H ρύθμιση για την νομιμοποίηση παράτυπων μεταναστών που ήδη εργάζονται στη χώρα μας, ψηφίστηκε με ισχυρή πλειοψηφία από την Βουλή. (Ν.5072/2023 άρθρο 193 τίτλος: “Χορήγηση νέου τύπου άδειας διαμονής για εργασία, σε πολίτες τρίτων χωρών”).
Ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες, με παρόμοια κριτήρια, έχουν ληφθεί και από άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία κ.λ.π. με άκρως θετικά αποτελέσματα κυρίως για την οικονομία της χώρας.
Η άνω ρύθμιση που ψηφίστηκε, συμπεριλαμβάνει όλο το Εργατικό δυναμικό της χώρας. Π.χ Γεωργία, Αλιεία, Τουρισμό, Οικοδομή κ.λ.π.
Σήμερα θα μας απασχολήσουν οι μετανάστες, ως “εργάτες γής” και οι εργοδότες, ως “Παραγωγοί προϊόντων γής”.
Μέχρις τώρα, η μαύρη και αδήλωτη Εργασία, αποτελούσε τον κανόνα στον Αγροτικό τομέα.
Οι εργάτες γης, βίωναν συχνά άθλιες συνθήκες, με αυθαίρετα μεροκάματα, χωρίς πρόσβαση σε περίθαλψη και ασφάλιση. Δεν ήταν δε σπάνια τα φαινόμενα εκμετάλλευσης και κακομεταχείρισής τους. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, ο “Εργοδότης” που απασχολούσε παράτυπους μετανάστες, καλούσε την Αστυνομία να τους συλλάβει την ώρα της πληρωμής, ή σε περίπτωση παραπόνων.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχει ήδη καταδικάσει το Ελληνικό Κράτος για την ανοχή τέτοιων συνθηκών εργασίας, που συνιστούσαν κατά τη κρίση του: “απάνθρωπη μεταχείριση και μορφή δουλείας, άλλως, καταναγκαστικών έργων”. (Υπόθεση Μανωλάδας).
Εχει κριθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, πως πρώτα απ’ όλα, αποτελεί θέμα ανθρωπισμού, οι μετανάστες να έχουν περίθαλψη, ασφάλιση και αξιοπρεπείς μισθούς, μέσω της νόμιμης διαμονής.
Παρά την Απόφαση όμως αυτή σήμερα, δεν έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως οι υπηρεσίες υγείας, τα φάρμακα, τα εμβόλια κλπ.
Ο κίνδυνος απ’ αυτή την κατάσταση είναι υπαρκτός και για τους ίδιους και για τη Δημόσια υγεία.
Εξ άλλου, οι κακές και αδιαμόρφωτες συνθήκες εργασίες, έδιωχναν συνέχεια και διώχνουν ακόμη, τους ικανούς εργάτες, που αναζητούσαν και εύρισκαν εργασία σε άλλες Χώρες, με καλύτερες συνθήκες και καλύτερους μισθούς. Π.χ. στην Ιταλία η οποία σημειωτέον, προσφέρει ασύγκριτα καλύτερα μεροκάματα και νομιμοποίηση των εργατών, μετά από παραμονή πάνω από 2 χρόνια.
Ο Αγροτικός τομέας έχει αρχίσει να υποφέρει από τη φυγή των απογοητευμένων εργατών και το αγροτικό προϊόν αναπόφευκτα μένει χωρίς συγκομιδή, άλλως, χωρίς αξιοποίηση, με ζημιογόνες συνέπειες και για το ατομικό και για το εθνικό συμφέρον.
Το πρόβλημα φαίνεται περισσότερο, στο μάζεμα και στην επεξεργασία του ελαιοκάρπου, κάτι που έχει συντελέσει, στην αύξηση των τιμών και στο λάδι όσο και σε άλλα αγροτικά προϊόντα.
Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται το κόστος παραγωγής και να ακολουθούν αυξήσεις με αλυσιδωτές ανατιμήσεις. Και να περιορίζεται η ανταγωνιστικότητα στις Εξαγωγές.
Στην Κρήτη σήμερα, λείπουν πάνω από 15.000 αγροτικά χέρια. Η έλλειψη αυτή, έχει ως συνέπεια να επιχειρούνται από τα Εργατικά Κέντρα κάθε νομού, προγράμματα ανεύρεσης Εργατών από την Δυτική Μακεδονία και από αλλού, με την κάλυψη από τους Παραγωγούς, των εξόδων μετακίνησης, μετεγκατάστασης και παραμονής.
Αλλά και οι μετακινούμενοι εσωτερικά της χώρας, εργάτες, έχουν προβλήματα στην ασφαλή μετακίνηση και την αξιοπρεπή διαμονή και διαβίωσή τους, καθώς κινούμενοι μακριά, για μια ολόκληρη σεζόν, τα αφήνουν όλα πίσω, στον τόπο της μόνιμης κατοικίας.
Η σωστή εισαγωγή της παραπάνω νομοθετικής ρύθμισης και κυρίως η καθολική εφαρμογή της, υποβοηθούμενη και από ορθές Υπουργικές Αποφάσεις κατ΄είδος, μπορούν να λύσουν πολλές από τις παραπάνω δυσκολίες και ελλείψεις και να καλύψουν ανάγκες όλων των εμπλεκομένων μερών.
Δηλαδή των Παραγωγών, των Εργατών και των Καταναλωτών.
Πρέπει να επισημανθεί πως οι Εργοδότες “Παραγωγοί”, χρειάζονται μεγάλη προσοχή και ενημέρωση, στην Δήλωση Προσφοράς Εργασίας για απασχόληση με καθεστώς Εξαρτημένης εργασίας, ή Παροχής υπηρεσιών έργου, που πρέπει να συντάσσουν, να υπογράφουν και να υποβάλλουν στην Αρμόδια Υπηρεσία Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Ειδικώτερα ενδεικτικά:
1. Πρέπει να ζητούν από τους μετανάστες Διαβατήριο, -έστω και ληγμένο-, ΠΡΙΝ από την Δήλωση που συντάσσουν. Αλλιώς, η Δήλωση μπορεί να είναι ανακριβής, κατά την ταυτότητα.
2. Να πληροφορούνται κατά το δυνατόν, την εργατικότητα, την διαγωγή και την έλλειψη αξιόποινης παραβατικότητας του αλλοδαπού, κατά τα τρία χρόνια που υποχρεωτικά πρέπει να έχει ζήσει και να εργάζεται, στην Ελλάδα.
3. Να προσδιορίζουν τον χρόνο και τους όρους, που θα απασχολήσουν στην Εργασία ή στο Έργο, τους αλλοδαπούς και να υποβάλουν αληθινή Δήλωση γι’αυτούς.
-Υπ’ αυτά τα δεδομένα, ο Νόμος, δίνει την δυνατότητα στον Εργοδότη, να επιλέγει τον κατάλληλο εργαζόμενο-.
4. Πρέπει να γνωρίζουν Παραγωγοί και Εργάτες γής, πως κάθε άδεια διαμονής, ανακαλείται και ο αλλοδαπός γίνεται επιστρεπτέος, σε περίπτωση που είτε δεν απασχολείται επί μακρό χρονικό διάστημα, είτε παραβιάζει τους όρους και τις προϋποθέσεις έκδοσης της άδειας διαμονής.
Αναμένεται επιπρόσθετα, η ρύθμιση και η σωστή εφαρμογή και λειτουργία της, να συνεισφέρει στην διαδικασία και στην ουσία της ενίσχυσης του Εργατικού δυναμικού της χώρας. Και να συμβάλει σημαντικά, στην προστασία της Δημόσιας τάξης και ασφάλειας.
Επίσης αναμένεται να βγάλει από την “ανωνυμία” τους “κρυπτόμενους” εργάτες αλλοδαπούς και να τους παράσχει την δυνατότητα νόμιμης παραμονής και απασχόλησης, -ωράριο, αμοιβή- με όλα τα ευμενή γι’ αυτούς επακόλουθα όπως υγειονομική περίθαλψη, ασφάλεια κ.λ.π.
Με αντίστοιχη βέβαια υποχρέωση, να πληρώνουν φόρους, ασφαλιστικές εισφορές κ.λ.π. όπως κάθε κανονικός και συνεπής πολίτης της Χώρας.
Ανδρέας Αναγνωστάκης, Δικηγόρος-Ποινικολόγος
