Το γνωστό σε όλους πρώην άρθρο 99 του προϊσχύοντος Πτωχευτικού Κώδικα έρχεται να ισχύσει πλέον κατά τα προβλεπόμενα στα άρθρα 31 έως 69 του ν. 4738/2020. Πρόκειται για τη διαδικασία εξυγίανσης των επιχειρήσεων οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερχρέωσης. Ήδη με τον προισχύσαντα νόμο 3588/2007, εταιρείες μεγάλου βεληνεκούς, όπως επί παραδείγματι η γνωστή κλινική Euromedica, έχουν ήδη πολύ πριν την ισχύ του νέου Πτωχευτικού Κώδικα προσφύγει στην εξυγίανση πετυχαίνοντας διαγραφή μέρους των οφειλών τους ανερχόμενη σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ο νόμος προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις που παρουσιάζουν σημαντικά χρέη διατηρούν τη δυνατότητα, ακολουθώντας συγκεκριμένα βήματα, να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να συνεχίσουν την επιχειρηματική δραστηριότητά τους. Η διαδικασία εξυγίανσης δύναται να έχει ως αντικείμενο οποιαδήποτε ρύθμιση του ενεργητικού και του παθητικού του οφειλέτη από τη διαγραφή μέρους των χρεών της, μέχρι την ανάθεση της διαχείρισής και τη μεταβίβαση της περιουσίας της επιχείρησης σε τρίτον.
Βασική αρχή της όλης διαδικασίας προκειμένου η αίτηση υπαγωγής να γίνει αποδεκτή είναι οι πιστωτές να μην βρεθούν σε χειρότερη θέση σε σχέση με αυτή που θα βρίσκονταν εάν η επιχείρηση πτώχευε. Αυτή είναι και η συνηθέστερη ένσταση που προβάλουν οι έχοντες αντίρρηση στην υπαγωγή της επιχείρησης.
Σε καθεστώς εξυγίανσης μπορεί να τεθεί κάθε πρόσωπο το οποίο ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και βρίσκεται σε επαπειλούμενη γενική αφερεγγυότητα ως προς την κάλυψη των χρηματικών του υποχρεώσεων. Η αίτηση κατατίθεται ενώπιον του αρμοδίου Πολυμελούς Δικαστηρίου το οποίο δικάζει κατά την εκουσία διαδικασία και από τα αποτελέσματα της αίτησης καταλαμβάνεται κάθε πιστωτής. Σημειωτέον ότι μπορεί να ζητηθούν και να ληφθούν προληπτικά μέτρα και πριν από τη κατάθεση της αίτησης.
Σημαντικό σημείο σε σχέση με επιφυλάξεις που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν είναι η από το νόμο απαλλαγή από ποινικές πειθαρχικές και λοιπές ευθύνες των υπαλλήλων που προσυπογράφουν τη διαγραφή για λογαριασμό των πστωτών.
Η συμφωνία εξυγίανσης δύναται να επικυρωθεί και πρακτικά η επιχείρηση να πετύχει τον στόχο της , εφόσον:
α) συνοδεύεται από τεκμηριωμένη έκθεση εμπειρογνώμονα
β) η αίτηση εμπεριέχει πλήρη οικονομικά και λοιπά στοιχεία κατά τα άρθρα 45 έως 47 του Πτωχευτικού Κώδικα και
γ) εφόσον συναινέσουν ο οφειλέτη και οι πιστωτές του που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (50%) των απαιτήσεων που έχουν ειδικό προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (50%) των λοιπών απαιτήσεων
Από την κατάθεση της συμφωνίας εξυγίανσης προς επικύρωση και μέχρι την έκδοση απόφασης από το δικαστήριο για την επικύρωση ή μη της συμφωνίας εξυγίανσης, επέρχονται τα ακόλουθα αποτελέσματα:
α) αναστέλλονται έως 4 μήνες αυτόματα τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεων που έχουν γεννηθεί μέχρι την έκδοση της απόφασης επί της αίτησης επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης,
β) αναστέλλεται έως 4 μήνες η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της συντηρητικής κατάσχεσης και της εγγραφής προσημείωσης υποθήκης, συναινετικής ή κατ’ αντιδικία, εκτός εάν με αυτό επιδιώκεται η αποτροπή της απομάκρυνσης ή αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης, τεχνολογικού ή εν γένει εξοπλισμού της που δεν έχει συμφωνηθεί και ενέχει τον κίνδυνο απαξίωσης της επιχείρησης του οφειλέτη,
γ) απαγορεύεται η διάθεση των ακινήτων και του εξοπλισμού της επιχείρησης του οφειλέτη, εκτός και αν αντικαθίσταται με άλλα τουλάχιστον ίσης αξίας ή εκτός και αν η διάθεση αφορά χρήση τους ως εξασφάλισης στο πλαίσιο ενδιάμεσης χρηματοδότησης, η οποία αναφέρεται στη συμφωνία εξυγίανσης,
δ) αναστέλλονται οι αποκλειστικές προθεσμίες άσκησης αξιώσεων και παραγραφής, υπό τις οποίες τελούν οι απαιτήσεις των πιστωτών και τα δικαιώματα των υπέρ του οφειλέτη εγγυητών και συνοφειλετών του εις ολόκληρον, καθώς και οι προθεσμίες και η άσκηση διαδικαστικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων των προθεσμιών των ενδίκων μέσων, και
ε) απαγορεύεται ο συμψηφισμός απαιτήσεων που γεννήθηκαν πριν την κατάθεση, καθώς και η παρακράτηση τρεχουσών οφειλών προς τον οφειλέτη λόγω απαιτήσεων που γεννήθηκαν πριν την κατάθεση, συμπεριλαμβανομένων και παρακρατήσεων από δημόσια αρχή για την έκδοση αποδεικτικών ή βεβαιώσεων.
Σύμφωνα με τη δεκαετή και πλέον εμπειρία της γράφουσας στη συμβουλευτική επιχειρήσεων μεγάλου βεληνεκούς, σε περιπτώσεις που υφίστανται χρέη σε πολυάριθμούς πιστωτές, αξίζει πραγματικά τον κόπο η προσφυγή στη διαδικασία εξυγίανσης, καθώς υφίσταται ενισχυτική νομολογία προκειμένου μία επιχείρηση να πετύχει σπουδαία ανάσα στην οικονομική της διαχείριση, χωρίς τα δυσμενή αποτελέσματα μίας πτώχευσης.
Σοφία Ι. Αντωνοπούλου
