«Η Δικαιοσύνη δεν είναι ούτε για τους δικαστές ούτε για τους δικηγόρους. Η δικαιοσύνη είναι για τους Έλληνες πολίτες και την ίδια την κοινωνία. Κι αυτό θα πρέπει να το έχουμε ως αρχή», τόνισε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας κατά την έναρξη της επεξεργασίας επί της Αρχής του σχεδίου νόμου «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/713 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας μέσων πληρωμής πλην των μετρητών και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2001/413/ΔΕΥ του Συμβουλίου (L 123) και λοιπές επείγουσες διατάξεις», στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής.
Ο υπουργός, επισήμανε ότι από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων του, εδώ και τρία χρόνια προσπάθησε με απολύτως ανοικτή διάθεση και με απολύτως καλή προαίρεση να βρει τον κοινό τόπο συνεννόησης με τα πολιτικά κόμματα και τους συναδέλφους, τόσο σε επίπεδο συζήτησης στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή όσο βεβαίως και κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στην Ολομέλεια. Γιατί, όπως είπε, η Δικαιοσύνη δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι χώρος μικροπολιτικής αντιπαράθεσης. Είναι βασικός πυλώνας της δημοκρατίας και πρέπει ο καθένας να συμβάλλει για καλύτερες συνθήκες λειτουργίας και απονομής της Δικαιοσύνης.
Σχετικά με τις κριτικές τοποθετήσεις των Οδηγιών που ασκήθηκαν από την αντιπολίτευση επισήμανε πως όσοι αποδέχονται την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και την προσήλωσή της στο ευρωπαϊκό δίκαιο προφανώς αποδέχονται ότι αυτή η πρακτική είναι μια συνηθισμένη πρακτική στο Ελληνικό Κοινοβούλιο που έχει μια συγκεκριμένη λογική και ένα συγκεκριμένο τρόπο, με τον οποίο κάθε φορά γίνεται η αναφερόμενη συζήτηση.
Για τις διατάξεις οι οποίες αφορούν σε αλλαγές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και που αφορούν στο πώς θα μπορέσουμε τελικά να επιταχύνουμε την απονομή της Δικαιοσύνης, ο υπουργός ανέφερε πως όλοι μας αναγνωρίζουμε πως είναι μεγαλύτερο πρόβλημα και θα πρέπει όταν φτάνουμε στο διά ταύτα, από όλα τα κόμματα να υπάρχουν συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις για να μπορεί να δημιουργηθεί ένας κοινός τόπος και όχι να υπάρχει απόλυτη αντίθεση a priori με μία συνδικαλιστική λογική.
Αναρωτήθηκε γιατί μπορεί να υπάρχουν ενστάσεις σχετικά με την «συνοπτική αιτιολογία της απόρριψης της έκθεσης» ώστε οι εισαγγελείς και οι δικαστές να μπορούν με μεγαλύτερη ταχύτητα να διεκπεραιώνουν υποθέσεις, οι οποίες δεν έχουν πραγματική αξία και πραγματική σημασία; Θέλετε, είπε, να γράφουν εκθέσεις και σελίδες καθυστερώντας με αυτό τον τρόπο για θέματα ή υποθέσεις, οι οποίες έχουν απορριφθεί εκ των προτέρων;
Ο υπουργός δεν κατανόησε και τις αντιρρήσεις που ακούστηκαν σχετικά με την αύξηση του προστίμου των μαρτύρων που δεν προσέρχονται να καταθέσουν, λέγοντας ότι ένας μεγάλος αριθμός υποθέσεων σήμερα αναβάλλεται, διότι κάποιοι μάρτυρες, είτε και σε συνεννόηση με κάποιο από τα διάδικα μέρη, δεν προσέρχονται στη δίκη επειδή γνωρίζουν ότι το πρόστιμο είναι πάρα πολύ χαμηλό, στα 60 ευρώ, ενώ εάν το πρόστιμο φτάνει στα 500 ευρώ, οι συμπεριφορές αυτές θα είναι εντελώς διαφορετικές.
Εισάγεται, είπε ο κ. Τσιάρας, διάταξη όπου αναβολή για λόγους υγείας με γνωμάτευση δημοσίου νοσηλευτικού ιδρύματος και για κώλυμα δικηγόρου για λόγους άλλης ανειλημμένης υποχρέωσης, θα δίνεται μία και μόνο φορά σε κάθε πλευρά, σημειώνοντας πως εδώ θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας. Η Δικαιοσύνη δεν είναι ούτε για τους δικαστές ούτε για τους δικηγόρους. Η Δικαιοσύνη είναι για τους Έλληνες πολίτες. Είναι για την ίδια την κοινωνία. Κι αυτό θα πρέπει να βάλουμεως αρχή στις όποιες νομοθετικές επιλογές κάνουμε στη Βουλή. Δεν μπορούμε, υπογράμμισε ο υπουργός, να επιτρέπουμε οι άνθρωποι να ξοδεύουν χρόνο, χρήματα για να πάνε ως μάρτυρες σε δεκάδες δίκες και αυτές να αναβάλλονται για λόγους που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Εάν αυτό δεν σας ενδιαφέρει, βγείτε και πείτε το καθαρά, πείτε πως είστε οι φωνές των συνδικαλιστικών οργάνων και όχι οι φωνές των πολιτών. Η δε ρύθμιση, η οποία γίνεται, νομίζω ότι είναι απολύτως soft. Θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ακραία. Θα μπορούσαμε να μιλάμε για μία και μόνο αναβολή, που δεν γίνεται αυτό. Η ρύθμιση αυτή δεν είναι ούτε εναντίον των δικηγόρων, ούτε εναντίον των δικαστών. Η ρύθμιση αυτή είναι υπέρ των πολιτών. Η κυβέρνηση δεν θέλει να ρίξει τον μουτζούρη στους δικηγόρους.
Ο υπουργός, απέρριψε τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης ότι δηλαδή η κυβέρνηση αλλάζει συνεχώς τον ΠΚ, λέγοντας πως δεν κατανοώ την κριτική σας επειδή φέρνουμε διατάξεις για την εκδικητική πορνογραφία, που δεν υπήρχε πρόβλεψη ουσιαστικά ποινής και θα πρέπει να παραμείνει χωρίς αντιμετώπιση; Πείτε, είπε ο κ. Τσιάρας, σε όλα αυτά τα θύματα από εκδικητικές φωτογραφίες, κατά βάση ανηλίκων και γυναικών, πως η ελληνική πολιτεία επειδή θέλει να παραμείνει σταθερή σε ένα ποινικό κώδικα που ψήφισε και πρέπει να είναι η πλάκα του Μωυσή και δεν πρέπει να αλλάζουμε τίποτα, εμένα μια τέτοια λογική με ξεπερνάει.
Ο κ. Τσιάρας, αναγνώρισε πως η λογική και η φιλοσοφία της κυβέρνησης για τον ΠΚ διαφέρει με αυτή που υπήρχε πριν το 2019 καθώς όπως υπογράμμισε «εμείς θέλουμε οι πολίτες να αισθάνονται ασφαλείς μέσα στο σπίτι τους. Θέλουμε να αισθάνονται ότι υπάρχει μια Πολιτεία και μια Δικαιοσύνη που τους προστατεύει. Το μόνο που επιχειρούμε είναι αυτό και τίποτα παραπάνω. Πάντα με σεβασμό στην επιστημονική άποψη. Το δίλημμα στο οποίο καλείται να απαντήσει κανείς, είναι να επιλέξει αν θα είναι με ένα Δίκαιο που ενθαρρύνει την παραβατικότητα και ενισχύει την ανασφάλεια ή αν θα είναι με ένα Δίκαιο που λειτουργεί προστατεύοντας τους πολίτες. Προφανώς, υπάρχει διάσταση άποψης με κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά αυτοί που μας κρίνουν στο τέλος είναι οι Έλληνες πολίτες. Σχετικά με το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου, ο υπουργός ανέφερε πως είναι ένα τεχνικό νομοσχέδιο καθώς αφορά στην ενσωμάτωση της Οδηγίας 713 του 2019.
Οι θέσεις της αντιπολίτευσης
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Άγγελος Τόλκας επισήμανε πως η κυβέρνηση φέρνει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μια ακόμα τροποποίηση του ΠΚ. Παρατήρησε πως στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου έχουμε μία νέα νομοθέτηση για την οποία δεν έχει γίνει καμία διαβούλευση, δεν έχει ενημερωθεί κανένας από τους εμπλεκόμενους φορείς. Έρχονται ζητήματα κρίσιμα και σημαντικά για την απονομή της Δικαιοσύνης, με τους δικηγορικούς συλλόγους να μην έχουν την αναγκαία και κατάλληλη ενημέρωση και χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν τις απόψεις τους και να εκφραστούν περί του αντιθέτου. Το νομοσχέδιο αυτό, υποστήριξε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, εισάγεται αιφνιδίως από την κυβέρνηση φέροντας νέες νομοθετικές ρυθμίσεις σε αγαπημένα της θέματα όπως για παράδειγμα την τρομοκρατία ή με βάση την τηλεοπτική επικαιρότητα για να ικανοποιείται δήθεν το περί δικαίου αίσθημα και το αίσθημα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, όμως, δυστυχώς, πέφτετε σε αντιφάσεις, αλλά και σε νομικά κενά και σε παράβαση των κανόνων της καλής νομοθέτησης. Χαρακτήρισε τον τίτλο του νομοσχεδίου παραπλανητικό. Με συνέπεια στη συνηθισμένη τακτική σας να φέρνετε ρυθμίσεις περιστολής δικαιωμάτων και ελευθεριών σε πλήρη απουσία ψυχραιμίας και της συστηματικότητας του Ποινικού Κώδικα, με φανερή την αμηχανία σας να φιμώσετε μέσω ποινικής απαξίας αυτά που δεν θέλετε να συζητιούνται στη δημόσια σφαίρα. Έκρινε ως ατελή τη διάταξη για την εκβιαστική πορνογραφία. Υποστήριξε πως η ρύθμιση για το αίτημα δεύτερης αναβολής σε μία δίκη, έρχεται ενάντια στα δικαιώματα του κατηγορουμένου και σε όλα τα κεκτημένα της Δικαιοσύνης αλλά και του Δικηγορικού σώματος. Για την αναβολή λόγω υγείας, αφαιρείται από τους δικαστές τη δυνατότητα να αποφασίζουν αυτοί και λέτε ότι πρέπει εντός τριμήνου να τίθεται η δεύτερη, η εξ αναβολής δίκη, όταν, γνωρίζετε πολύ καλά πόσο φορτωμένα είναι τα πινάκια όλων των δικαστηρίων.
Η ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νάντια Γιαννακοπούλου, επισήμανε πως η συγκεκριμένη Οδηγία θα έπρεπε ήδη να είχε μεταφερθεί στο Ελληνικό Δίκαιο κι η χώρα να μην είναι έκθετη για μία ακόμη φορά ως προς τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις. Σχετικά με την προσθήκη στον ΠΚ της διάταξης για την εκδικητική πορνογραφία ή την σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας, ανέφερε πως είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό αδίκημα και θα πρέπει να έχουμε μια ενιαία και πολύ δυνατή φωνή απέναντι στην πάταξη αυτού του εγκλήματος, οπότε κάθε μέριμνα για την αναχαίτιση και την καταπολέμηση αυτού του είδους των εγκλημάτων, μας βρίσκει απόλυτα θετικούς και εμείς στο ΠΑΣΟΚ σε αυτό είμαστε ξεκάθαροι. Για τον περιορισμό του δικαιώματος αναβολής της συζήτησης για τους λόγους που αφορούν στο πρόσωπο του πληρεξούσιου δικηγόρου, είπε η βουλευτής, πως βρήκαμε επιτέλους τον «μουτζούρη για να τους φορτώσουμε τις τεράστιες καθυστερήσεις στην ελληνική δικαιοσύνη» και σημείωσε πως από την Παρασκευή υπάρχει η πολύ έντονη αντίδραση του δικηγορικού κλάδου με τη συγκεκριμένη τροποποίηση καθώς δεν υπήρξε και η οποιαδήποτε προηγούμενη διαβούλευση, ούτε με τους δικηγόρους ούτε με τους δικαστές. Πρόκειται, είπε, για μία ακόμα νέα αιφνίδια τροποποίηση του κώδικα ποινικής δικονομίας και μάλιστα μέσα σε πάρα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, που στερεί από τους διαδίκους και ιδιαίτερα από τον κατηγορούμενο, το δικαίωμα εκπροσώπησης από τον δικηγόρο της επιλογής τους.
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα, διαφώνησε με τον τρόπο που τόσο η σημερινή όσο και η προηγούμενη κυβέρνηση αλλάζουν τον ΠΚ και τον ΚπΔ. Στην πραγματικότητα, είπε, πρόκειται για μια ακόμη προσαρμογή του Ποινικού Δικαίου, μιας ακόμα ενσωμάτωσης ευρωπαϊκών Οδηγιών, που εντάσσονται και συμβάλλουν στην παραπέρα οικοδόμηση του επονομαζόμενου «Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δηλαδή, έναν πιο αντιδραστικό χώρο, μέσα στον οποίο μπορούν να αξιοποιούνται από κοινού όλοι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί των Κρατών-μελών για να εξουδετερώνουν ότι μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνο για τα ιερά και τα όσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα συμφέροντα του Ευρωενωσιακού κεφαλαίου, σε βάρος των δικαιωμάτων και ελευθεριών των εργαζομένων και ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων των κρατών-μελών. Το νομοσχέδιο φέρει έναν φανταχτερό τίτλο αλλά οι ρυθμίσεις αυτές επί της ουσίας συνομολογούν και αναδεικνύουν τον παρασιτικό χαρακτήρα του συστήματος, που εσείς οι ίδιοι υπηρετείτε. Υποτίθεται πως κυνηγάτε δήθεν τα παράνομα πεδία πλουτισμού, βαφτίζοντας έτσι όμως νόμιμες τις τεράστιες περιουσίες και τα υπερκέρδη των μεγάλων εταιρειών που χτίζονται από τη νόμιμη κλοπή και την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Για τις επιμέρους διατάξεις του νομοσχεδίου, είπε, θα αναφερθεί αύριο στην κατ’ άρθρον συζήτηση καθώς αρκετές από αυτές είναι προβληματικές. Ωστόσο, δήλωσε πως οι προσθήκες που γίνονται στις διατάξεις για νόμιμες άρσεις τηλεφωνικού απορρήτου, εμείς δεν έχουμε την παραμικρή αυταπάτη ότι αυτές οι άρσεις περιορίζονται σε αυτές και μόνο τις περιπτώσεις που αναφέρονται, έχουμε ήδη ως κόμμα πολύ μεγάλη εμπειρία από τέτοια φαινόμενα, ακόμα μένουν αναπάντητα τα ερωτήματα για τις περιπτώσεις συνακροάσεων στην έδρα της Κεντρικής Επιτροπής στα γραφεία του Περισσού. Χαρακτήρισε κατάπτυστες, αντισυνταγματικές και επικίνδυνες τις ρυθμίσεις που αφορούν στο Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης. Επίσης, με την συνεχή επικαιροποίηση του άρθρου 187α του Ποινικού Κώδικα για την τρομοκρατία αναδεικνύεται για ακόμα μια φορά ότι όλες οι κυβερνήσεις με τη σειρά έχετε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για να εμπλουτίζετε με νέες διατάξεις τον «τρομονόμο» για ένα αδίκημα, το οποίο πραγματικά είναι ένα αδίκημα λάστιχο, όπως αυτό της τρομοκρατίας. Σχετικά με τις διατάξεις για τις αναβολές των διαδίκων, είπε πως πρόκειται για ένα ακόμα πυροτέχνημα -για να μην πούμε ρουκέτα- για να παρουσιάσετε ότι υπηρετείτε την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης και δεν μπορεί να περιορίζονται με αυτόν τον τρόπο, τα δικονομικά δικαιώματα, ιδιαίτερα των κατηγορουμένων.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας, υποστήριξε μεταξύ άλλων πως για να δραστηριοποιηθεί η πολιτεία και να αποκατασταθεί το αίσθημα δικαίου στους πολίτες, θα έπρεπε πρώτα η εγκληματικότητα να χτυπήσει κόκκινο. Έπρεπε να γίνουν εγκλήματα τόσο μεγάλης σκληρότητας και αγριότητας και τα θύματα -οι οικογένειές τους- να ακούνε μόνο για την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, για τα δικαιώματα των εγκληματιών και των κακοποιών και είναι πολύ εκνευριστικό αυτό. Έπρεπε να δουν το φως της δημοσιότητας, εκβιάσεις μέσω διαδικτύου και εκδικητικής πορνογραφίας, να βρεθούν έρμαια οι πολίτες σε εγκληματικά μυαλά και ορέξεις, να διασύρονται τα ίδια τα θύματα -ακόμη και ανήλικα παιδιά- για να κινηθεί η πολιτεία. Και πάλι, όμως, είπε ο βουλευτής, η αλήθεια είναι ότι τα νομοσχέδια που έχετε φέρει δεν έχουν την αποφασιστικότητα που θα έπρεπε. Δεν έχουν τη σαφή, την ξεκάθαρη βούληση της πολιτείας να χτυπήσει το κακό στη ρίζα. Πρόκειται για αποσπασματικές άτολμες παρεμβάσεις. Το κράτος, η πολιτεία, πρέπει να πάρει δραστικά μέτρα και να ψηφίσει νόμους που δεν αφήνουν παράθυρα ή περιθώρια σε εγκληματίες και που η έκτιση των ποινών να μην είναι κατ’ επίφαση, αλλά να είναι πραγματική. Για τις διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν την επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης, επισήμανε πως τα δικαστήρια της χώρας έχουν πολύ μεγάλες ελλείψεις γι’ αυτό χρειάζεται η ενίσχυσή τους με τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό. Είναι πολύ σημαντικό, τα ποινικά δικαστήρια, να μην καθυστερούν στον προσδιορισμό δικασίμου και την εκδίκαση των υποθέσεων, να μην φθάνουν οι υποθέσεις στα όρια παραγραφής ή να αφήνονται προσωρινά κρατούμενοι ελεύθεροι, λόγω συμπλήρωσης του ανώτατου ορίου προσωρινής κράτησης.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Φωτεινή Μπακαδήμα, ανέφερε πως η κοινοτική Οδηγία θα έπρεπε να έχει ενσωματωθεί εδώ και αρκετό καιρό. Για τις διατάξεις της Οδηγίας περί «Δημόσια υποκίνηση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος μέσω διαδικτύου» και της «Δημόσιας υποκίνησης σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος» είπε πως κατ’ εμάς, κινούνται στη σφαίρα της ασάφειας και επαφίεται εν τέλει στον φυσικό δικαστή να αποφανθεί, εάν και εφόσον, κάποια πρόσωπα υποκινούν ή όχι σε τρομοκρατικές ενέργειες. Ως ΜέΡΑ25 στεκόμαστε επιφυλακτικά φοβούμενοι ότι επιχειρείται να εισαχθεί από το «παράθυρο» η έννοια της απάθειας, την οποία, άλλωστε έχει επιχειρήσει και στο παρελθόν η κυβέρνηση Σαμαρά τότε να νομοθετήσει. Απαιτείται τεράστια προσοχή, είπε η βουλευτής, καθώς αυτό που μπορεί εν τέλει να διακυβεύεται, είναι βασικές συνταγματικές επιταγές της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης. Γι’ αυτό θεωρούμε πως θα πρέπει να υπάρχει πλήρης διασαφήνιση και αποσαφήνιση όλου του πλαισίου για να μην υπάρχει καμία γκρίζα ζώνη. Για τις διατάξεις περί «εκδικητικής πορνογραφίας», θεωρούμε πως κινείται προς τη θετική κατεύθυνση καθώς είναι φαινόμενα που όλοι καταδικάζουμε και όλοι μας συνολικά στεκόμαστε απέναντι. Για την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ως προς το πλαφόν στις αναβολές δίκης για λόγους που ανάγονταιστο πρόσωπο του συνηγόρου ή για την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων αναβολής για λόγους υγείας, είπε πως αυτές οι διατάξεις στοχοποιούν τους δικηγόρους για τις καθυστερήσεις στην απόδοση Δικαιοσύνης, ως τον «βολικότερο» αποδιοπομπαίο τράγο. Η βουλευτής, αναρωτήθηκε πως με την κατάσταση που επικρατεί στα ποινικά δικαστήρια της χώρας με γεμάτα πινάκια, με υπερφορτωμένους δικαστές, με ελάχιστους γραμματείς, τελικά θα μπορέσει να εφαρμοστεί η δυνατότητα της τρίμηνης αναβολής;
Αύριο το πρωί, η Επιτροπή αποφάσισε τη διεξαγωγή της ακρόασης φορέων και στην συνέχεια θα γίνει η ψήφιση του σχεδίου νόμου επί της Αρχής και η συζήτηση επί των άρθρων. Η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου ορίσθηκε για την Παρασκευή ώστε να μπορεί να εισαχθεί την επόμενη εβδομάδα για συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια.
