Φως στα αίτια του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη ρίχνουν με τις καταθέσεις τους τρεις εν ενεργεία σταθμάρχες, αλλά και πέντε τεχνικοί του ΟΣΕ.
Του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Ο υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για θέματα υποδομών και μεταφορών, παρέλαβε από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για το δυστύχημα, το πόρισμα στις 6 το απόγευμα της Τρίτης του Πάσχα (18/4). Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, στο πόρισμα προτείνεται μια δέσμη άμεσων, βραχυπρόθεσμων και μεσομακροπρόθεσμων μέτρων για την ασφαλή, εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα.
Το πόρισμα θα κοινοποιηθεί αρμοδίως στον Εισαγγελέα Εφετών Λάρισας που διεξάγει την ανάκριση με αίτημα για άμεση δημοσιοποίησή του από το Υπουργείο.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής για το δυστύχημα στα Τέμπη
Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, η οποία συστήθηκε και συγκροτήθηκε με την απόφαση του Γενικού Γραμματέα Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με αριθμό 71651/06-03-2023 (Β΄1310), παρέδωσε σήμερα, Τρίτη 18-04-2023 στον Υπουργό Επικρατείας αρμόδιο για θέματα Υποδομών και Μεταφορών κ. Γεώργιο Γεραπετρίτη το Πόρισμά της, στο οποίο διερευνώνται και αναδεικνύονται τα συστημικά προβλήματα και οι δυσλειτουργίες αναφορικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα που έλαβε χώρα στις 28-02-2023 στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών.
Η Επιτροπή διαβεβαιώνει ότι εργάστηκε εντατικά με αυξημένο αίσθημα ευθύνης από τις 06-03-2023 μέχρι σήμερα και άσκησε τα καθήκοντά της ανεξάρτητα και αμερόληπτα, αξιολογώντας με καθαρά επιστημονικά κριτήρια το σύνολο των στοιχείων που συνέλεξε από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Το Πόρισμα δεν ασχολείται με καταλογισμό ή και με επιμερισμό ευθυνών, αρμοδιότητα που σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο ανήκει μόνο στις αρμόδιες δικαστικές αρχές οι οποίες ήδη εργάζονται με γοργό ρυθμό προς την κατεύθυνση αυτή.
Κύριο μέλημα των Μελών της Επιτροπής ήταν, μετά την ανάλυση των συνθηκών του τραγικού δυστυχήματος να αναδειχθούν και να εντοπιστούν τα προβλήματα στην όλη διάρθρωση των εμπλεκομένων στη λειτουργία των σιδηροδρομικών μεταφορών, Φορέων, Οργανισμών και Αρχών και στην άσκηση των αρμοδιοτήτων φυσικών ή νομικών προσώπων και ιδίως να προταθούν λύσεις, που θα συμβάλουν – στο πλαίσιο και των λοιπών διερευνήσεων, μελετών, προτάσεων και πρωτοβουλιών των αρμοδίων προς τούτο Φορέων και Αρχών στη λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων που θα αποτρέψουν ίδια ή παρόμοια δυστυχήματα στο μέλλον.
Ειδικότερα, στο Πόρισμα προτείνεται μια δέσμη άμεσων, βραχυπρόθεσμων και μεσομακροπρόθεσμων μέτρων για την ασφαλή, εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα.
Τα μοιραία λάθη
Σημαντικά στοιχεία για τα αίτια της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη, τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου, έδωσαν με τις καταθέσεις τους τρεις εν ενεργεία σταθμάρχες, αλλά και πέντε τεχνικοί του ΟΣΕ.
Ιδιαίτερα κομβική χαρακτηρίζεται η κατάθεση της σταθμάρχη κυρίας Ελένης Τζοβάρα, καθώς γνωρίζει πολύ καλά το πώς λειτουργούσε ο σιδηρόδρομος τις ημέρες πριν από το πολύνεκρο δυστύχημα.
Η συγκεκριμένη σταθμάρχης αντικαταστάθηκε από τον προσωρινά κρατούμενο Βασίλη Σαμαρά μόλις μία μέρα πριν από το μοιραίο δυστύχημα. Ο δεύτερος σταθμάρχης, Δήμος Πίτσας, εκτελεί χρέη προϊσταμένου επιθεώρησης, μετά την προφυλάκιση του επιθεωρητή Δημήτρη Νικολάου που επέβλεπε το προσωπικό του σταθμού Λάρισας την περίοδο του δυστυχήματος. Όπως είπε ο κ. Πίτσας, «ο σταθμάρχης θα μπορούσε να είχε επιλέξει την αυτόματη χάραξη και θα είχε αποφευχθεί το δυστύχημα». Είχε μόλις 1,5 λεπτό στη διάθεσή του για να δει το λάθος με το υπάρχον σύστημα. Σύμφωνα με τον ίδιο, το τρένο το μοιραίο βράδυ της τραγωδίας στα Τέμπη από το σημείο όπου βρισκόταν πριν από την αναχώρηση για Θεσσαλονίκη θα συνέχιζε στη γραμμή ανόδου: «Το κλειδί ήταν στη θέση παρακαμπτήριος και το τρένο μπήκε στη γραμμή καθόδου». Αναφερόμενος στον πίνακα του Σταθμαρχείου Λάρισας επισήμανε: «Όπως και να το βαφτίσουμε, είτε τοπικό χειρισμό ή τοπικό σταθμό τηλεδιοίκησης, η ουσία είναι ότι βλέπουμε τα τρένα για 8,5 χιλιόμετρα. Ο σταθμάρχης βλέπει τμηματικά, ανά δύο λαμπάκια τη διαδρομή του τρένου. Από την έξοδο του κλειδιού βλέπει περίπου 2,5 χιλιόμετρα. Ο σταθμάρχης αν είχε δει τον πίνακα, θα έπρεπε να ειδοποιήσει το τρένο για να σταματήσει».
Κατέθεσε ακόμα ο κ. Γιώργος Τρελλόπουλος ο οποίος, αν και κεντρικός σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου, είχε σταλεί να εργαστεί στη Λάρισα.
Μοιραία λάθη
Ευθύνες στους προφυλακισμένους σταθμάρχη και επιθεωρητή, αλλά και στον μακαρίτη μηχανοδηγό του μοιραίου Intercity 62, επιρρίπτει στην κατάθεσή του στον εφέτη ανακριτή ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου Γιώργος Ζήντρος, όπως είχε αποκαλύψει στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ».
Ο πολύπειρος σιδηροδρομικός τη νύχτα της τραγωδίας ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν στο Σταθμαρχείο Λάρισας, μετά την πολύνεκρη σύγκρουση των τρένων. Στην κατάθεσή του έκανε λόγο για εγκληματικά λάθη :«Το λάθος του σταθμάρχη ήταν ότι ξέχασε το κλειδί 118 στη διαγώνιο, με αποτέλεσμα το 62 Intercity να μπει στην κάθοδο για Θεσσαλονίκη. Εκεί ο μηχανοδηγός έπρεπε να κάνει εκφώνηση ότι κινείται σε μονή γραμμή καθόδου προς Νέους Πόρους, οπότε θα το άκουγε ο σταθμάρχης της Λάρισας και θα σταματούσε το τρένο. Θα το άκουγε επίσης και ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου. Και στον σταθμό Ευαγγελισμού να έκανε εκφώνηση, θα το άκουγαν οι μηχανοδηγοί της εμπορικής», φέρεται να κατέθεσε. «Ο επιθεωρητής της Λάρισας δεν θα έπρεπε να τον βάλει μόνο του τη νύχτα σε τόσο κεντρικό σταθμό λόγω της απειρίας του. Από τη στιγμή που ο έμπειρος σταθμάρχης τού παρέδωσε, δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. Αυτός εξήγησε τι πρέπει να διαχειριστεί, τα παρέδωσε όλα ομαλά. Η επιπλέον ώρα που μπαίνει από την υπηρεσία είναι για να γίνει σωστά η παράδοση – παραλαβή», σημείωσε.
«Αν λειτουργούσε το σύστημα τηλεδιοίκησης, η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί, γιατί ο τηλεδιοικητής θα έβλεπε το λάθος στη διαγώνιο και θα το επισήμαινε στον σταθμάρχη και θα το διόρθωνε. Δεν γνωρίζω αν ήξερε να κάνει αυτόματη χάραξη ο σταθμάρχης», ανέφερε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δύο διακεκριμένοι Νομικοί των Βρυξελλών στην υπεράσπιση του Αλέξη Γεωργούλη
Αιματηρή ληστεία στην Ακρόπολη: Ποινική δίωξη για απόπειρα ανθρωποκτονίας
Ψυχολογικά προβλήματα
Σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα αντιμετωπίζουν ορισμένοι από τους τραυματίες που επέζησαν από την τραγωδία στα Τέμπη, αλλά και συγγενείς των επιβατών θυμάτων (νεκρών και μη) που έζησαν τον εφιάλτη την νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου.
Μία κοπέλα η οποία επέβαινε στο δεύτερο βαγόνι και σώθηκε «από του Χάρου τα δόντια» δέχεται ψυχολογική υποστήριξη, καθώς δυσκολεύεται πολύ ακόμη να συνέλθει από το σοκ. «Το κορίτσι έχει τραυματιστεί , έσπασε το χέρι της, αλλά τα ψυχικά της τραύματα είναι πολύ πιο σοβαρά από τα σωματικά», μας λέει ο δικηγόρος της οικογένειας του θύματος Λουκάς Αποστολίδης. Ο ίδιος μετά το Πάσχα έχει κληθεί να καταθέσει, καθώς έχει καταγγείλει απόπειρα εξαγοράς οικογενειών από τη Hellenic Train.
Να σημειωθεί πως αλγεινή εντύπωση έχει προκαλέσει το έγγραφο που απέστειλε η Hellenic Train σε θύματα της τραγωδίας. Σε αυτό η εταιρεία, αφού αναφέρει τα ποσά της προκαταβολής, σημειώνει ότι «η εν λόγω προκαταβολή δεν συνιστά σε καμία περίπτωση αναγνώριση τυχόν ευθύνης της σιδηροδρομικής επιχείρησης και μπορεί να αντισταθμιστεί με οποιοδήποτε άλλο ποσό τυχόν καταβληθεί».
«Υπάρχει τεράστιο θέμα γιατί κάποιοι βλέπουν μονάχα το σωματικό πρόβλημα, ενώ το ψυχολογικό είναι χειρότερο.
Η κοπέλα παρακολουθείται από γιατρό και ψυχολόγο. Σε αυτόν τον άνθρωπο που δοκιμάζεται έτσι του στέλνεις διαδικτυακά τα 19 ευρώ ή του λες αν τραυματίστηκε, φέρε το χαρτί από το νοσοκομείο να σου δώσω τα λεφτά;» μας είπε ο κ. Αποστολίδης. «Μιλάμε για αμέλεια και ανικανότητα του κράτους και της δημόσιας διοίκησης που δεν μπορεί να διαφυλάξει ούτε καν το στοιχειώδες αγαθό της ασφάλειας», κατέληξε.
Καταγγελία-σοκ: «Άφηναν ποτά κάτω από τον πίνακα του σταθμαρχείου!»
«Είχαν το μπουκάλι κάτω και παρακολουθούσαν τον πίνακα των γραμμών. Κάποια στιγμή είδα ότι έπιναν ποτό και ακούμπησαν το μπουκάλι κάτω». Τη σοβαρή αυτή καταγγελία έκανε μία γυναίκα στον δικηγόρο Γιώργο Μπαρτζώκη, ο οποίος εκπροσωπεί πολυτραυματίες της τραγωδίας των Τεμπών. Η κυρία Παρασκευή πηγαίνει τακτικά στον σταθμό της Λάρισας, καθώς συνοδεύει το παιδί της που ταξιδεύει. Όπως είπε, της είχε κάνει πολύ άσχημη εντύπωση η εικόνα χαλαρότητας που έβλεπε στο σταθμαρχείο: «Άκουγα μουσικές και τραγούδια όχι μόνο εγώ, αλλά και όλοι όσοι πηγαίναμε εκεί πέρα. Ακούγονταν μάλιστα πεντακάθαρα. Πολλές φορές το έπαιρνα στην πλάκα και έλεγα: ‘‘Όπα, μερακλώσαμε, να ρίξουμε και κάνα χορό’’. Γενικά αδιαφορούσαν οι υπάλληλοι, τους μιλούσα και δεν έδιναν σημασία καν. Αν αυτό το λένε παρακολούθηση του πίνακα, εντάξει. Τους είχα πει κάποια στιγμή ‘‘κλείστε το μαγαζί’’», είπε χαρακτηριστικά η μάρτυρας. «Θα κληθεί επίσημα να καταθέσει», μας είπε ο δικηγόρος Γιώργος Μπαρτζώκης.
Ο ίδιος απηύθυνε οκτώ ερωτήματα προς τους μάρτυρες και επιζητούσε άμεσες απαντήσεις:
Κρίσιμα ερωτήματα
– Σε τι κατάσταση διαύγειας ήταν ο σταθμάρχης που τους αντικατέστησε στη βάρδια των 22:00 της 28ης Φεβρουαρίου 2023;
– Είχαν αντιληφθεί κατά τη διάρκεια της βάρδιάς τους κάποιο είδος γιορτής ή εκδήλωσης με μουσική στο σταθμαρχείο ή πέριξ αυτού που μπορεί να βρισκόταν ο προφυλακισμένος σταθμάρχης και πριν πιάσει δουλειά στη βάρδιά του;
– Τις ημέρες που εργαζόταν στον χώρο του Σταθμαρχείου είχαν αντιληφθεί εάν κάτω στα ξύλινα ντουλάπια και πίσω από τον πίνακα ελέγχου κυκλοφορίας υπήρχαν μπουκάλια ουίσκι, μπίρες και τσίπουρο;
– Είχε ποτέ παραπονεθεί ο φύλακας του σταθμού για ανοικτά μεγάφωνα που αναμετέδιδαν από το μικρόφωνο μέσα από Σταθμαρχείο μουσικές σαν πανηγύρι και που ακούγονταν στις αποβάθρες στους επιβάτες;
– Ο πρώτος σταθμάρχης που είναι προσωρινά κρατούμενος άφησε το πόστο του και πήγαινε στην καφετέρια δίπλα στον σταθμό σε ειδικό τραπέζι περνώντας μαζί του ποτήρια από το Σταθμαρχείο;
– Γνώριζαν εάν πήγαινε στην καφετέρια και έπαιρνε καφέ από μπαρίστες που τον ετοίμαζαν με προσοχή και απουσίαζε 10 λεπτά τη φορά;
– Ποιος ο ρόλος παρακείμενου πολιτιστικού κέντρου σιδηρόδρομων τη μοιραία νύχτα στην παρουσία σιδηροδρομικών μέσα στον χώρο του;
– Υπέπεσε στην αντίληψή τους ποιος είχε συμφέρον στη διόρθωση με μπλάνκο στις βάρδιες, αφού οι ίδιοι πάλι θα ενοχοποιούνταν με το 22:10 και 22:20 που φαίνεται και πάλι ότι εγκατάλειψαν τις θέσεις τους;
