Τα δεδομένα μέχρι στιγμής, όπως τα αποδέχθηκε η Ελληνική πολιτεία και οδήγησαν στην παραίτηση του Διοικητή της ΕΥΠ και του Γενικού Γραμματέα τoυ Πρωθυπουργού είναι τα ακόλουθα: Ένας Δημοσιογράφος (Θανάσης Κουκάκης) παρακολουθείται «νόμιμα» από την ΕΥΠ. Όταν ο ίδιος υποψιάζεται την παρακολούθησή του και καταγγέλλει το γεγονός στην Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, η «νόμιμη» παρακολούθηση από την ΕΥΠ διακόπτεται. Όλως παραδόξως ξεκινάει από αγνώστους η παγίδευσή του τηλεφώνου του από το παράνομο Predator.
Ένας πολιτικός (Νίκος Ανδρουλάκης) παρακολουθείται «νόμιμα» από την ΕΥΠ, δίχως να το γνωρίζει (;) ο Πρωθυπουργός, κατά δήλωσή του, στον οποίο υπάγεται η ΕΥΠ. Η παρακολούθηση διακόπτεται δύο ημέρες μετά την ανακήρυξή του σε αρχηγό της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Όλως παραδόξως, την ίδια περίοδο, γίνεται απόπειρα παγίδευσής του από το παράνομο Predator.
Κατά τα λοιπά, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, η ΕΥΠ δεν χρησιμοποιεί το Predator. Πράγματι, δεν το χρειάζεται αν κάνει «νόμιμες» επισυνδέσεις. Αρκέστηκε, όμως, μόνον σε αυτές; Πόσο τυχαίο είναι το γεγονός ότι και στις δύο περιπτώσεις τη «νόμιμη» παρακολούθηση ακολούθησε χρονικά μια παράνομη; Σημειωτέον ότι οι «επιχειρησιακές» δυνατότητες των δύο τρόπων παρακολούθησης ουσιαστικά διαφέρουν. Με τη χρήση της «νόμιμης» συνακρόασης η ΕΥΠ απλώς ακούει. Ο χρήστης, όμως, του Predator ακούει, βλέπει και μαγνητοσκοπεί. Υποκλέπτει φωτογραφίες. βίντεο και sms που υπάρχουν αποθηκευμένα στο κινητό σου. Εάν για παράδειγμα κάποιος θέλει να εκβιάσει, οι φωτογραφίες και τα βίντεο είναι σαφώς πιο αποτελεσματικό όπλο από κάποια λόγια.
Παρατήρηση πρώτη: Τη λέξη νόμιμη τη θέτουμε σε εισαγωγικά. Γιατί πρέπει να εξηγήσουν τα στελέχη της ΕΥΠ και η αρμόδια Εισαγγελέας που εποπτεύει την ΕΥΠ και εκδίδει τις σχετικές διατάξεις παρακολούθησης, με ποιες ενδείξεις κινδύνου της εθνικής ασφάλειας ζήτησαν οι πρώτοι και έδωσε άδεια η δεύτερη να παρακολουθηθεί το τηλέφωνο ενός δημοσιογράφου αρχικά και ενός πολιτικού στη συνέχεια. Η τυπική νομιμότητα (αίτηση – άδεια/διάταξη από εισαγγελέα) δεν αρκεί εάν δεν υπήρξε ουσιαστικός λόγος για τις συγκεκριμένες παρακολουθήσεις. Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί εάν η διάταξη της Εισαγγελέα αναφέρει το όνομα του αρχηγού της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Γνώριζε για ποιόν έδινε άδεια παρακολούθησης ή της παρουσιάστηκαν απλώς αριθμοί τηλεφώνων, κάτι που δυστυχώς γίνεται σε τέτοια αιτήματα; Εάν απλά της παρουσιάστηκε ένας απλός αριθμός ή αριθμοί κινητών τηλεφώνων με ελλιπή αιτιολογία τότε προφανώς μιλάμε και για εξαπάτηση της εισαγγελικής αρχής δια της αποκρύψεως της αλήθειας. Το γεγονός είναι ένα:
Στην περίπτωση της «νόμιμης συνακρόασης» κάποιοι απλά δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους. Συνεπώς, δεν κινήθηκαν εντός του πλαισίου του νόμου. Άραγε, τούτο έγινε μόνον σε δύο περιπτώσεις ή σε πολύ περισσότερες;
Παρατήρηση δεύτερη: από την ημέρα που ήρθε στο φως, το γεγονός της απόπειρας παγίδευσης του κινητού του Ανδρουλάκη με το Predator, βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας και κομματικά στελέχη – όπως και μερίδα του Τύπου – επιδόθηκαν σε μια παράδοξη και απρόσμενη προσπάθεια υποβάθμισης του θέματος. Κάποιοι προσπάθησαν να μας πείσουν ότι τέτοιου είδους απόπειρα παγίδευσης συνέβη και σε άλλους ευρωβουλευτές – δίχως βέβαια να μπορούν να κατονομάσουν έστω έναν – ενώ έφθασαν να παρουσιάζουν τις παράνομες υποκλοπές (Predator) ως κάτι αυτονόητο που συμβαίνει επί έτη στη χώρα μας, όπου αλωνίζουν ξένες μυστικές υπηρεσίες και υπάρχουν ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Προφανώς, εάν η χώρα ήταν ξέφραγο αμπέλι, η κυβερνητική ευθύνη θα παρέμενε υπαρκτή, ίσως και πιο σημαντική από την παρακολούθηση ενός δημοσιογράφου και ενός πολιτικού. Το γεγονός ότι όσοι επιδίδονταν σε τέτοιες νοητικές ακροβασίες δεν ήταν ευήθεις πολιτικοί καθιστούσε την όλη υπόθεση εξόχως περίεργη.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν τόσο μέχρι την αποκάλυψη του σκανδάλου όσο και έπειτα είναι ενδεικτικά. Ο αρχηγός της ελάσσονος αντιπολίτευσης καταθέτει μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, μόλις πληροφορείται από αρμόδια υπηρεσία του ευρωκοινοβουλίου, την απόπειρα παγίδευσης του κινητού του από το λογισμικό Predator. Συνεδριάζει η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, όπου ο Διοικητής της ΕΥΠ δηλώνει ότι η υπηρεσία του δεν έχει καμία σχέση με το Predator, αλλά αποκρύπτει ότι παρακολουθούσε τον Ανδρουλάκη. Ο τελευταίος κοινοποιεί τη μηνυτήρια αναφορά στην συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και αυτή εντός ολίγων ημερών διαπιστώνει ότι, πράγματι, το κινητό του παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ στο πλαίσιο «νόμιμης επισύνδεσης». Η ΑΔΑΕ ενημερώνει τον Πρωθυπουργό. Από εκείνη τη στιγμή, η κυβέρνηση που μέχρι τότε περιέργως προσπαθούσε να υποβαθμίσει το θέμα επέλεξε την τακτική του «φωτός». Ο Πρωθυπουργός απέπεμψε το Διοικητή της ΕΥΠ και το Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού και ζήτησε συγνώμη από τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ. Για λόγους που πρέπει να επεξηγηθούν ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, προσωπικά, διενεργεί προκαταρκτική εξέταση όχι για το ποιοι αποπειράθηκαν να παγιδεύσουν το κινητό του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ αλλά για το ποια στελέχη της ΕΥΠ και της ΑΔΑΕ «διέρρευσαν» (;) τούτο.
Παρατήρηση τρίτη: ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Στο πλαίσιο αυτό, κάποιοι για να αιτιολογήσουν το γεγονός της παρακολούθησης του κινητού του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ επικαλέστηκαν αίτημα ξένων αρχών (μη ευρωπαϊκών). Και τούτο διότι ο Ανδρουλάκης ήταν μέλος μιας επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα συνεργασίας της ΕΕ με την Κίνα. Είναι δυνατόν λόγω αυτής της ιδιότητας να επιτράπηκε η παρακολούθηση; Καταρχάς, από πότε κάνουμε άκριτα όσα μας ζητούν τρίτοι σε βάρος Ελλήνων πολιτών; Δεύτερον το αφήγημα αυτό δημιουργεί μείζων πρόβλημα στις σχέσεις μας με τις Βρυξέλλες. Εγκρίναμε την παρακολούθηση μέλους (ή μελών) ενός ευρωπαϊκού οργάνου γιατί ξένα κράτη ήθελαν να γνωρίζουν τι κάνει η ΕΕ με την Κίνα; Δεχθήκαμε να ρουφιανεύουμε την ευρωπαϊκή οικογένεια της οποίας κομπορρημονούμε ότι είμαστε μέλη; Το γεγονός ότι οι διπλωματικές αρχές των χωρών (Ουκρανία και Αρμενία) που «έδειξαν» οι διαρροές διέψευσαν οποιαδήποτε εμπλοκή δεν έχει τόση σημασία. Το αναληθές του ισχυρισμού ταυτίζονταν με την προκλητική αντιφατικότητά του.
Παρατήρηση τέταρτη: η όλη συζήτηση σήμερα για τη «νόμιμη» συνακρόαση της ΕΥΠ λειτουργεί αποπροσανατολιστικά εάν μείνουμε μόνον σε αυτήν. Την ίδια περίοδο, τους ίδιους στόχους (Κουκάκη – Ανδρουλάκη) είχε και το παράνομο λογισμικό Predator. Πόσο τυχαίο ήταν αυτό; Για ποιο λόγο, εθνικές μυστικές υπηρεσίες και «άγνωστοι» στοχοποίησαν τα ίδια πρόσωπα; Και για ποιο λόγο, η ΕΥΠ δεν μπορεί να εντοπίσει αυτούς τους αγνώστους;
Η αντικατασκοπεία είναι μια από τις βασικές αρμοδιότητες της ΕΥΠ. Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπει την κατασκοπεία σε βάρος ενός ερευνητή δημοσιογράφου και ενός Έλληνα ευρωβουλευτή και αρχηγού της ελάσσονος αντιπολίτευσης; Πώς είναι δυνατό να μην μπορεί να εντοπίσει που, πότε και σε ποιον πουλήθηκε το συγκεκριμένο λογισμικό όταν η πωλήτρια εταιρία (Interllexa AE) έχει έδρα στην Αθήνα και μπορεί να πληροφορηθεί πολλά για τον ιδιοκτήτη της με μια ερώτηση στις αρχές της Κύπρου; Σημειωτέον ότι ήδη από το Δεκέμβριο του 2021, η εταιρία Meta (ιδιοκτήτρια του Facebook, του WhatsApp κλπ), όπως και το εργαστήριο Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο είχαν δημοσίως ανακοινώσει ότι το παράνομο λογισμικό παρακολουθήσεων Predator έχει εντοπιστεί να λειτουργεί στην Ελλάδα.
Τελικά, οι ποικιλώνυμοι ταγοί μας είναι ανίκανοι ή απλά ψεύτες; Μπορούν να κάνουν τη δουλειά που τους ανέθεσε η οργανωμένη κοινωνία ή απλά αρκούνται να «ακούνε με πάθος την κάθε μας στιγμή», για να παραφράσουμε παλαιά και συνάμα «προφητική» διαφήμιση εταιρίας κινητής τηλεφωνίας ….
* του Αργύρη Αργυριάδη, Δικηγόρου Παρ’ Αρείω Πάγω
