Σε νέα τροχιά μπήκε η υπόθεση των υποκλοπών στην Ελλάδα μετά την ανακοίνωση της OFAC, της πανίσχυρης διεύθυνσης επιβολής διεθνών κυρώσεων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, πως έβαλε σε «μαύρη λίστα» τον Φέλιξ Μπίτζιο για τον ρόλο του στο ελληνικό σκάνδαλο υποκλοπών, το γνωστό «Predatorgate».
Του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ
Υπαγωγή σε καθεστώς κυρώσεων από την αμερικανική OFAC για τον κομβικό του ρόλο στο σκάνδαλο υποκλοπών.
Οι ΗΠΑ έθεσαν σε καθεστώς κυρώσεων τον Φέλιξ Μπίτζιο για τη συμμετοχή του στο δαιδαλώδες σύμπλεγμα εταιρειών της Intellexa Consortium που βρίσκεται πίσω από την ανάπτυξη, εμπορία και διανομή του παράνομου λογισμικού παρακολούθησης Predator. Όπως έχει αποδειχθεί από τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις, αλλά και από την εισαγγελική έρευνα, ο Μπίτζιος συμμετείχε στο στήσιμο της υποδομής της Intellexa στην Ελλάδα, ως μέτοχος της εταιρείας του Predator. Συγκεκριμένα, o Μπίτζιος κατέχει το 35% της Intellexa μέσω της κυπριακής Santinomo Limited, ενώ το υπόλοιπο 65% ανήκει στην ιρλανδική Thalestris Limited, εταιρεία συμφερόντων του Ισραηλινού Ταλ Ντίλιαν. Δεν είναι τυχαίο πως μαζί με τον Μπίτζιο, η OFAC έθεσε στις 16 Σεπτεμβρίου σε καθεστώς κυρώσεων και τον Αντρέα Γκαμπάζι, τον Ελβετό τραπεζίτη του Ντίλιαν που εμφανίζεται ως διαχειριστής της Thalestris Limited.
Το γεγονός πως Αμερικανοί αξιωματούχοι αναφέρθηκαν στη δράση του Μπίτζιου σε επίσημη ανακοίνωση είναι ενδεικτικό της τροπής που έχει πάρει η υπόθεση του Predator. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα ανεχθούν τη χωρίς ευθύνη διάδοση τεχνολογιών που απειλούν την εθνική μας ασφάλεια και υπονομεύουν την ιδιωτικότητα και τις πολιτικές ελευθερίες των πολιτών μας», δήλωσε ο αναπληρωτής υφυπουργός του υπουργείου Οικονομικών για Θέματα Τρομοκρατίας και Οικονομικής Πληροφόρησης, Μπράντλεϊ Τ. Σμιθ. «Θα συνεχίσουμε να θεωρούμε υπεύθυνους εκείνους που επιδιώκουν να προωθήσουν την εξάπλωση εκμεταλλευτικών τεχνολογιών, ενώ ταυτόχρονα θα ενθαρρύνουμε την υπεύθυνη ανάπτυξη τεχνολογιών που συμμορφώνονται με τα διεθνή πρότυπα», ανέφερε.
Βροχή οι αναφορές
Η υπαγωγή του Μπίτζιου σε καθεστώς κυρώσεων αναγκάζει τις τράπεζες σε Ελλάδα, Κύπρο και διεθνώς να στείλουν τόσο στην OFAC όσο και στις αρμόδιες κατά τόπο Αρχές για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος, Suspicious Activity Report (SARs) αναφορές για τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει ο Μπίτζιος σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα και τις συναλλαγές που έχει κάνει.
Ήδη οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν προχωρήσει στην αποστολή αναφορών, αλλά όχι η Optima Bank και η Παγκρήτια Τράπεζα, κάτι που αναμένεται να γίνει με εποπτική παρέμβαση.
Αλλά και στην Κύπρο οι Αρχές έχουν ήδη δραστηριοποιηθεί και έχουν πάρει αναφορές για τις συναλλαγές των εταιρειών Santinomo Limited, Layth Capital Ventures, Βoritaco Holdings Limited, Restine Limited, Viniato Limited κ.ά., όλες ιδιοκτησίας Μπίτζιου. Οι αναφορές έχουν ήδη σταλεί στη ΜΟΚΑΣ, την κυπριακή Αρχή για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος, η οποία έχει ήδη ανοικτή υπόθεση για τον Μπίτζιο.
Εάν οι τράπεζες σε Ελλάδα και Κύπρο δεν προχωρούσαν στην αποστολή αναφορών, θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες με εξοντωτικές κυρώσεις. Η ουσία είναι πως αυτές οι τραπεζικές αναφορές θα αποκαλύψουν όλο το πλέγμα των συναλλαγών του Μπίτζιου, τόσο αυτές που έχουν εντοπίσει οι ελληνικές Αρχές, όσο και συναλλαγές που δεν είναι γνωστές.
Και τρίτο σετ κυρώσεων
Οι κυρώσεις της 16ης Σεπτεμβρίου ήρθαν ως συνέχεια ενός ευρύτερου κύματος πιέσεων από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής που θέτει η χρήση κατασκοπευτικών λογισμικών όπως το Predator. Πρόκειται για το δεύτερο σετ κυρώσεων που επιβάλλονται κατά του Intellexa Consortium από τις ΗΠΑ, μετά τις κυρώσεις της 5ης Μαρτίου 2024, όταν η OFAC έθεσε σε «μαύρη λίστα» τους ιδρυτές της Intellexa, Ταλ Ντίλιαν και Σάρα Χάμου.
Η σημασία αυτών των κυρώσεων έγκειται στο γεγονός ότι δεν περιορίζονται μόνο στον ίδιο τον Φέλιξ Μπίτζιο, αλλά αγγίζουν ένα ευρύτερο δίκτυο ατόμων και εταιρειών που συνδέονται με το Intellexa Consortium. Ειδικότερα, η OFAC επέβαλε ακόμη κυρώσεις στον Μερόμ Χαρπάζ, ανώτατο στέλεχος της κοινοπραξίας Intellexa, ο οποίος διετέλεσε και διευθυντής της Intellexa ΑΕ, στην Παναγιώτα Καραολή, διευθύντρια πολλών οντοτήτων του Intellexa Consortium που ελέγχονται από τη Thalestris Limited ή είναι θυγατρικές της, και στην Αρτέμιδα Αρτεμίου, υπάλληλο της Intellexa αλλά και γενική διευθύντρια και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Cytrox Holdings, μέλους του ευρύτερου εταιρικού γαλαξία της Intellexa Consortium.
Το μήνυμα είναι πως κανένας εργαζόμενος για την Intellexa δεν θα μείνει ανεπηρέαστος. Σε αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ αναμένεται να επιβάλουν και νέο σετ κυρώσεων στη βάση των στοιχείων που θα συλλέξουν από τα τραπεζικά ιδρύματα σε Ελλάδα και Κύπρο. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί πως θα ακολουθήσουν κυρώσεις σε βάρος του Γιάννη Λαβράνου, συνεργάτη του Μπίτζιου και πραγματικού δικαιούχου της εταιρείας Krikel, ο οποίος έχει ήδη παραπεμφθεί σε δίκη για την υπόθεση.
Οι ΗΠΑ έχουν εστιάσει σε όλους τους συνεργάτες της Intellexa, καθώς έχουν διαπιστώσει πως ο όμιλος των Ντίλιαν και Μπίτζιου λειτουργεί ως ένα σύνθετο διεθνές δίκτυο αποκεντρωμένων εταιρειών που έχουν αναπτύξει και εμπορευματοποιήσει μια ολοκληρωμένη σειρά κατασκοπευτικών λογισμικών, όπως το Predator. Αυτά τα λογισμικά έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε βάρος Αμερικανών υπηκόων και οι στόχοι των επιθέσεων περιλαμβάνουν κυβερνητικούς αξιωματούχους, δημοσιογράφους, πολιτικούς της αντιπολίτευσης και ειδικούς σε θέματα πολιτικής.
Η σύνδεση με την ελληνική υπόθεση υποκλοπών
Σημειώνεται πως η προ διετίας αποκάλυψη ότι το ελληνικό κράτος, μέσω της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ), χρησιμοποίησε το λογισμικό Predator για την παρακολούθηση πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων, προκάλεσε σοβαρές πολιτικές αντιδράσεις και οδήγησε στην παραίτηση υψηλόβαθμων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του τότε επικεφαλής της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντος, και του ανιψιού του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη. Οι παρακολουθήσεις αυτές, που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, και τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη, έφεραν στο φως το εν λόγω λογισμικό.
Η παραπομπή των Ταλ Ντίλιαν, Σάρα Χάμου, Φέλιξ Μπίτζιου και Γιάννη Λαβράνου σε δίκη στην Ελλάδα, βάσει του πορίσματος του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αχιλλέα Ζήση, αποτελεί τη συνέχιση της υπόθεσης αυτής. Το γεγονός ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ επιβάλλονται τη στιγμή που η ελληνική δικαιοσύνη προχωρά σε δίκη των εμπλεκόμενων, ενδέχεται να επιταχύνει τις εξελίξεις τόσο σε νομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Η δίκη για το «Predatorgate» θα ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους και όπως φαίνεται έως τότε θα έχουν προκύψει και νέες αποκαλύψεις.
Το μεγάλο ερώτημα είναι το εάν ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης θα επιτρέψει να συσχετισθούν τα όποια νέα στοιχεία με την υφιστάμενη δικογραφία. Δεδομένου του τρόπου που χειρίσθηκε την υπόθεση των υποκλοπών στο σκέλος της ΕΥΠ ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου τίποτε δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Σίγουρα όμως το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν την προσοχή τους στραμμένη στην Ελλάδα για το Predator προσθέτει πίεση στην Ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία έχει επικριθεί για τις παραλείψεις της.
Το πόσο σοβαρές μπορεί να είναι οι κυρώσεις της OFAC για μια τράπεζα φάνηκε προ μηνών στην περίπτωση της EFG, της ελβετικής τράπεζας του Σπύρου Λάτση. Στις 14 Μαρτίου 2024 η EFG International AG ήλθε σε συμφωνία με την OFAC, προκειμένου να πληρώσει πρόστιμο ύψους 3,74 εκατ. δολαρίων. Αυτό για να αποφύγει μια πολύ μεγαλύτερη χρηματική ποινή ύψους 276,441 εκατ. δολαρίων για παραβιάσεις κυρώσεων της OFAC που αφορούσαν συναλλαγές Κουβανών ήδη από το μακρινό 2009. Η EFG, μέσω των θυγατρικών της σε διάφορες χώρες, παρείχε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες που περιλάμβαναν συναλλαγές αγοράς και πώλησης τίτλων για τους ξένους αυτούς πελάτες. Η ελβετική τράπεζα αντιλήφθηκε με καθυστέρηση πως οι πελάτες της ήταν σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Αν και ήταν η ίδια που ειδοποίησε την OFAC τελικά δεν γλίτωσε το πρόστιμο. Λόγω της εθελοντικής αποκάλυψης των παραβιάσεων από την τράπεζα, η βασική ποινή μειώθηκε σε 10,69 εκατ. δολάρια, με το τελικό ποσό διακανονισμού να ορίζεται στα 3,74 εκατ. δολάρια.
