Διφορούμενες απαντήσεις για την κακοποίηση και τον βασανισμό, σε ζωντανή μετάδοση, ατόμων με νοητική υστέρηση, έδωσε κατά τη διάρκεια της εμφάνισής του ενώπιον των ανακριτικών Αρχών ο γνωστός YouTuber, αποκαλούμενος ως «Αρχηγός» (Χαγιάτε), κατά κόσμον Φλόριαν Ζανί.
Της ΤΖΕΝΗΣ ΜΑΡΚΟΥ
• «Γνώριζα πως είναι άτομα με αναπηρία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είχαν το ακαταλόγιστο», ανέφερε
• Δήλωσε όμως ότι κατάλαβε το λάθος του και γι’ αυτό σταμάτησε (από τον Σεπτέμβριο) την παραγωγή βίντεο
Απολογούμενος προφορικά αλλά και μέσω υπομνήματος στις δικαστικές αρχές, οι οποίες τον έκριναν προσωρινά κρατούμενο, ο Χαγιάτε αρνήθηκε ότι εκμεταλλεύτηκε ΑμεΑ, αναφέρθηκε στις «δοκιμασίες» στις οποίες υποβάλλονταν, αλλά και στα βίντεο της ντροπής, υποστήριξε ότι τους μετέτρεψε σε σύγχρονους σταρ (!), ωστόσο ζήτησε συγγνώμη επισημαίνοντας ότι το περασμένο καλοκαίρι έκανε την αυτοκριτική του και γι’ αυτό σταμάτησε τις παραγωγές της ντροπής.
Ιστορικό
«Ξεκίνησα πριν δέκα και πλέον έτη παράγοντας ζωντανά βίντεο (livestreams) μόνος μου, όπου έπαιζα διαδικτυακά παιχνίδια με το ψευδώνυμο ‘‘Αρχηγός’’. Οι ακόλουθοί μου τότε απλά με παρακολουθούσαν να παίζω διαδικτυακά παιχνίδια, συνομιλούσαν μαζί μου ζωντανά και, αν τους άρεσε αυτό που έβλεπαν, είχαν τη δυνατότητα να μου δωρίσουν (να κάνουν ‘‘donate’’) μικροποσά. Το έβλεπα κυρίως σαν διασκέδαση και αφορμή κοινωνικοποίησης και σε καμία περίπτωση ως ‘‘δουλειά’’ ή ευκαιρία πορισμού εισοδήματος», υποστήριξε στην αρχή της απολογίας του και προσέθεσε: «Με τα χρόνια, το κοινό που με παρακολουθούσε (άτομα νεαρής κυρίως ηλικίας) αυξανόταν, με αποτέλεσμα να γίνομαι ολοένα και πιο αναγνωρίσιμος και να ξεκινήσουν να έρχονται άτομα ως καλεσμένοι στις ζωντανές εκπομπές μου, οι οποίες λάμβαναν χώρα στο σπίτι μου, όπου έμενα με τους γονείς μου».
«Δεν θεωρούσα ότι είχαν κάποιο θέμα»
Στη συνέχεια της απολογίας του ανέφερε ότι γνώριζε πως τα πρόσωπα που εμφανίζονταν στα βίντεό του ήταν άτομα με κάποια αναπηρία, αλλά πως σε καμία περίπτωση δεν είχαν το ακαταλόγιστο. Συγκεκριμένα είπε: «Δεν μου παρουσιάστηκαν ως άτομα που είχαν κάποιο θέμα. Ήταν άτομα που καταλαβαίνανε και από τις κινήσεις τους και τις συμπεριφορές τους καταλάβαινα και εγώ ότι είναι άτομα φυσιολογικά, όπως και οι υπόλοιποι. Δεν ήταν ιδιαίτερα έξυπνοι, αλλά δεν θα μπορούσα να τους χαρακτηρίσω ότι έχουν νοητική υστέρηση. Έτσι θεωρούσα ο ίδιος από την προσωπική μου κρίση. Δεν είναι ότι τους είχα απέναντι, ήμασταν όλοι μαζί στο ίδιο επίπεδο και για αυτό θέλανε να βρίσκονται εκεί».
Όταν ερωτήθηκε σχετικά με μια δήλωση που είχε ο ίδιος κάνει σε ένα από τα βιντεάκια του, ότι «κανονικά έπρεπε να μου δίνει επιδότηση το κράτος να αντέχω τέτοια άτομα», εκείνος απάντησε «αυτό που είπα για τα ΑμεΑ δεν το είπα υποτιμητικά, αλλά το είπα με την έννοια ότι ζώντας με αυτά τα πρόσωπα, είναι δύσκολη η συμβίωση και οι συνθήκες για τους ανθρώπους που συμβιούν μαζί τους. Για τον Γ.ΣΤ. το είπα αυτό, γιατί ήταν πιο πολύ χρήστης παρά άνθρωπος με νοητική υστέρηση. Πολλές φορές είχε φύγει και μπαινοέβγαινε στα κρατητήρια λόγω των ναρκωτικών και όλοι μου έλεγαν να μην τον κρατήσω, αλλά εγώ έκανα το λάθος και τον δεχόμουν».
Τα live βασανιστήρια – challenges
«Περί τα τέλη του 2022 με αρχές του 2023, ξεκίνησε ως πλάκα από τους θεατές και ακολούθους μου, η επονομαζόμενη διαδικασία των ‘‘δοκιμασιών-challenges’’. Ουσιαστικά πρωτοξεκίνησε εντελώς αυθόρμητα και στο πλαίσιο αστεϊσμού, όταν κάποιος θεατής δεσμεύτηκε να δωρίσει στο κανάλι ένα σεβαστό ποσό σε περίπτωση που κάναμε αυτό που μας ζητούσε. Δεν θυμάμαι ποια ήταν αυτή η πρώτη ‘‘δοκιμασία’’, αλλά απαιτούσε προφανώς μια ενέργεια ενός εκ των παρευρισκομένων του live-stream που εμφανώς θα υποτιμούσε την αξιοπρέπειά του», υποστήριξε. Συνέχισε ισχυριζόμενος ότι οι «πρωταγωνιστές» των βίντεο της ντροπής αποκόμιζαν οικονομικό όφελος από τις συγκεκριμένες δοκιμασίες. «Μην έχοντας προβλέψει εγώ το ενδεχόμενο για μια τέτοια ‘‘δοκιμασία’’ με χρηματικό αντίτιμο πολύ μεγαλύτερο από τα συνήθη 1-2 ευρώ που έπαιρνα μέχρι τότε ως δωρεά, εντελώς αυθόρμητα ανέφερα την πρόσκληση (δοκιμασία) στο παρευρισκόμενο ΑμεΑ, το οποίο αποδέχτηκε να πράξει εάν μοιραζόμασταν τα κέρδη (εγώ, διότι ήταν δικό μου το κανάλι και εκείνο διότι θα ήταν το πρόσωπο για το οποίο χορηγήθηκε η δωρεά). Συμφωνήσαμε και έτσι, όταν ολοκληρώθηκε η ‘‘δοκιμασία’’, πράγματι ο ακόλουθος του καναλιού μου πλήρωσε το υποσχεθέν από τον ίδιο αντίτιμο, δημιουργώντας έτσι άτυπα μια γενικότερη πρακτική που ακολούθησαν κι άλλοι θεατές μου», είπε.
Επίσης, όπως υποστήριξε, τους φρόντιζε και τους παρείχε όσα εκείνοι δεν είχαν. «Φρόντιζα προσωπικά, με δικά μου αποκλειστικά έξοδα, να παρέχω, σε όσα από αυτά τα άτομα δεν είχαν, στέγη, τροφή και ενδύματα, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που τους πλήρωνα και τα έξοδα σε εξόδους από κοινού που κάναμε (κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχεία κ.λπ.) ή τα βοηθούσα όταν είχαν κάποια έκτακτη οικονομική ανάγκη, χωρίς φυσικά να ζητάω κάποιο αντάλλαγμα».
Στην ερώτηση τι προκλήσεις ζητούσε το κοινό του, είπε: «Οι προκλήσεις που ζητούσε το κοινό βγαίνανε από αυτό που δίναμε σαν παρέα. Για παράδειγμα, είχαμε φέρει κάποιον που έσβηνε σπίρτα στο στόμα του. Μπορεί κάποιες συμπεριφορές να ήταν όντως απαξιωτικές, όπως το φιλί, αλλά ο Γιώργος και η Νίκη όταν ήρθαν στο σπίτι ήταν πιο οικείοι μεταξύ τους και μετά το ζητούσαν και οι θεατές αυτό. Δεν τους βάλαμε επί τούτου», ανέφερε.
Σε βίντεο που δείχνει στο βάθος ένα ζευγάρι να συνευρίσκεται ερωτικά εξήγησε: «Αυτό ήταν τη στιγμή που έκανε live ένα άλλο άτομο και ο Γιώργος και η Νίκη, που τους είχαμε βάλει να κοιμούνται εκεί, για άγνωστο λόγο έκαναν εκείνη την ώρα αυτή την πράξη. Δεν ήταν challenge αυτό. Η αλήθεια είναι ότι ο Γιώργος και η Νίκη από τότε που ήρθαν στο σπίτι προέβαιναν μεταξύ τους σε σεξουαλικές πράξεις». Ενώ σε άλλο βίντεο που φαίνεται άτομο ΑμεΑ να αυτοϊκανοποιείται είπε: «Αυτό εννοείται πως δεν θα το επέτρεπα, αλλά λόγω των εξαρτήσεών του το έκανε χωρίς να είμαι καν στο σπίτι εκείνη την ημέρα. Άφηνα την κάμερα ανοιχτή για να ελέγχω τον χώρο και να έχω μία εικόνα. Δεν το είχε ξανακάνει και δεν περίμενα να το κάνει. Ήταν μία περίοδο που έκανε πολλά τέτοια πράγματα που δεν έστεκαν σε σχέση με προηγούμενες περιόδους. Κάτι τέτοιο μπορούσε να μου κλείσει το κανάλι».
Για τον λόγο που γίνονταν αυτά, ο Χαγιάτε ανέφερε: «Χρονικά υπήρχε μεγάλη απόσταση από τότε που ξεκίνησε η συγκεκριμένη παρέα και μετά. Στην αρχή όντως περνάγαμε πολύ καλά και ήμασταν σε μία καλή κατάσταση. Με τον καιρό ο κόσμος κουράστηκε και δημιουργήθηκαν παθογένειες. Όλα αυτά που φαίνονται σε κάποια από τα βίντεο είναι προϊόν 24ωρης live εκπομπής. Ήταν ουσιαστικά σαν reality. Μπορεί να συνέβαιναν όλα αυτά τα όντως απαξιωτικά περιστατικά, αλλά μετά από πέντε λεπτά ήμασταν πάλι όλοι αγαπημένοι».
Τους αποκάλεσε «σύγχρονους σταρ»
Απολογούμενος υποστήριξε πως το κοινό του είχε ενθουσιαστεί με αυτά που έκαναν τα άτομα ΑμεΑ κατά τη διάρκεια των ζωντανών μεταδόσεων, ενώ τους χαρακτήρισε «σύγχρονους σταρ». «Από τη μία όντως μπορεί να ήταν προβληματικά, αλλά η ενέργεια αυτών των ατόμων μπορεί να βγει ως κάτι θετικό και να αξιοποιηθεί στον μέγιστο βαθμό για αυτούς που μένανε μαζί μου σε ένα πολύ καλό βιοτικό επίπεδο και για εμένα που ανέβαιναν τα νούμερα. Όλα αυτά τα άτομα έχουν πολύ ταλέντο και κάνανε και πράγματα που ο κόσμος τα αγκάλιασε και ενθουσιάστηκε. Μάλιστα βραβευτήκαμε το 2022 στο waterboom festival στο ΟΑΚΑ ως καλύτερος YouTuber της χρονιάς, και αυτό ήταν μία ομαδική προσπάθεια. Επί της ουσίας όλα αυτά τα άτομα είχαν το ταλέντο να ψυχαγωγήσουν τον κόσμο και όλοι τους ανέβηκαν πάρα πολύ σε ακολούθους. Ήταν σαν σύγχρονοι σταρ» είπε.
«Ήθελαν να ξεφύγουν από το περιθώριο»
Ο 35χρονος YouTuber ισχυρίστηκε ότι δεν στρατολόγησε κανέναν, αλλά αντιθέτως μέσω της εκπομπής του τα ανήμπορα άτομα κέρδιζαν αναγνωρισιμότητα. «ΟΥΔΕΠΟΤΕ αναζήτησα κάποιο από τα φερόμενα ως θύματα και του πρότεινα να το στρατολογήσω με σκοπό τον πορισμό οφέλους. Τουναντίον, τα φερόμενα ως θύματα ήταν εκείνα που αποδεδειγμένα με αναζήτησαν και μου ζήτησαν να παρίστανται και να προσέρχονται στις ζωντανές προβολές της εκπομπής μου. Αυτό συνέβη όταν το πρώτο πρόσωπο με ιδιαιτερότητες, ο Σ.Δ, εισήλθε στην εκπομπή μου και εξ αυτού του λόγου έλαβε μεγάλη αναγνωρισιμότητα και απήχηση στο κοινό. Έτσι, κάποια άτομα, με όμοιες ιδιαιτερότητες, θέλησαν να ακολουθήσουν την πορεία του Δημήτρη, ταυτιζόμενα με αυτόν, θέλοντας ίσως με τον τρόπο αυτό να ξεφύγουν από το περιθώριο. Εγώ, από την πλευρά μου, δεν θέλησα να απορρίψω τα πρόσωπα αυτά, παρότι, τον καιρό εκείνο, δεν υπήρχε η ιδέα των challenges. Από αγάπη και συμπάθεια προς το πρόσωπό του, αλλά και από χαρά για την εξέλιξη αυτή του Δημήτρη, δέχτηκα στην εκπομπή μου και κάποια ακόμα άτομα με ορισμένες ιδιαιτερότητες». Χαγιάτε
Η σχέση του με τον Λευτέρη Κουτουλάκη
Ο 35χρονος στην απολογία του αναφέρθηκε και στη σχέση που είχε με τον 42χρόνο YouTuber Λευτέρη Κουτουλάκη, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2023 οδηγήθηκε στις φυλακές για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Για την εκμετάλλευση και εμπορία, δηλαδή, ατόμων με νοητική υστέρηση σε ζωντανή μετάδοση μέσω του καναλιού του Lefteris TV στο YouTube. «Ο Λευτέρης με προσέγγισε για να κλείσει ένα live show σε ένα μαγαζί στον Πειραιά, περίπου πριν από ενάμιση με δύο χρόνια. Το live πραγματοποιήθηκε, πήγε καλά και από εκεί και πέρα εγώ δεν του απάντησα ξανά στα μηνύματα που μου έστελνε για συνεργασία και αυτό τον προσέβαλε, το πήρε σαν ασέβεια και το βρήκε ως αφορμή να έρθει μία μέρα σπίτι μου να με τραμπουκίσει με έναν άλλο φίλο του και με πρόφαση να βοηθήσουν τον Βάρδο, ότι τάχα είναι φίλοι του και δεν του φερόμαστε καλά. Στη συνέχεια ο Λευτέρης πήρε τον Βάρδο με το μέρος του, του υποσχέθηκε ότι θα φτιάξει κανάλι και όντως έφτιαξε κανάλι με όνομα Βάρδος TV. Είδε ότι ο Βάρδος μαζί μου είχε ανέβει πολύ σε ακολούθους και ότι τον στήριζε ο κόσμος, ήταν πολύ καλός, ήταν δημιουργός περιεχομένου. Τους πρώτους δύο μήνες άρχισαν να τσακώνονται, δεν προχώρησε η συνεργασία τους, το Βάρδος TV έγινε Λευτέρης TV και ο Βάρδος γύρισε σε εμένα από μόνος του. Αυτό ήταν την περίοδο του καλοκαιριού του 2022, που είχαμε πάει και διακοπές στη Λευκάδα στο χωριό του. Μετά προσέγγισε ξανά ο Λευτέρης τον Βάρδο και τον ξαναπήρε πίσω και από ένα σημείο και μετά ο Λευτέρης προσέγγισε κάθε άτομο το οποίο είχε ανέβει στα live μου. Αυτό εμένα δεν μου άρεσε, πλην όμως δεν μπορούσα να απαγορεύσω στα άτομα αυτά να κάνουν ό,τι θέλουνε και προσπαθούσα να κρατήσω ουδέτερη στάση, επειδή ήξερα ότι ο Λευτέρης ήταν ένα άτομο που ήταν ικανός για πολλά. Δεν συνεργαζόμουν με τον Λευτέρη, ούτε και του πήγαινα κόντρα, γιατί είχα καταλάβει ότι ήταν επικίνδυνος. Πίστευα ότι όσο ανέβαινε θα σταματούσε και δεν θα ρίσκαρε να χάσει αυτό που είχε πετύχει», υποστήριξε ο Φλοριάν Ζάνι.
Μετανιωμένος
Πάντως, ο Χαγιάτε υποστήριξε ότι κατάλαβε το λάθος του και γι’ αυτό σταμάτησε την παραγωγή και προβολή βίντεο με αδύναμα άτομα που υφίσταντο κακοποίηση και εξευτελιστική συμπεριφορά, από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
«Όλα αυτά άλλαξαν το καλοκαίρι του 2023 και περί τον μήνα Αύγουστο όταν έφυγα για διακοπές εκτός Αθηνών. Όντας σε καθεστώς ηρεμίας και αποστασιοποιημένος, ξεκίνησα να παρακολουθώ διαδικτυακά το κανάλι μου που ‘‘στρίμαρε’’ συνεχώς όλο το 24ωρο από άτομα που είχαν μείνει πίσω (κάποια ούτε καν γνώριζα!). Πέρα από το δικό μου κανάλι, μπήκα στη διαδικασία να παρακολουθήσω και το κανάλι ‘‘Lefteris TV’’ του προφυλακισμένου πλέον για εμπορία και κακοποίηση ΑμεΑ Ελευθέριου Κουτουλάκη, συνειδητοποιώντας πλέον –ως αποστασιοποιημένος θεατής– ότι η προσβολή του εννόμου αγαθού της προσωπικότητας των συμμετεχόντων και στις δύο εκπομπές (όπου τη δική μου χειρίζονταν κάποια εκ των θυμάτων), ήταν τόσο βάναυση και αήθης, που οποιοδήποτε αντάλλαγμα κι αν προσέφερες εντέλει σε αυτά τα άτομα, οποιασδήποτε μορφής συναίνεσης κι αν σου παρείχαν, δεν δικαιολογείτο ηθικά να το κάνεις. Φυσικά, τα περιλαμβανόμενα στις ζωντανές μεταδόσεις του ανωτέρω προφυλακισμένου YouTuber ήταν πολύ σκληρότερα από τα δικά μου (χτυπήματα με τέιζερ, ακραίας μορφής και έντασης βία), αλλά παρ’ όλα αυτά μου έδωσε να καταλάβω το πόσο άσχημο φαινόταν και πόσο ηθικά κατακριτέο, αλλά και εντέλει παράνομο ήταν το όλο εγχείρημα. Αφού επέστρεψα από τις καλοκαιρινές διακοπές, περί τον μήνα Σεπτέμβριο του 2023, σταμάτησα αυτοβούλως την παραγωγή ζωντανών μεταδόσεων με περιεχόμενο που παρέπεμπε σε εκμετάλλευση ατόμων, μεταξύ των οποίων και ατόμων με ειδικές ανάγκες και αφοσιώθηκα στη μετάδοση παντελώς νόμιμου περιεχομένου μέσω της πλατφόρμας TikTok, κάνοντας διαδικτυακούς διαλόγους με άλλα επώνυμα άτομα ή παίζοντας διαδικτυακά “φρουτάκια”» ανέφερε. Χαγιάτε
