Νέα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) του Συμβουλίου της Ευρώπης δείχνουν ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δαπανούν ελάχιστα για τα συστήματα δικαιοσύνης τους σε σύγκριση με τις επενδύσεις τους στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα.
Όπως συμβαίνει με όλες τις δαπάνες του δημόσιου τομέα, οι προϋπολογισμοί για τη Δικαιοσύνη σε όλη την Ευρώπη αντιμετώπισαν σημαντικές οικονομικές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, οι οποίες προκλήθηκαν από παγκόσμιους παράγοντες, όπως η πανδημία COVID-19 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σε πλήρη κλίμακα.
Η οικονομική στενότητα έχει επιδεινώσει τις καθυστερήσεις στα δικαστήρια και τις ελλείψεις προσωπικού σε πολλές χώρες.
Τα νέα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα οποία συμπεριέλαβαν επίσης το Μαρόκο και το Ισραήλ και βασίστηκαν σε πληροφορίες από το 2022, δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή ήπειρος δαπανά μόνο περίπου το 0,31% του ΑΕΠ της για τη δικαιοσύνη, ποσό που αντιστοιχεί σε 85,40 ευρώ ανά κάτοικο ετησίως κατά μέσο όρο.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι πλουσιότερες χώρες, όπως η Ελβετία, το Μονακό και το Λουξεμβούργο, διαθέτουν γενικά υψηλότερο προϋπολογισμό για το σύστημα δικαιοσύνης, που μερικές φορές υπερβαίνει τα 200 ευρώ ανά κάτοικο.
Αλλά και λιγότερο πλούσιες χώρες όπως το Μαυροβούνιο, η Ουκρανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, από την άλλη πλευρά, αφιερώνουν υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ τους στη δικαιοσύνη.
Το CEPEJ δήλωσε ότι αυτό αντανακλά μεγαλύτερη προσπάθεια όσον αφορά τους οικονομικούς τους πόρους.
Προειδοποίησε ότι τα στοιχεία δεν πρέπει να θεωρούνται κατάταξη, αλλά μάλλον σύγκριση των χωρών που επιτρέπει τον εντοπισμό τάσεων.
Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού για τη δικαιοσύνη σε ολόκληρη την Ευρώπη δαπανάται για τα δικαστήρια, περίπου τα δύο τρίτα, ενώ το ένα τέταρτο πηγαίνει στη δημόσια δίωξη και το 11% στη νομική βοήθεια.
Ενώ το ποσό που δαπανάται για τα δύο πρώτα έχει αυξηθεί κατά 11,74% και 18,75% αντίστοιχα, υπήρξε μείωση κατά 16% στις δαπάνες για νομική συνδρομή από το 2020, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης.
“Οι πλουσιότερες χώρες (με ΑΕΠ ανά κάτοικο άνω των 20.000 ευρώ) γενικά επενδύουν περισσότερο στη νομική βοήθεια, με μέσο όρο 24% του δικαστικού προϋπολογισμού να διατίθεται για νομική βοήθεια, σε σύγκριση με μόλις 3% στις λιγότερο πλούσιες χώρες”, δήλωσε το CEPEJ.
Η νομική συνδρομή είναι διαθέσιμη και στα 46 κράτη μέλη, αλλά οι προϋποθέσεις για την απόκτησή της ποικίλλουν. Σε ορισμένες χώρες, συγκεκριμένες κατηγορίες ατόμων, όπως τα θύματα ενδοοικογενειακής ή σεξουαλικής βίας ή οι αιτούντες άσυλο, επωφελούνται αυτόματα.
Η εκπροσώπηση των γυναικών στη δικαιοσύνη
Το 2022, η Ευρώπη διέθετε κατά μέσο όρο 22 δικαστές, 12 εισαγγελείς και 180 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους.
Ωστόσο, υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των χωρών λόγω των διαφορών στα δικαστικά συστήματα και άλλων παραγόντων, όπως το αν μια χώρα απασχολεί λαϊκούς δικαστές ή όχι.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι γυναίκες δικαστές και εισαγγελείς είναι περισσότερες από τους άνδρες, με το ισοζύγιο να γέρνει προς τις γυναίκες σε ποσοστό 57% και 54% αντίστοιχα.
“Ωστόσο, η γυάλινη οροφή εξακολουθεί να είναι μια πραγματικότητα, ακόμη και αν φαίνεται να έχει αρχίσει να ραγίζει, με το ποσοστό των γυναικών στις υψηλότερες θέσεις να συνεχίζει να αυξάνεται”, δήλωσε το CEPEJ.
Όσον αφορά τους μισθούς, το ακαθάριστο εισόδημα των δικαστών είναι κατά μέσο όρο 2,5 φορές υψηλότερο από τον μέσο εθνικό μισθό στην αρχή της καριέρας τους και 4,9 φορές υψηλότερο στο τέλος της καριέρας τους.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο ακαθάριστος μισθός των εισαγγελέων στην αρχή της σταδιοδρομίας τους είναι κατά μέσο όρο 1,9 φορές μεγαλύτερος από τον μέσο εθνικό μισθό, με την αναλογία να αυξάνεται σε 3,7 σε επίπεδο Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Όσον αφορά την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, 44 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης προσφέρουν δωρεάν ηλεκτρονική πρόσβαση σε νομικά κείμενα και νομολογία, αλλά μόνο τρεις (Γαλλία, Λουξεμβούργο και Ισπανία) δεν απαιτούν την καταβολή δικαστικών τελών είτε σε αστικές είτε σε ποινικές υποθέσεις.
Ο αριθμός των δικαστηρίων συνεχίζει να μειώνεται, αλλά οι εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών και οι ψηφιακές λύσεις αυξάνονται και γενικά τα δικαστήρια γίνονται πιο αποτελεσματικά σε όλη την ήπειρο.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης δήλωσε ότι ο χρόνος που απαιτείται για τη διεκπεραίωση μιας υπόθεσης έχει μειωθεί συνολικά σε σύγκριση με το 2020, όταν ξέσπασε η πανδημία COVID-19, αλλά αυτό εξαρτάται από το είδος της υπόθεσης και το επίπεδο δικαιοδοσίας.
Δείτε παρακάτω όλα τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) του Συμβουλίου της Ευρώπης
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Επαναφορά για 13ο και 14ο μισθό ζητάει η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων
Παραπλανητική η έκθεση για το κράτος δικαίου – Κοινή επιστολή Vouliwatch και 13 Οργανώσεων
 του Συμβουλίου της Ευρώπης δείχνουν){kind=link}