Μια ιδιαίτερα ξεχωριστή απόφαση εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την υπόθεση του δημοσιογράφου Στρατή Μπαλάσκα για τον χαρακτηρισμό «νεοναζί» που είχε αποδώσει σε γυμνασιάρχη της Μυτιλήνης.
Συγκεκριμένα, ο δημοσιογράφος είχε καταδικαστεί από το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Βορείου Αιγαίου για τον χαρακτηρισμό «νεοναζί» που είχε αποδώσει σε καθηγητή Μέσης Εκπαίδευσης και μάλιστα Διευθυντή Γυμνασίου της πόλης σε άρθρο του.
Η απόφαση περί ενοχής του δημοσιογράφου εκδόθηκε παρά το γεγονός ότι ακόμα και ο ίδιος ο μηνυτής -υμνητής του εθνικοσοσιαλισμού σε προσωπική του ιστοσελίδα και αλλού – δεχόταν ότι είναι θιασώτης της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας, δηλώνοντας ακόμα και στην αίθουσα του δικαστηρίου «Ελληνας πατριώτης-εθνικιστής».
Το μήνυμα του δημοσιογράφου μετά τη δικαίωση
Λίγο μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ο δημοσιογράφος Στρατής Μπαλάσκας τοποθετήθηκε για την απόφαση στον προσωπικό του λογαριασμό στα Μέσα Κοινωνικής Δικτυωσης.
«Στις 20 Νοεμβρίου του 2013 με το που έμαθα τη μήνυση εναντίον μου εμφανίστηκα στο δικαστήριο και δικάστηκα. Καταδικάστηκα σε έξη μήνες φυλακής για εξύβριση. Είχα λέει αποκαλέσει νεοναζί έναν καθ ομολογίας εθνικοσοσιαλιστή.
Βγαίνοντας από την αίθουσα του δικαστηρίου είχα κάνει αυτή τη δήλωση. «Η πάλη για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας, της ιστορίας και της μνήμης ούτε αποσπασματική ούτε τυχαία μπορεί να είναι. Μπορεί και πρέπει να είναι διαρκής. Η πρωτόδικη εφέσιμη ποινή φυλάκισης έξη μηνών που μου επεβλήθη αποτελεί μετάλλιο τιμής για μένα. «Ενώπιον της Κεντρικής επιτροπής του φωτεινού του μέλλοντος» θε να υψώσω και ετούτο το μετάλλιο. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ τις πολλές δεκάδες των αλληλέγγυων πολιτών και συναδέλφων που βρέθηκαν σήμερα δίπλα μου. Εδώ περάσαμε τόσα και τόσα θα μας τρομάξει τώρα ο… εθνικοσοσιαλισμός;».
Το χρονικό της υπόθεσης
Η κόντρα ξεκίνησε όταν ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός ανήμερα της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 2013 ανάρτησε σε προσωπική του ιστοσελίδα άρθρο με τίτλο «Το απόλυτο ψεύδος είναι ένα: Αυτό του Πολυτεχνείου του 1973».
Ο δημοσιογράφος σχολιάζοντας την ανάρτηση χαρακτήρισε τον εκπαιδευτικό ως «εθνικοσοσιαλιστή» και «θεωρητικό της Χρυσής Αυγής»
Πρωτόδικα το Δικαστήριο είχε αποδεχτεί ότι ο δημοσιογράφος δεν διέπραξε το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης δια του τύπου για το οποίο κατηγορήθηκε αλλά κρίθηκε ένοχος για το αδίκημα της απλής εξύβρισης, για το οποίο του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης έξι μηνών.
Σε δεύτερο βαθμό η ποινή του δημοσιογράφου μειώθηκε από έξι σε τρεις μήνες φυλάκισης. Ενώ ο Άρειος Πάγος απέρριψε το αίτημα αναίρεσης της ποινής που είχε επιβληθεί από το Εφετείο βορείου Αιγαίου χαρακτηρίζοντας «μη ευπρεπή τη χρήση του όρου νεοναζί αντί αυτής του εθνικοσοσιαλιστή».
Ο Στρατής Μπαλάσκας προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το Δικαστήριο έκρινε ότι τα Ελληνικά Δικαστήρια δεν στάθμισαν το δικαίωμα του δημοσιογράφου στην «ελευθερία της έκφρασης» απέναντι «στο δικαίωμα του γυμνασιάρχη για σεβασμό της προσωπικής του ζωής». Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση η ελληνική Δικαιοσύνη δεν έλαβε υπ όψιν της «το καθήκον του δημοσιογράφου να δημοσιεύσει πληροφορίες για ένα ζήτημα δημοσίου συμφέροντος και τη συμβολή του άρθρου σε μια τέτοια συζήτηση».
«Τα Δικαστήρια επικεντρώθηκαν στις εκφράσεις που χρησιμοποίησε ο προσφεύγων (σ.σ ο Στρατής Μπαλάσκας) αγνοώντας το γεγονός ότι οι απόψεις του γυμνασιάρχη ήταν ικανές να προκαλέσουν σημαντικές αντιπαραθέσεις» επισημαίνεται στην απόφαση.
Σύμφωνα μάλιστα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ο γυμνασιάρχης «είχε προηγουμένως εκφράσει τις απόψεις του για πολιτικά θέματα μέσω του ιστολογίου του και ως εκ τούτου είχε εκτεθεί πρόθυμα ο ίδιος στο δημόσιο έλεγχο και τη δημοσιογραφική κριτική». Με λίγα λόγια όπως διαπίστωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ο διευθυντής ήταν δημόσιος αξιωματούχος που τράβηξε την προσοχή με τις πολιτικές του απόψεις μέσω του ιστολογίου του και επομένως θα έπρεπε θα ήταν πιο ανεκτικός στην κριτική.
Επιπλέον σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αν και η γλώσσα που χρησιμοποίησε ο δημοσιογράφος στο άρθρο του «ήταν καυστική και περιείχε σοβαρή κριτική», «δεν θα μπορούσε συνολικά να θεωρηθεί ως μια κατάφωρη προσωπική επίθεση στο γυμνασιάρχη».
Το ολίσθημα της ελληνικής Δικαιοσύνης
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η ελληνική Δικαιοσύνη με την απόφασή της παραβίασε το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αφορά στην «ελευθερία της έκφρασης» τόσο σε αυτή όσο και μια σειρά από άλλες υποθέσεις, «λόγω της αδυναμίας των εθνικών δικαστηρίων να εφαρμόσουν τη νομολογία σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης και πως αυτή σταθμίζεται απέναντι στην προστασία της φήμης ενός ατόμου».
Το Δικαστήριο κατέληξε επομένως στο συμπέρασμα ότι η ποινική καταδίκη του δημοσιογράφου αποτελούσε παρέμβαση στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης που δεν ήταν «απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία». Κατά συνέπεια, υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 10 της Σύμβασης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με λίγα λόγια ότι η απόφαση της Ελληνικής Δικαιοσύνης παραβιάζει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης του δημοσιογράφου.
