Τα βασικά σημεία από τις μαραθώνιες καταθέσεις που έδωσαν στην 35η ανακρίτρια οι ιατροδικαστές Συμεών Μεσογίτης και Χρήστος Κραββαρίτης παρουσιάζει αποκλειστικά η «ΜΠΑΜ». Σήμερα δημοσιεύουμε αυτή του κ. Μεσογίτη.
Και οι δύο έχουν υποδειχθεί ως μάρτυρες ειδικών γνώσεων από την πλευρά της υπεράσπισης της κατηγορούμενης Ρούλας Πισπιρίγκου.
Tων ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ, ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Ο κ. Μεσογίτης είπε στην ανακρίτρια ότι συμφωνεί με τα ευρήματα για καθολική βλάβη του ήπατος της Μαλένας, που είχε διαγνώσει ο καθηγητής κ. Αγαπητός.
Επισήμανε όμως ότι η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση υποξικής αιτιολογίας δεν είναι συμβατό ως εύρημα ασφυκτικού θανάτου με απόφραξη των έξω αεροφόρων οδών. «Ο χρόνος θανάτου σε αυτήν την περίπτωση είναι 4 με 5 λεπτά. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι η εκτεταμένη βλάβη που έχει υποστεί το ήπαρ χρειάζεται τουλάχιστον 30 με 45 λεπτά, δεν θα μπορούσε να προκληθεί συνεπεία μηχανισμού απόφραξης των άνω αεροφόρων οδών», κατέθεσε.
Κατάθεση Σ. Μεσογίτη
Τα σπλάχνα της Γεωργίας Δασκαλάκη τα εξέτασα εγώ με τον κ. Θεοχάρη, με την έννοια ότι εγώ έβαλα το μακροσκοπικό μέρος της εξέτασης, δηλαδή εξέτασα τα όργανα και πήρα τις τομές, και ο κ. Θεοχάρης το μικροσκοπικό, βάζοντας και τη διάγνωση. Ως προς τη Μαρία-Ελένη Δασκαλάκη, δεν εξέτασα τα σπλάχνα με τον κ. Αγαπητό, διότι εκείνο το διάστημα, όπως προανέφερα, δεν βρισκόμουν στο Εργαστήριο. Μετά από καιρό, περίπου Φεβρουάριο με Μάρτιο του 2022, ο κ. Αγαπητός μου έδειξε, καθαρά από επιστημονικό ενδιαφέρον, ένα πλακίδιο της Μαρίας-Ελένης Δασκαλάκη, που αφορούσε μία τομή από το ήπαρ, για να του πω την άποψή μου. Το είδα. Συμφώνησε με τη διάγνωση, την εκτεταμένη κενοτοπιώδη εκφύλιση, και δεν είχα κάτι άλλο να διαφοροδιαγνώσω. Δηλαδή είδα αυτή την εκτεταμένη, θα έλεγα, καθολική βλάβη του ήπατος, που είχε διαγνώσει ο κ. καθηγητής, ο κ. Αγαπητός.
Για να βγάλει τη διάγνωση που έβγαλε η κ. Τσάκωνα δεν γνωρίζω αν μίλησε με κάποιον παθολογοανατόμο ή έτερο ιατροδικαστή. Εγώ που μίλησα με την κ. Τσάκωνα περί τον Μάρτιο με Απρίλιο του 2022 για το συγκεκριμένο περιστατικό, που είχα δει και το πλακάκι που σας προανέφερα, της είπα ότι συμφωνώ με την άποψη του κ. Αγαπητού. Επίσης της είπα ότι αυτήν την εικόνα τη βλέπουμε σε πολλές περιπτώσεις υποξικού θανάτου σε βρέφη ή έμβρυα και γι’ αυτό ο κ. Αγαπητός σε παρόμοια ευρήματα προσθέτει κενοτοπιώδης εκφύλιση ήπατος υποξικής αιτιολογίας.
Ερ. Η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση υποξικής αιτιολογίας πού μπορεί να οφείλεται;
Απ. Οφείλεται σε ένα παρατεταμένο στάδιο υποξίας του οργανισμού, τα αίτια του οποίου μπορεί να είναι ποικίλα. Μπορεί να είναι από καταστολή από φάρμακο, από μια βραδυκαρδία παθολογικής αιτιολογίας, μπορεί από δηλητηρίαση, μπορεί από λοίμωξη του αναπνευστικού. Για το συγκεκριμένο παιδί δεν θα μπορούσα να πάρω θέση για το τι ακριβώς προκάλεσε αυτήν την παρατεταμένη υποξία, διότι δεν έχω στοιχεία που θα μου έθεταν μια ασφαλή επιστημονική διάγνωση.
Επ. Η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση υποξικής αιτιολογίας ως εύρημα είναι συμβατό σε περίπτωση ασφυκτικού θανάτου με απόφραξη των έξω αεροφόρων οδών;
Απ. Ο χρόνος θανάτου σε αυτήν την περίπτωση είναι 4 με 5 λεπτά. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι η εκτεταμένη βλάβη που έχει υποστεί το ήπαρ χρειάζεται τουλάχιστον 30 με 45 λεπτά, δεν θα μπορούσε να προκληθεί συνεπεία μηχανισμού απόφραξης των άνω αεροφόρων οδών.
Ερ. Η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση υποξικής αιτιολογίας είναι μια θανατηφόρα, και δη άμεσα θανατηφόρα, βλάβη του ήπατος;
Απ. Αν δεν αρθεί το αίτιο, ο παράγων που την προκαλεί μπορεί να προκαλέσει και θάνατο. Αν όμως αρθεί το αίτιο, τότε το ήπαρ επανέρχεται σιγά σιγά στην προτέρα του κατάσταση.
Ερ: Δηλαδή, αν δεν αρθεί το αίτιο προκαλείται άμεσα ηπατική ανεπάρκεια και έρχεται άμεσα ο θάνατος, άνευ δηλαδή συμπτωμάτων; Υφίσταται δηλαδή περίπτωση ανακοπτικού θανάτου, χωρίς κάποιο προηγούμενο σύμπτωμα, όπως θα μπορούσε να συμβεί ενδεχομένως με την καρδιά;
Απ. Η παρατεταμένη μείωση της περιεκτικότητας του αίματος, που είναι η αιτία της κενοτοπιώδους, έχει συμπτώματα ανάλογα με αυτά της υποξίας, δηλαδή λήθαργο, ταχύπνοια, δύσπνοια, κυάνωση, ταχυκαρδία. Ανακοπτικός θάνατος, όπως σε ένα καρδιολογικό συμβάν, δεν μπορεί να επέλθει.
Ερ: Διευκρινιστικά, η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση συμπίπτει με την ηπατική ανεπάρκεια;
Απ. Η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση προκαλεί ηπατική ανεπάρκεια.
Ερ. Εφόσον οδηγεί στην ηπατική ανεπάρκεια, η ηπατική ανεπάρκεια μεσολαβεί μεταξύ της κενοτοπιώδους και του θανάτου;
Απ. Ναι, υπό την έννοια ότι η κενοτοπιώδης οδηγεί στην ηπατική ανεπάρκεια, που οδηγεί στον θάνατο.
Ερ. Συνεπώς σε αυτήν την περίπτωση, εφόσον η κενοτοπιώδης υποξικής αιτιολογίας, αν δεν αρθεί το αίτιο, οδηγεί σε ηπατική ανεπάρκεια, ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζονται; Είναι διαφορετικά τα συμπτώματα της ηπατικής ανεπάρκειας από άλλη αιτιολογία μη υποξίας;
Απ. Συνήθως στην ηπατική ανεπάρκεια η διάγνωσή της γίνεται μέσα από εξετάσεις αίματος. Δεν γνωρίζω αν η ηπατική ανεπάρκεια έχει άλλα συμπτώματα κλινικά πλην του ίκτερου, που να γίνονται αντιληπτά διά γυμνού οφθαλμού.
Ερ: Διευκρινιστικά, η εκτεταμένη κενοτοπιώδης εκφύλιση υποξικής αιτιολογίας, για να οδηγήσει στον θάνατο, έχει οδηγήσει πρώτα σε ηπατική ανεπάρκεια;
Απ. Ναι.
Ερ. Υφίσταται περίπτωση η ηπατική ανεπάρκεια να μη διαγνωσθεί από εργαστηριακές εξετάσεις;
Απ. Όχι.
Ερ. Υφίσταται περίπτωση, ιδίως εάν ο ασθενής νοσηλεύεται, η ηπατική ανεπάρκεια να μη δώσει καμία κλινική εικόνα;
Απ. Ναι, δύναται ο ασθενής με ηπατική ανεπάρκεια υποξικής αιτιολογίας να μην εκδηλώσει κανένα σύμπτωμα.
«Ο κ. Ευτυχιάδης δεν παίρνει θέση στο αν υπάρχει ή όχι φλεβόκομβος»
Ερ. Σύμφωνα με την εμπειρία σας, μπορείτε να μας περιγράψετε τα ευρήματα που έχετε εντοπίσει σε περιπτώσεις ασφυκτικών θανάτων, δηλαδή σε περιπτώσεις που εσείς έχετε καταγράψει ως αιτία θανάτου την ασφυξία και εξαιτίας των οποίων καταλήξατε σε αυτήν την αιτία θανάτου;
Απ. Σε περίπτωση μηχανικού τρόπου πρόκλησης ασφυξίας έχουμε εν ζωή ευρήματα δημιουργηθέντα στις περιοχές απόφραξης των αεροφόρων οδών από τα χέρια του δράστη στο θύμα. Είναι έντονα αυτά τα ευρήματα, διότι το θύμα στην προσπάθειά του να αποφύγει και να απεμπλακεί από τον μηχανισμό απόφραξης του δημιουργούνται μεγάλες βλάβες στην περιοχή του βλεννογόνου χειλέος, ιδίως από τα δόντια, θα μπορούσε η βλάβη αυτή να προκληθεί και από την πίεση του χεριού του δράστη στα ούλα του θύματος. Σε παθολογοανατομικό επίπεδο έχουμε οίδημα και συμφόρηση στα αγγεία των οργάνων, που έχουμε στείλει στον παθολογοανατόμο.
Ερ. Τα ευρήματα αυτά είναι κοινά, είτε πρόκειται για ενήλικα, είτε πρόκειται για υπερήλικα, είτε πρόκειται για νήπιο ή βρέφος;
Απ. Ένα βρέφος δεν θα έχει την ίδια δύναμη να αντισταθεί, όπως θα αντιστεκόταν ένα άτομο μεγαλύτερης ηλικίας. Ένα νήπιο θα έχει πιο εμφανή ευρήματα απ’ ό,τι έχει ένα βρέφος και λιγότερο εμφανή απ’ ό,τι ένας ενήλικος.
Ερ. Στις περιπτώσεις που έχετε διαπιστώσει και έχετε καταγράψει ως αιτία θανάτου βρέφους τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο, ποιο ήταν το εύρημα που εντοπίσατε και σας οδήγησε στο συμπέρασμα αυτής της αιτίας θανάτου;
Απ. Δεν έχει κάποιο εύρημα παθολογοανατομικά ή δεν έχει κάποια εν ζωή λοίμωξη και έτσι καταλήγουμε στο σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.
Ερ. Καταλήξατε δηλαδή δι’ αποκλεισμού στη διάγνωση αυτής της αιτίας θανάτου;
Απ. Ναι.
Ερ. Σας θέτω υπόψη τη με αρ. 3/20-06-2022 ιατροδικαστική γνωμοδότηση των κ. Καρακούκη και κ. Καλόγρηα και ειδικά το σχήμα στη σελίδα 2, υπό τον τίτλο «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ», το οποίο, σύμφωνα με την ίδια γνωμοδότηση, αποτυπώνει την τυπική ιατροδικαστική προσέγγιση για τη διερεύνηση των περιστατικών που τους ανατέθηκαν. Συμφωνείτε με την προσέγγιση αυτή; Θα τη χαρακτηρίζατε ως την «τυπική» ιατροδικαστική προσέγγιση για τη διερεύνηση αιφνίδιου μη αναμενόμενου θανάτου βρέφους/νηπίου/παιδιού; Εάν όχι, εσείς ποια προσέγγιση θα εφαρμόζατε ή εφαρμόζετε σε αντίστοιχες περιπτώσεις;
Απ. Ναι, συμφωνώ. Ναι, θα ήταν μια τυπική ιατροδικαστική προσέγγιση υπό την αποτύπωση αυτή.
Ερ. Σε περίπτωση πνευμονικού οιδήματος δύναται να εξέλθει οροαιματηρό υγρό; Σε καταφατική περίπτωση, γνωρίζετε τι σύσταση έχει αυτό το υγρό;
Απ. Ναι, μπορεί να εξέλθει. Το οροαιματηρό υγρό είναι αραιωμένο αίμα με ορό.
Ερ. Η διαπίστωση πνευμονικού οιδήματος με οροαιματηρό υγρό αποκλείει ως αιτία θανάτου την ασφυξία και γιατί;
Απ. Η πνευμονορραγία, η οποία μας δίνει την παρουσία οροαιματηρού υγρού εντός του αυλού της τραχείας του στόματος και της ρινός, μπορεί να προκληθεί και σε ασφυξία από μηχανισμό απόφραξης των αεροφόρων οδών.
Ερ. Σας επιδεικνύω την παθολογοανατομική εξέταση του κ. Αγαπητού και την ανασκόπηση του κ. Ευτυχιάδη. Ο κ. Αγαπητός κατέθεσε ενώπιόν μας ότι δεν έχει ουσιώδεις διαφορές με τον κ. Ευτυχιάδη. Εσείς εντοπίζετε ουσιώδεις διαφορές;
Απ. Ως προς τα ευρήματα του κ. Αγαπητού δεν παρατηρώ ουσιώδεις διαφορές, όμως δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει μη ειδικό εύρημα.
Ερ. Εσείς χρησιμοποιείτε τον όρο «μη ειδικό εύρημα»;
Απ. Μόνο αναφορικά με κάτι συγκεκριμένο, π.χ. μη ειδικό εύρημα ασφυξίας, μη ειδικό εύρημα παθολογικού αιτίου.
Ερ. Σας επιδεικνύω την παθολογοανατομική εξέταση της κ. Μητσέλου και την επανεξέταση του κ. Ευτυχιάδη. Η κ. Μητσέλου κατέθεσε ενώπιόν μας ότι δεν έχει ουσιώδεις διαφορές με τον κ. Ευτυχιάδη. Εσείς εντοπίζετε ουσιώδεις διαφορές;
Απ. Η μία διαφορά είναι ότι ο κ. Ευτυχιάδης δεν παίρνει θέση στο αν υπάρχει ή όχι φλεβόκομβος. Επίσης βλέπω μια διαφορά ως προς τη χρώση fibronectin, που δεν έχει χρησιμοποιήσει η κ. Μητσέλου.
Ερ. Κατά τα λοιπά υπάρχουν άλλες διαφορές;
Απ. Όχι, δεν βλέπω κάποια άλλη ουσιώδη διαφορά.
Ερ. Ο κ. Ευτυχιάδης έχει καταγράψει ότι κατά την επισκόπηση των πνευμάτων παρατηρούνται στικτές αιμορραγικές πετεχειώδεις κηλίδες (ασφυκτικές κηλίδες), η δε κ. Μητσέλου στην έκθεσή της έχει καταγράψει «διάσπαρτες στικτές αιμορραγικές διηθήσεις του παρεγχύματος». Λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη απάντησή σας, πρόκειται για διαφορετικές διαπιστώσεις;
Απ. Ναι, είναι το ίδιο.
Ερ. Ο κ. Αγαπητός κατέθεσε ενώπιόν μας ότι δεν έχει ουσιώδεις διαφορές με τον κ. Ευτυχιάδη. Τα ευρήματα συνάδουν με ασφυκτικό θάνατο και σε καταφατική περίπτωση γιατί;
Απ. Όχι, δεν συνάδουν με θάνατο που ο τρόπος τέλεσής του είναι η απόφραξη ανωτέρω αεροφόρων οδών, διότι, όπως έχω πει ήδη, η κενοτοπιώδης εκφύλιση είναι υποξικής αιτιολογίας.
Ερ. Η ασφυξία υπάγεται στην έννοια της υποξίας;
Απ. Όχι κάθε ασφυξία, όχι η ασφυξία που ο τρόπος τέλεσής της είναι η απόφραξη ανωτέρω αεροφόρων οδών.
Ερ. Η κ. Μητσέλου κατέθεσε ενώπιόν μας ότι δεν έχει ουσιώδεις διαφορές με τον κ. Ευτυχιάδη. Τα ευρήματα συνάδουν με ασφυκτικό θάνατο και σε καταφατική περίπτωση γιατί;
Απ. Διαβάζω για την καταγραφή ως προς τα μακροφάγα στους πνεύμονες. Τα μακροφάγα είναι κύτταρα που σε περίπτωση πνευμονορραγίας, συνεπεία αυξημένου πνευμονικού οιδήματος, χρειάζεται χρόνος προκειμένου να τα ενεργοποιήσει ο οργανισμός για να καθαρίσουν, «για να φάνε» το αίμα από τις κυψελίδες. Εάν λοιπόν ο θάνατος του βρέφους έχει επέλθει με απόφραξη άνω αεροφόρων οδών, ο χρόνος των 5 λεπτών δεν θα ήταν αρκετός για να ενεργοποιηθούν τα ως άνω κύτταρα. Όλα τα υπόλοιπα ευρήματα συνάδουν με υποξία.
Ερ. Σας επιδεικνύω τη φωτογραφία της σορού του βρέφους Δασκαλάκη εκ της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και σας θέτω υπόψη και την ιατροδικαστική έκθεση της κ. Τσιόλα. Εσείς, υπό τα ανωτέρω στοιχεία που σας έθεσα υπόψη, μπορείτε να διακρίνετε κακώσεις στο βρέφος;
Απ. Παρατηρώ στο πρόσωπο βλάβες, όπως μία ερυθρότητα στην περιοχή της ρινός, πέριξ των ρωθώνων, του στόματος και των χειλέων. Δεν ξέρω βέβαια την υφή τους. Επίσης παρατηρώ μία βλάβη στο άνω χείλος.
Ερ. Σας επιδεικνύω εκ νέου τη φωτογραφία της σορού του βρέφους Δασκαλάκη εκ της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και την ιατροδικαστική έκθεση της κ. Τσιόλα. Επίσης σας θέτω υπόψη ότι η θεία του βρέφους καταθέτει ότι πριν την οποιοδήποτε προσπάθεια ανάνηψης ή αναζωογόνησης είτε από την ίδια και την κατηγορουμένη είτε από το ΕΚΑΒ, δηλαδή όταν περί ώρα 11.30 πήγε να σηκώσει το βρέφος από την κούνια του, το χείλος του βρέφους είχε την εικόνα που απεικονίζει η ίδια ως άνω φωτογραφία και ότι όταν έπιασε το χέρι του βρέφους ήταν παγωμένο, όπως και το πόδι του, τα μάγουλα, όμως, ζεστά. Επίσης, ο πατέρας του βρέφους κατέθεσε ότι περί τα 5 λεπτά αργότερα πιάνοντας το ένα πόδι του βρέφους κάτω από το γόνατο διαπίστωσε ότι ήταν παγωμένο, καθώς και ότι ο ιατρός του ΕΚΑΒ που επιλήφθηκε περί ώρα 11.42 κατέθεσε ότι ήταν ένα βρέφος άσφυγμο, απνοϊκό, είχε μυδρίαση στα μάτια και ψυχρό δέρμα, ότι φορούσαν γάντια κατά τη διάρκεια της προσπάθειας αναζωογόνησης και ότι, παρά τη χορήγηση αδρεναλίνης δύο φορές ενδοκαρδιακά, το μόνιτορ που το συνέδεσαν έδειχνε ασυστολία, δεν υπήρχε ηλεκτρική δραστηριότητα στην καρδιά. Τέλος, σας θέτω υπόψη ότι προκύπτει το βρέφος να διακομίσθηκε στο νοσοκομείο στις 11.55, οπότε και άμεσα επελήφθησαν ιατροί και νοσηλευτές για αναζωογόνησή του, οι οποίες έχουν καταθέσει ότι το βρέφος κατά τον χρόνο εκείνο είχε τα ίδια ως άνω χαρακτηριστικά και τελικά διαπίστωσαν τον θάνατό του. Υπό τα ανωτέρω στοιχεία, με βάση τη δική σας επιστημονική άποψη, τις κακώσεις ή βλάβες στις οποίες αναφερθήκατε ανωτέρω θα τις χαρακτηρίζατε προθανάτιες ή μεταθανάτιες και γιατί;
Απ. Δεν μπορώ να τις χαρακτηρίσω, γιατί δεν έχω ίδια εικόνα, και από τη φωτογραφία δεν μπορώ να διακρίνω επακριβώς. Τα υπόλοιπα στοιχεία δεν με βοηθούν, εφόσον δεν έχω ίδια εικόνα.
Ερ. Σας επιδεικνύω τη φωτογραφία της σορού της Μαρίας-Ελένης Δασκαλάκη εκ της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και σας θέτω υπόψη την ιατροδικαστική έκθεση της κ. Τσάκωνα, όπου γίνεται λόγος για δύο εκδοχές στη ρινική χώρα. Εσείς μπορείτε να διακρίνετε εάν υφίστανται κακώσεις ή άλλο σημάδι και ποια;
Απ. Εκτός από τις εκδορές που περιγράφει η κ. Τσάκωνα, παρατηρώ και μία ερυθρότητα δεξιά.
Ερ. Σας επιδεικνύω εκ νέου τη φωτογραφία της σορού της Μαρίας-Ελένης Δασκαλάκη εκ της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και σας θέτω εκ νέου υπόψη την ιατροδικαστική έκθεση της κ. Τσάκωνα. Επίσης σας θέτω υπόψη ότι, σύμφωνα με τις ένορκες καταθέσεις, αντιστοίχως, της ιατρού Μ. και των νοσηλευτριών Κ. και Π., που ήταν οι πρώτες που έσπευσαν στον θάλαμο νοσηλείας της Μαρίας-Ελένης Δασκαλάκη, περί ώρα 17.15 της 13.4.2018, το εν λόγω παιδί ήταν άσφυγμο, απνοϊκό, με μυδρίαση και τα άκρα του δεν ήταν θερμά. Επίσης σας θέτω υπόψη ότι σύμφωνα με τις ένορκες καταθέσεις του ιατρού Τζ., περί τα 8-10 λεπτά αργότερα, ο ίδιος διαπίστωσε ότι το παιδί ήταν άσφυγμο, απνοϊκό, χωρίς αρτηριακή πίεση, κόρες σε μυδρίαση χωρίς φωτοκινητικό αντανακλαστικό, ωχρό προς κυανό δέρμα και με σχετικά ψυχρά άκρα.
Άπαντες δε οι ιατροί επιχείρησαν την αναζωογόνηση του ανωτέρω παιδιού, χωρίς αποτέλεσμα. Υπό τα ανωτέρω στοιχεία, με βάση τη δική σας επιστημονική άποψη, τις κακώσεις ή βλάβες στις οποίες αναφερθήκατε ανωτέρω θα τις χαρακτηρίζετε προθανάτιες ή μεταθανάτιες και γιατί;
Απ. Ομοίως δεν μπορώ να τις χαρακτηρίσω, γιατί δεν έχω ίδια εικόνα, και από τη φωτογραφία δεν μπορώ να διακρίνω επακριβώς και να εξαγάγω ασφαλές επιστημονικό συμπέρασμα.
