του ΔΣΑ Δημήτρης Βερβεσός. Την ημερίδα συντόνισε ο Τάκης Τσιμπούκης.
Η Μαρία Αντωνιάδου στον χαιρετισμό της κατέθεσε την εμπειρία της Ένωσης στην επαφή της με τα δικαστήρια αφού όπως είπε «η ίδια η ΕΣΗΕΑ έχει αντιμετωπίσει το φαινόμενο σε δικές της υποθέσεις την οποία προφανώς ως διάδικοι την χαρακτηρίσαμε ως αρνησιδικία». Ενδεικτικά η κυρία Αντωνιάδου, τόνισε ότι σε υπόθεση πριν λίγα χρόνια στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο, υπήρξαν τουλάχιστον 10 οίκοθεν αναβολές μέχρι την εκδίκαση της, αλλά και σε έτερη υπόθεση εκδικαζόμενη στο Πρωτοδικείο, η δικαστής χρειάσθηκε 2,5 χρόνια για να εκδώσει απόφαση και η υπόθεση ανατέθηκε σε άλλο δικαστή». Η εκπρόσωπος της ΕΣΗΕΑ χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες της Κίνησης Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης και τη σημασία του εγχειρήματος, καθώς «η συμβολή μας από το μετερίζι που υπηρετεί ο καθένας μας θέλουμε να οδηγήσει στην αποκλιμάκωση του φαινομένου και τη σταδιακή επίλυση του χρόνιου προβλήματος».
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Βερβεσός εξήγησε, μεταξύ των άλλων, τους λόγους που ζήτησε η εκδήλωση να πραγματοποιηθεί στο ιστορικό κτίριο της οδού Ακαδημίας 60, αλλά και την ανάδειξη του προβλήματος στην δημόσια σφαίρα.
Χαρακτηριστικά ο κ. Βερβεσός, ανέφερε:
«Θέλησα συμβολικά η ημερίδα αυτή να πραγματοποιηθεί στον ΔΣΑ προκειμένου να καταδειχθεί η σημασία που έχει η συστράτεσυη όλων – όχι μόνο νομικών, αν και πολλοί εξ υμών είστε νομικοί – για την ανάδειξη στη δημόσια σφαίρα του μείζονος κοινωνικού αιτήματος της επιτάχυνσης της αενάως βραδυπορούσας και ασθμαίνουσας Δικαιοσύνης. Η ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης έχει υπαρξιακό χαρακτήρα για το δικηγορικό λειτούργημα.
Δεν θίγεται όχι μόνον το συμφέρον του πολίτη, αλλά και η αποτελεσματικότητα και η αξιοπιστία της διοίκησης, όταν η εκκαθάριση των διοικητικών εκκρεμοτήτων μοιάζει με σισύφειο έργο. Δηλαδή οι αγωγές αρμοδιότητας Διοικητικού Πρωτοδικείου προσδιορίζονται μετά από 3-4 χρόνια και οι αμετάκλητες εκτελεστές αποφάσεις εκδίδονται μετά από 10 – 15 χρόνια. Επί προσφυγής κατά απόφασης ΤΔΕ που ασκήθηκε το 2011, εκδόθηκε απόφαση στον α’ βαθμό το 2019, ενώ η έφεση ελέω covid εκκρεμεί ακόμα. Απόφαση επί αγωγής για ιατρικό σφάλμα κατά Δημοσίου νοσοκομείου κατέστη αμετάκλητη και εκτελέστηκε μετά από 17 χρόνια».
Και αναρωτήθηκε: «Δεν μένει απροστάτευτος ο πιο αδύναμος συμπολίτης μας, π.χ. ο εργαζόμενος ή ο καταναλωτής, όταν ο ισχυρός οικονομικά αντίδικος – εργοδότης, η Τράπεζα, ο προμηθευτής, ο έμπορος κ.λπ.- χρησιμοποιεί τις καθυστερήσεις του δικαστικού συστήματος, ως διαπραγματευτικό όπλο για να αποσπάσει έναν λεόντειο συμβιβασμό».
Κλείνοντας ο κ. Βερβεσός επισήμανε ότι Δεν είναι μόνο χρέος των δικαστών και των δικηγόρων αλλά και των δημοσιογράφων να αναδεικνύουν το φλέγον αυτό θέμα των καθυστερήσεων στην απονομή της Δικαιοσύνης.
Ραθυμία και πολυνομία
«Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στις επιβεβαιωμένες καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης γιατί για αυτές μιλούν οι καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος της χώρας μας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» σημείωσε ο Αλέξανδρος Αυλωνίτης, ο οποίος επιχειρώντας να κάνει μια μικρή καταγραφή των αιτίων που οδηγούν στην διαχρονική διατήρηση του νοσηρού φαινομένου της καθυστέρησης απονομής της Δικαιοσύνης (όπως ανομία, πολυνομία, υπεράριθμοι δικηγόροι, φαινόμενα αναβολών εκδίκασης των υποθέσεων αλλά και των αναβολών από συνθέσεις δικαστηρίων που θέλουν να διώξουν από πάνω τους δύσκολες υποθέσεις …, δικομανείς διάδικοι), δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στον «ράθυμο δικαστικό λειτουργό ο οποίος πρέπει να αποβληθεί αμέσως από το δικαστικό Σώμα» αλλά και στα συντεχνιακά συμφέροντα. Ο κ. Αυλωνίτης, αναφέρθηκε ενδεικτικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις δικαστών και εισαγγελέων που σε όλη την πορεία τους επέδειξαν όχι μόνο ζήλο αλλά και αυτοθυσία, όπως και σε περιπτώσεις δικαστών που αγνοούσαν ακόμη και τα καθήκοντά τους. Η εισήγηση του κ. Αυλωνίτη χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως διατριβή η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη τόσο από την πλευρά της Πολιτείας, όσο από τις δικαστικές Ενώσεις.
Στην αποκόμιση των εμπειριών της στο δικαστικό ρεπορτάζ η Άννα Κανδίλη -όπως είπε- αντιμετώπισε το πρόβλημα των καθυστερήσεων από την πρώτη στιγμή, και τώρα διαπιστώνει ότι αυτό διογκώθηκε και μετά την αποκάλυψη του λεγόμενου πρώτου παραδικαστικού σκανδάλου, καθώς οι δικαστές φοβούμενοι να μην κατηγορηθούν ως μέρη ενός συστήματος διαπλοκής, δεν τοποθετούν τις υποθέσεις στο αρχείο αν και δεν προκύπτουν ατράνταχτα αποδεικτικά στοιχεία σε βάρος των εμπλεκομένων αλλά «στέλνουν τις υποθέσεις –όπως χαρακτηριστικά είπε – παρακάτω για να τα βρουν στο ακροατήριο».
Ευθύνες απέδωσε και στους δικηγόρους που αιτούνται για … ψύλλου πήδημα αναβολές, στους πολίτες οι οποίοι τρέχουν δια ασήμαντο αφορμή στον εισαγγελέα. Ακόμα ανέφερε ότι από τη δημοσιογραφική έρευνα που έκανε για το φαινόμενο των καθυστερήσεων προέκυψε ότι από το 2014 που κατατέθηκαν 519.129 μηνύσεις στις εισαγγελικές αρχές μέχρι το 2021 δεν έχει αλλάξει τίποτα καθώς τα νούμερα παραμένουν υψηλά, αφού η στατιστική υπηρεσία κατέγραψε την κατάθεση 379.000 μηνύσεων. Αναφερόμενη δε στη κατάσταση που επικρατεί στα ακροατήρια παρέθεσε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την εξέταση επί 7 συνεχόμενες μέρες μάρτυρα σε εν εξέλιξη δίκη των τελευταίων ημερών που απασχολεί την δημοσιότητα χωρίς μάλιστα να ανήκει στους ουσιώδης μάρτυρες.
Η Βασιλική Κόκκαλη, κατέδειξε την πολυπλοκότητα του προβλήματος που συνίσταται στην συμμετοχή όλων των παραγόντων θεσμικών και μη για την επίλυση του. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στις υποδομές, στην στελέχωση σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και στο σεβασμό στον πολύτιμο χρόνο εκ μέρους όλων των διαδίκων.
«Σε πολλά Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια, έχουμε γίνει μάρτυρες να σπαταλάτε χρόνος στη διάρκεια της διαδικασίας για την ανάλυση διαφόρων ζητημάτων που δεν αποτελούν καν αντικείμενο της εκδικαζόμενης υπόθεσης» είπε χαρακτηριστικά η κυρία Κοκκάλη, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο φαινόμενο των διαλλειμάτων της έδρας που ενώ ορίζεται στο πλαίσιο του 15λεπτου διαρκεί πολύ συχνά άνω των 2 ωρών και «δεν αναφέρομε φυσικά στις διασκέψεις των δικαστών» διευκρίνισε.
Στο μαγειρείο της Δικαιοσύνης…
Στην επιτακτική ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας απονομής της Δικαιοσύνης αναφέρθηκε η Τζώρτζια Κοντράρου, ενώ ανατρέχοντας στο παρελθόν υπογράμμισε ότι αντίστοιχα σημερινά πινάκια δικασίμων ‘φορτωμένα’ με 30 και πλέον υποθέσεις, οι δικαστές της δίκαζαν όλες, αφού άντεχαν μέχρι αργά τις 2 ώρα τα ξημερώματα.
Όπως χαρακτηριστικά με νόημα ανέφερε η κυρία Κοντράρου, εμείς οι δημοσιογράφοι έχουμε το προνόμιο να γνωρίζουμε πολύ καλά την κουζίνα, γνωρίζουμε τις επιρροές … και ας μην θέλουμε να κρύψουμε τις εξαρτήσεις που υπάρχουν στον χώρο της Δικαιοσύνης» και προσέθεσε: «Υπάρχουν αποφάσεις που εκδίδονται τάχιστα και αποφάσεις που καθυστερούν ή δεν βγαίνουν ποτέ… Γι αυτό και η Ελληνική Δικαιοσύνη δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στον πολίτη. Η ορθή και δίκαιη απονομή εξαρτάται από τη λειτουργία της. Τι χρειάζονται τόσες οργανικές θέσεις στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και στο ΣτΕ, τι παραγωγικό έργο έχουν» αναρωτήθηκε σημειώνοντας ότι «στα Πρωτοδικεία χρειάζονται δικαστές γιατί εκεί υπάρχει πολύ ύλη». Παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη εισαγωγής νέων δικαστών στο Σώμα και έκανε λόγο για αλλαγή νοοτροπίας σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι αυτό «θέλει σθένος» ενώ πρόσθεσε ότι είναι ενδεικτικό της έλλειψης εμπιστοσύνης του πολίτη στις δικαστικές διαδικασίες.
Στην πολυπαραγοντικότητα του προβλήματος αναφέρθηκε η Ιωάννα Μάνδρου, για το οποίο έδειξε ως υπεύθυνους το κράτος, το νομικό κόσμο και μετά το δικαστικό Σώμα. «Αρμόδια να τα λύνει τα προβλήματα είναι η Πολιτεία που πρέπει να έχει τόλμη» τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στην κακή ποιότητα των νόμων λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «φτάσαμε να βλέπουμε νόμους γραμμένους στο πόδι αλλά και νόμους φωτογραφικούς. Το κράτος όταν αντιδικεί με τον οποιοδήποτε είναι ο χειρότερος διάδικος…».
Ακόμη, αναφέρθηκε στο «τσουνάμι» των μηνύσεων, στην ενίσχυση των θεσμών όπως της εξωδικαστικής επίλυσης, για την εφαρμογή του οποίου θεωρεί απαραίτητη την υποχρεωτικότητα και απαιτείται κυβερνητική τόλμη. Για την επίλυση των προβλημάτων που οδηγούν στην καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης, η κυρία Μάνδρου θεωρεί απαραίτητη την αύξηση του ωραρίου των δικαστηρίων, περικοπή του χρόνου διακοπών των δικαστών που αγγίζουν τους 2,6 μήνες τον χρόνο, ενώ αποκάλεσε θετικό βήμα το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των δικαστών (νέος οργανισμός δικαστηρίων και δικαστών) που ετοιμάζει το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η ομιλία της Ντίνας Τσουκαλά, προκάλεσε την έντονη συζήτηση και των παρευρισκομένων στην αίθουσα του ΔΣΑ που παρακολουθούσαν την ημερίδα. Όπως είπε η κυρία Τσουκαλά, όταν ξεκίνησε ως νεαρή δημοσιογράφος στα δικαστήρια τα οποία αποτελούν το καθρέφτη της κοινωνίας μας δεν φαντάστηκε ότι δεκαετίες μετά η βραδύτητα απονομής της Δικαιοσύνης θα συνεχίζει να υφίσταται.
«Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό, θα συμφωνήσω με τις συναδέρφους μου αλλά και με την ανάγκη να επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη του πολίτη στη Δικαιοσύνη. Ταχύτερη και ποιοτικότερη απονομή και να μην ξεχνάμε ότι η Δικαιοσύνη αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο του αδύναμου ο οποίος εξουθενώνεται ενώ ο δυνατός βγαίνει νικητής. Δεν θέλω έναν φοβισμένο δικαστή, θέλω έναν δικαστή ενταγμένο στην κοινωνία και όχι κολλημένο στην τηλεόραση να αποφασίζει ανάλογα με το ρεύμα». Μάλιστα στηλίτευσε το φαινόμενο των υλικοτεχνικών υποδομών και επικαλέσθηκε ως μελανό παράδειγμα την επίσκεψη της τρόικας στα δικαστήρια να αντικρίζουν την τριτοκοσμική εικόνα υπαλλήλου που έσερνε με το καροτσάκι φορτωμένο με δικογραφίες στο προαύλιο των δικαστηρίων από το ένα κτίριο στο άλλο.
Ο Κωνσταντίνος Γεώργιζας, συμφώνησε με τους προλαλήσαντες συναδέρφους του και με την σειρά του πρόσθεσε ως μέρος του προβλήματος στην καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης και «την ικανότητα του καθενός που εργάζεται στον νευραλγικό χώρο των δικαστηρίων».
Σύμφωνα με όσα έχει διαπιστώσει από την τριβή του στα δικαστήρια, τα βεβαρυμμένα πινάκια των ακροατηρίων που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα ωράρια των δικασίμων, η γραφειοκρατία, η επιμόρφωση των υπαλλήλων στις νέες τεχνολογίες, ο απαρχαιωμένος εξοπλισμός, αλλά και οι ικανοί δικαστές που είναι με το βλέμμα στραμμένο προς την επαρχία όπου τα πράγματα είναι πιο χαλαρά σχετικά με τον όγκο των δικαστηρίων της Πρωτεύουσας, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στην βραδύτητα απονομής της Δικαιοσύνης.
Παρέμβαση έκαναν ο αντιπρόεδρος του CCBE Παναγιώτης Περάκης, οι δικηγόροι Ελένη Τροβά και Βασίλης Χειρδάρης, η αντιπρόεδρος και το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών-Πειραιώς- Αιγαίου και Δωδεκανήσου Ελένη (Λένα) Κοντογεώργου και Χριστίνα Μάνδρου (αντίστοιχα).
