Πολίτες που έχουν υποστεί προσωπικά ζημιά από ελλιπή μέτρα προστασίας των κρατών από τον Covid-19, ή, από μη επαρκή μέτρα υγειονομικής προστασίας μπορούν να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ζητώντας αποζημίωση.
Το δικαστήριο του Στρασβούργου ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τον Covid-19 με αφορμή προσφυγή Γάλλου πολίτη ο οποίος στρεφόταν κατά της γαλλικής κυβέρνησης για παραλείψεις και ελλιπή χειρισμό της υγειονομικής κρίσης της πανδημίας.
Ανοίγει ο δρόμος για προσφυγές πολιτών!
Το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του, όχι επί της ουσίας, αλλά επειδή ο ίδιος ο προσφεύγων δεν προσκόμισε στοιχεία που να συνδέουν την προσφυγή με δυσμενείς συνέπειες των ελλείψεων με τον ίδιο τον προσφεύγοντα.
Το σκεπτικό του δικαστηρίου του Στρασβούργου ανοίγει τον δρόμο για προσφυγές πολιτών οι οποίοι ενδεχομένως έχουν προσωπικά πληγεί από ενέργειες ή παραλείψεις κρατών στη διαχείριση της πανδημίας.
Υποχρέωναν να εργάζονται αστυνομικούς με Covid-19!
Ακόμη και στην Ελλάδα, μπορούν να προκύψουν ζητήματα της διαχείρισης της πανδημίας, όπως αυτή προκύπτει από τα μέτρα που λαμβάνει ή δεν έλαβε η κυβέρνηση προκειμένου να διαφυλάξει την υγεία των πολιτών.
Νομικοί αναφέρουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την καταγγελία περί συνέχισης να εργάζονται στην υπηρεσία τους αστυνομικά όργανα που είχαν βρεθεί θετικά στον κορωνοϊό.
Παρά το γεγονός ότι δικαστήριο του Στρασβούργου απέρριψε τη συγκεκριμένη προσφυγή, αξίζει να επισημανθούν τόσο τα στοιχεία της προσφυγής όσο και το σκεπτικό της απόφασης.
Η πρώτη προσφυγή
Ο Γάλλος προσφεύγων που ανήκει στις ευπαθείς ομάδες, διαμαρτυρήθηκε για ανεπαρκή υγειονομικά μέτρα του Γαλλικού κράτους (μη χορήγηση φαρμάκων σε ευπαθείς ομάδες, μη ύπαρξη εγκαταστάσεων για τεστ σε όλους, μη χορήγηση επαρκούς ποσότητας μασκών σε γιατρούς, σε ασθενείς και στον πληθυσμό), ώστε να περιοριστεί η διασπορά του ιού Covid-19 σε ολόκληρη την Γαλλία, αλλά δεν επικαλέστηκε ούτε προσκόμισε στοιχεία πώς ο ίδιος επηρεάστηκε ή υπέστη βλάβη προσωπικά.
Τι λαμβάνει υπόψιν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Το ΕΔΔΑ επανέλαβε ότι δε μπορεί να αναγνωρίσει μία «actio popularis», που σημαίνει ότι ο προσφεύγων δεν μπορεί να παραπονεθεί για μια διάταξη εσωτερικού δικαίου, μια εγχώρια πρακτική ή για δημόσιες ενέργειες απλώς και μόνο επειδή του φάνηκαν ότι αντιβαίνουν στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και αφορούν το σύνολο των πολιτών. Προκειμένου ένας προσφεύγων να ισχυριστεί ότι είναι θύμα, πρέπει να μπορεί να παρουσιάσει λογικά και πειστικά στοιχεία για την βάσιμη πιθανότητα να υποστεί ο ίδιος προσωπικά παραβίαση των δικαιωμάτων του.
Προσφυγή για τους περιορισμούς πρόσβασης και το lockdown
Ο Γάλλος προσφεύγων βασιζόμενος στο άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή), στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), στο άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και στο άρθρο 10 (δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης). Διαμαρτυρήθηκε για την αδυναμία εκ μέρους του κράτους να εκπληρώσει τις θετικές του υποχρεώσεις για την προστασία της ζωής και της φυσικής ακεραιότητας ατόμων που υπάγονται στη δικαιοδοσία του. Παραπονέθηκε ιδίως για τους περιορισμούς πρόσβασης σε διαγνωστικές εξετάσεις και κέντρα. Για τα προληπτικά μέτρα και τους συγκεκριμένους τύπους θεραπείας και για παρεμβάσεις στην ιδιωτική ζωή ατόμων που απεβίωσαν από τον Covid-19 χωρίς κάποια βοήθεια.
Πώς θα εξεταστεί η υπόθεση στην ουσία της
Ωστόσο, όπως προκύπτει από την απόφαση αλλά και την πάγια νομολογία του δικαστηρίου του Στρασβούργου, για να εξετασθεί στην ουσία της η υπόθεση θα πρέπει να προκύπτει από τις ελλείψεις και τις παραλείψεις του κράτους, η ζημιά που υπέστη ο ίδιος ο προσφεύγων, στην υγεία του ή σε άλλα αγαθά που προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Νίκος Παρασκευόπουλος στο dikastikoreportaz για το lockdown και τη Δικαιοσύνη
Μαρίνος Σκανδάμης: Ευρωπαϊκή κυβερνητική πρωτιά για τον κορωνοϊό στις φυλακές
