Τον πρώην υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα έβαλε στον κύκλο των προσώπων που έλαβαν αποφάσεις τις κρίσιμες ώρες που η φωτιά απειλούσε το Μάτι, το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, ο δικαστικός πραγματογνώμονας Δημήτρης Λιότσιος ο οποίος συνεχίζει να καταθέτει στην δίκη για την τραγωδία για 14η μέρα.
Επικαλούμενος συνομιλίες που περιλαμβάνονται στην δικογραφία ο επιπυραγός Δημήτρης Λιότσιος είπε στο δικαστήριο, κατά την διάρκεια της εξέτασης του από τον κατηγορούμενο τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ Ιωάννη Φωστιέρη, πως για την διαχείριση των εναέριων μέσων, προκύπτει ότι ζητήθηκε άδεια του τότε υπουργού Προστασίας του Πολίτη «χωρίς να έχει τέτοια αρμοδιότητα».
Όπως τόνισε ο κ. Λιότσιος σε συγκεκριμένο διάλογο ακούγεται ο κ. Φωστιέρης να αναφέρει σε αξιωματικό για κρίσιμο ζήτημα που αφορούσε εναέριο μέσο ότι «θα ρωτήσω τον υπουργό». Ο επιπυραγός είπε στο δικαστήριο πως «Το πρόβλημα είναι ποιος διαχειριζόταν τα εναέρια. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τίθεται ένα ζήτημα: Για ποιο λόγο επετράπη η παρέμβαση του υπουργού σε επιχειρησιακό επίπεδο και ειδικά την ώρα που οι επίγειοι εκλιπαρούσαν για εναέριες δυνάμεις. Τελικά ποιος διαχειριζόταν τα εναέρια μέσα; Και αν συνέβαινε αυτό δεν έχει καμία αρμοδιότητα ο υπουργός να παρεμβαίνει σε επιχειρησιακό επίπεδο». Ο πραγματογνώμονας δεν έκανε κανένα σχόλιο για το θέμα, θέτοντας στην κρίση του δικαστηρίου το δεδομένο όσον αφορά τον κ. Τόσκα ο οποίος έχει κληθεί ως μάρτυρας στην δίκη.
Ο κ. Φωστιέρης κλήθηκε από την πρόεδρο του δικαστηρίου να τοποθετηθεί σε όσα είπε ο κ. Λιότσιος, με τον κατηγορούμενο να αναφέρει ότι «από τη στιγμή που υπάρχει η φυσική και η πολιτική ηγεσία και είναι παρούσα, εγώ προσωπικά σαν διοικητής δεν διατάζω, δεν μπορώ να επέμβω στο πεδίο. Εγώ με μια στάθμιση προτείνω στη ηγεσία και μου λένε που να επέμβω».
Πρόεδρος: Σε αυτό που είπε για τον υπουργό τι έχετε να πείτε;
Δημήτρης Λιότσιος: Στις συνομιλίες αναφέρεται «Θα σου πω τώρα. Θα ρωτήσω τον υπουργό».
Πρόεδρος: Αν είναι έτσι τι νόημα έχει;
Ιωάννης Φωστιέρης: Όταν είναι παρών η φυσική και η πολιτική ηγεσία αναφερόμαστε στον ανώτερο.
Πρόεδρος: Η πολιτική ηγεσία έχει δικαίωμα να παρεμβαίνει στο έργο της πυροσβεστικής;
Ιωάννης Φωστιέρης: Έχει το δικαίωμα. Είναι ο διοικητής.
Πρόεδρος: Γνωρίζει τους κανόνες πυροσβεστικής τέχνης και στρατηγικής για να κάνει ορθή επιλογή;
Ιωάννης Φωστιέρης: Αν για παράδειγμα πει ότι θα πάνε δυο εναέρια μέσα και δεν υπάρχουν διαθέσιμα, οφείλω να αναφέρω ότι υπάρχει ένα διαθέσιμο εναέριο. Αν συμφωνήσει και ο αρχηγός δίνω εντολή για απογείωση. Είναι μια αλυσιδωτή κίνηση. Αυτά όλα είναι ένα κλειστό κύκλωμα της πολεμικής αεροπορίας. Τις δικές μου συνομιλίες έδωσα αμέσως στους εισαγγελείς. Το δικό τους κομμάτι όμως, η Πολεμική Αεροπορία για λόγους ασφαλείας δεν επιτρέπεται να το έχουμε, καμία απολύτως παρέμβαση.
Κατά την εξέταση του ο κ. Λιότσιος επανέλαβε την θέση που έχει εκφράσει ότι θα μπορούσαν να συνδράμουν για την διάσωση πολιτών που ήταν στην θάλασσα τα πυροσβεστικά πλοιάρια τα οποία δεν κινητοποιήθηκαν τις ώρες του ολέθρου. «Έκαναν προσπάθεια να πάνε και δεν προσέφεραν έργο; Εδώ πήγαν οι ψαρόβαρκες, δεν μπορούσαν να πάνε αυτά τα πλοιάρια της πυροσβεστικής;» ανέφερε ο μάρτυρας σχολιάζοντας τις αιτιάσεις του κατηγορούμενου ως προς το αν θα μπορούσαν να επιχειρήσουν στην συγκεκριμένη περιοχή με την συγκεκριμένη μορφολογία ακτών και βυθού. Μάλιστα την ώρα που ο κ. Φωστιέρης αναφερόταν στο βύθισμα των σκαφών και στο απόκρυμνο των ακτών μία γυναίκα που έχασε το παιδί της στην θάλασσα το μοιραίο βράδυ είπε δυνατά: «Εμένα ένα μεγάλο ψαροκάικο με έβγαλε έξω με την κόρη μου. Και άφησα πίσω μου μέσα στη θάλασσα το παιδί μου πεθαμένο».
Ο επιπυραγός επέμεινε στην θέση του ότι τα σκάφη της πυροσβεστικής μπορούν να κάνουν διασώσεις ανθρώπων στην θάλασσα.
Η εξέταση του πραγματογνώμονα συνεχίστηκε με ερωτήσεις από την υπεράσπιση του τότε υπαρχηγού της Πυροσβεστικής Βασίλη Ματθαιόπουλου σε βάρος του οποίου ο κ. Λιότσιος έχει καταγγείλει για απειλές και πιέσεις που του καταλογίζει πως του άσκησε ώστε να μην επιρρίψει ευθύνες σε ανωτέρους για το Μάτι.
Κατά την εξέταση, ο συνήγορος του τότε υπαρχηγού τόνισε πως ο εντολέας του προσκόμισε μόνος του στην Δικαιοσύνη όλες τις τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε τις κρίσιμες ώρες. Ο συνήγορος έθεσε σειρά ερωτημάτων ως προς το νομοθετικό πλαίσιο για κάθε πτυχή της υπόθεσης. Ο επιπυραγός δέχθηκε σειρά ερωτήσεων για κάθε κεφάλαιο της υπόθεσης με αρκετές από αυτές για το θέμα «οργανωμένη απομάκρυνση κατοίκων» και το νομικό πλαίσιο για την εφαρμογή μιας τέτοιας επιχείρησης.
Ο επιπυραγός ανέφερε πως για την απομάκρυνση θα έπρεπε να υποβοηθά ο κάθε αρμόδιος τον άλλον, με πρώτον τον επί τόπου αξιωματικό που θα έδινε την εικόνα της κατάστασης, την οποία θα έπρεπε να ελέγχει εναέριο μέσο. Ανέφερε επίσης ότι εφόσον η φωτιά είχε επεκταθεί από Δήμο σε Δήμο θα έπρεπε να κινητοποιηθεί η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας για την επίσημη αξιολόγηση και χαρακτηρισμό της κατάστασης του κινδύνου και της διακινδύνευσης.
Κατά την εξέταση του ο κ. Λιότσιος είπε πως πολλές επικοινωνίες γίνονταν με κινητά, διότι οι ασύρματοι της Πυροσβεστικής ήταν προβληματικοί, τονίζοντας ωστόσο πως για την ανάγκη διάχυσης της πληροφορίας θα έπρεπε οι συνομιλίες να γίνονται μέσω κέντρου και όχι κινητό με κινητό.
Ο πραγματογνώμονας ακολούθως δέχθηκε τις ερωτήσεις της συνηγόρου του τότε υπευθύνου για τα επίγεια μέσα Χρήστου Γκολφίνου στον οποίο καταλογίζεται πως μετακίνησε οχήματα προς την Κινέτα.
Ερώτηση: Η μετακίνηση των τριών οχημάτων να τα πάρω από κάπου και να τα στείλω στην Κινέτα ήταν νόμιμη;
Μάρτυρας: Ναι, είναι.
Ερώτηση: Τα οχήματα που έστειλε στην Κινέτα αντικαταστάθηκαν;
Μάρτυρας: Με εθελοντές.
Πρόεδρος: Επηρέασε το αποτέλεσμα ότι ήταν εθελοντές;
Μάρτυρας: Διαφορετικά κινείται ένας πυροσβέστης και διαφορετικά ένας εθελοντής. Κάνουν σπουδαίο έργο, αλλά τους εθελοντές τους προστατεύεις. Διαφορετική αντιμετώπιση θα είχε ο επικεφαλής αν είχε επαγγελματίες. Ήταν στο κύριο μέτωπο της φωτιάς. Δεν αναθέτεις σε εθελοντή να κάνει κάτι επικίνδυνο. Λειτουργούν επικουρικά.
Η δίκη συνεχίζεται στις 6 Απριλίου 2023.
