Τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου, που θα ανοίξουν οι θύρες των γηπέδων στη Σούπερ Λίγκα, μετά το λουκέτο ενός μήνα, θα ανοίξει και η πόρτα του Γ’ Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων στην οδό Κυρίλλου Λουκάρεως, για να αρχίσει η δίκη με τους 10 κατηγορουμένους που ευθύνονται άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο για την έκταση που πήρε το 2021 η πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη. Ανάμεσα στους κατηγορουμένους βρίσκονται εν ενεργεία δήμαρχοι, αλλά και στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος.
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Θεόδωρος Βάγιας, μαζί με άλλους εννέα, θα λογοδοτήσουν για τους θανάτους, τα λάθη και την έκταση της πυρκαγιάς της Βαρυμπόμπης το 2021 ενώπιον του Γ’ Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων σε μια δίκη που αρχίζει στις 12 Φεβρουαρίου
Όχι όποια κι όποια. Ακόμα και ο Θεόδωρος Βάγιας, ο νέος αρχηγός της Πυροσβεστικής μετά τις κρίσεις του ΚΥΣΕΑ στις 16 Ιανουαρίου 2024. Κατά έναν περίεργο τρόπο, στην Ελλάδα οι κρίσεις και οι προαγωγές στα Σώματα Ασφαλείας περιλαμβάνουν τα τελευταία χρόνια και κάποιους κατηγορουμένους.
Το κλητήριο θέσπισμα που αποκαλύπτει σήμερα η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» αφορά 10 άτομα που καλούνται να δικαστούν. Πρόκειται για τον δήμαρχο Ωρωπού Γιώργο Γιασημάκη, τους Χαράλαμπο Ανδρέου και Βασιλική Καρκαλέτση, αμφότεροι στελέχη της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., τους αξιωματικούς του Πυροσβεστικού Σώματος Σπυρίδωνα Βαρσάμη, Ιωάννη Πετρούτσο, Κωνσταντίνο Θεοφιλόπουλο και Θεόδωρο Βάγια, τον υπάλληλο του Δασαρχείου Πάρνηθας Γεώργιος Φρούσιο, καθώς και δύο συνεργάτες του Γιώργου Γιασημάκη στο Δήμο Ωρωπού, τον εντεταλμένο σύμβουλο, υπεύθυνο για θέματα Πολιτικής Προστασίας της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και τον αναπληρωτή προϊστάμενο της ίδιας διεύθυνσης.
«Όλοι οι κατηγορούμενοι από παράλληλη ταυτόχρονη αμέλειά τους, ήτοι έλλειψη της προσοχής που όφειλαν κατά τις περιστάσεις και μπορούσαν να καταβάλουν, ενόσω από το επάγγελμα και τις ιδιότητές τους ήταν υπόχρεοι προς τούτο, προξένησαν τον θάνατο άλλων, αποτέλεσμα το οποίο δεν προέβλεψαν.
Ειδικότερα, οι δύο πρώτοι κατηγορούμενοι (Ανδρέου – Καρκαλέτση) στον ως άνω τόπο και χρόνο με την υπό στοιχείο 1) ιδιότητά τους προκάλεσαν εξαιτίας της περιγραφόμενης στο αυτό στοιχείο αμελούς συμπεριφοράς τους πυρκαγιά στο δάσος από την οποία προέκυψε κοινός κίνδυνος για ανθρώπους, συνεπεία δε αυτής απώλεσαν τη ζωή τους οι:
α) Βασίλειος Φλωράς του Ηλία, 39 ετών, κάτοικος εν ζωή Ζεφυρίου Αττικής, ο οποίος σκοτώθηκε την 06-08-2021 και ώρα 13:05’ στην οδό Αριστογείτονος στην Ιπποκράτειο Πολιτεία Αττικής, όταν συνεπεία της πυρκαγιάς κατέπεσε επ’ αυτού μεταλλική βάση στήριξης καλωδίου πυλώνα του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα την πτώση του από την εν κινήσει ευρισκόμενη δίκυκλη μοτοσικλέτα όπου επέβαινε (με οδηγό αυτής τον Χρήστο – Αθανάσιο Πρατικάκη) και τον θανάσιμο τραυματισμό του με αιτία επέλευσης του θανάτου του με πολλαπλές κακώσεις σώματος {ιδίως κεφαλής, αυχένα, θώρακα}.
β) Πέτρος Μανιάς του Κωνσταντίνου, 54 ετών, κάτοικος εν ζωή Αφιδνών Αττικής, ο οποίος απεβίωσε την 28-02-2022 νοσηλευόμενος στο ΓΝΑ ΚΑΤ από την 05-08-2021, οπότε και διεκομίσθη σε αυτό συνεπεία εκτεταμένων εγκαυμάτων, τα οποία υπέστη αυθημερόν της εισαγωγής του στο ως άνω νοσοκομείο στην περιοχή Δροσοπηγή Αφιδνών Αττικής, όπου συμμετείχε ως εθελοντής πυροσβέστης στις επιχειρήσεις κατάσβεσης της συγκεκριμένης πυρκαγιάς. Αιτία θανάτου του ήταν ο πολυοργανική ανεπάρκεια – σηπτική καταπληξία, που ήταν απότοκος εκτεταμένης εγκαυματικής νόσου από πυρκαγιά, θερμικό έγκαυμα ολικού πάχους και εισπνευτικό έγκαυμα.
γ) Δημήτρης Βέκιος του Χρήστου, 55 ετών, κάτοικος εν ζωή Κρυονερίου Αττικής, ο οποίος απεβίωσε την 11-09-2021 νοσηλευόμενος στο ΓΝΑ ΚΑΤ από την 05-08-2021, οπότε και διεκομίσθη σε αυτό συνεπεία σηπτικής καταπληξίας και εκτεταμένου θερμικού και εισπνευστικού εγκαύματος, τα οποία υπέστη αυθημερόν της εισαγωγής του στο ως άνω νοσοκομείο στην περιοχή Δροσοπηγή Αφιδνών Αττικής, όπου συμμετείχε ως εθελοντής πυροσβέστης στις επιχειρήσεις κατάσβεσης της συγκεκριμένης πυρκαγιάς. Αιτία θανάτου του ήταν η λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος μετά παρατεταμένη νοσηλεία λόγω θερμικών εγκαυμάτων που καταλάμβαναν ποσοστό 40% της ολικής επιφάνειας του σώματός του. Οι εν λόγω θάνατοι επήλθαν συνεπεία της επιδειχθείσης παράλληλης αμελείας των συγκεκριμένων κατηγορουμένων, σε συνδυασμό με τη συγκλίνουσα αμέλεια των λοιπών συγκατηγορουμένων τους με βάση την ιδιότητα εκάστου εξ αυτών και ειδικότερα:
Η αναφορά στους αξιωματικούς
ΙΙ] Οι 3ος-6ος εξ αυτών (Βαρσάμης, Πετρούτσος, Θεοφιλόπουλος, Βάγιας) τυγχάνουν αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος. Κατά τον δε ως άνω χρόνο ο Υποστράτηγος Βαρσάμης κατείχε τη θέση του Διοικητή του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ., το οποίο εξακολουθούσε να λειτουργεί υπό το κανονιστικό πλαίσιο που διείπε τη λειτουργία του τ. Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων, Ε.Σ.Κ.Ε.), ο ομοιόβαθμός του Πετρούτσος αυτήν του Συντονιστή Επιχειρήσεων Πυροσβεστικού Σώματος Αττικής, ο Αρχιπύραχος Θεοφιλόπουλος εκείνη του Διοικητή των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αττικής [ΠΕΠΥΔ] και ο ομοιόβαθμός του τότε Βάγιας την αντίστοιχη του Διοικητή της Διεύθυνσης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών. Από τις συγκεκριμένες υπηρεσιακές του ιδιότητες ο μεν 3ος κατηγορούμενος ήταν επιτελικά αρμόδιος για την αντιμετώπιση της ως άνω πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε την 03-08-2021 στη Βαρυμπόμπη Αττικής και ειδικότερα για
α] τον επιχειρησιακό συντονισμό της κινητοποίησης των πυροσβεστικών δυνάμεων, μέσων και εξοπλισμού για την αντιμετώπιση των συνεπειών από φυσικές καταστροφές και τη διάσωση και παροχή βοήθειας παθόντων από πυρκαγιές [άρθρο 36§2β Ν. 4662/20, άρθρα 3 και 4§7 της 29310 οικ. Φ.109/1/2014 Υ.Α.],
β ] Τον επιχειρησιακό συντονισμό και τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων Υπηρεσιών, στο πλαίσιο εφαρμογής του Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας της Χώρας, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο [άρθρο 36§2γ Ν.4662/20].
γ] Την ευθύνη και τον επιχειρησιακό σχεδίασμά της αντιμετώπισης των πυρκαγιών και την παροχή συνδρομής για την διάσωση των ατόμων και των υλικών αγαθών που απειλούνται από αυτές. Ως «επιχειρησιακός σχεδιασμός» νοείται η οργάνωση, η διαχείριση και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων δυνάμεων και μέσων πυρόσβεσης και διάσωσης, συμπεριλαμβανομένου και του εξοπλισμού αυτών. Ο ‘‘επιχειρησιακός σχεδιασμός’’ περιλαμβάνει ενέργειες που εξασφαλίζουν τον έγκαιρο εντοπισμό, την αναγγελία και επέμβαση, ώστε να επιτυγχάνεται η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση όχι μόνο των πυρκαγιών και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές, αλλά και κάθε κινδύνου από φυσικές κ.λπ. καταστροφές [άρθρο 74§ 1 β Ν. 4662/20].
δ] Τον προσδιορισμό της επιχειρησιακής τακτικής των υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος για την αντιμετώπιση εκτάκτων και σοβαρών συμβάντων και λοιπών θεμάτων που αφορούν στην αντιμετώπιση φυσικών, τεχνολογικών καταστροφών [άρθρο 83§§4ζ, 5 Ν. 4662/2020].
Οι δε 4ος-6ος κατηγορούμενοι ήταν ως προς την ίδια φωτιά επιχειρησιακά αρμόδιοι για:
α] την καθοδήγηση, συντονισμό, εποπτεία, επιθεώρηση και έλεγχο για θέματα επιχειρησιακής ετοιμότητας και οργανωτικής λειτουργίας των Περιφερειακών Πυροσβεστικών Διοικήσεων που υπάγονται στην τοπική του δικαιοδοσία, ήτοι της Περιφερειακής Πυροσβεστικής Διοίκησης Αττικής [ άρθρο 82§5 Ν. 4662/20],
β] τον προσδιορισμό της επιχειρησιακής τακτικής των υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος για την αντιμετώπιση των έκτακτων και σοβαρών συμβάντων και λοιπών θεμάτων που αφορούν στην αντιμετώπιση φυσικών κ.λπ. καταστροφών, είχε δε την ευθύνη της διεύθυνσης και του συντονισμού του κατασβεστικού έργου [άρθρο 83§§4στ, 5Ν. 4662/2020 και άρθρο 44§ 1 ΠΔ 210/92].
Πλην όμως άπαντες οι εν λόγω κατηγορούμενοι στον ως άνω τόπο και χρόνο επέδειξαν την ακόλουθη αμελή συμπεριφορά:
α] έλλειψη έγκαιρου και αποτελεσματικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση κινδύνου πολύ σοβαρής δασικής πυρκαγιάς, ο οποίος υποτιμήθηκε, παρά τη μεγάλη πιθανότητα εκδήλωσης της ενόψει των επικρατουσών καιρικών συνθηκών [κατηγορία κινδύνου πυρκαγιάς 4, έγκαιρες προβλέψεις ΕΜΥ για ιδιαίτερα αυξημένες θερμοκρασίες άνω των 40°, χαμηλή σχετική υγρασία και πνέοντες ΒΔ ανέμους],
β] πλημμελή εποπτεία της κατάστασης μετά τον μερικό έλεγχο της αρχικής πυρκαγιάς και ελλιπή φύλαξη της φωτιάς, παρότι αυτή δεν είχε κατασβεστεί πλήρως με αποτέλεσμα την αναζωπύρωση της την 05-08-2021 και περί ώρα 12.37 και την ταχύτατη επέκτασή της ΒΑ προς Κρυονέρι, Δροσοπηγή, Ιπποκράτειο Πολιτεία και Αφίδνες,
γ] έλλειψη ετοιμότητας των δυνάμεων του Πυροσβεστικού Σώματος που επιχείρησαν στο πεδίο της φωτιάς για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της πυρκαγιάς,
δ] έλλειψη έγκαιρης και επαρκούς εναέριας επιτήρησης της περιοχής εκδήλωσης του πυρός με πτητικά μέσα αεροπυρόσβεσης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη [drones] κατά τον χρόνο εκδήλωσης και αναζωπύρωσης της πυρκαγιάς,
ε] καθυστερημένη κινητοποίηση των πτητικών μέσων αεροπυρόσβεσης προς καταστολή της πυρκαγιάς και εσφαλμένη διαχείριση της κατανομής αυτών ενόψει της παράλληλης εξέλιξης πυρκαγιών σε περισσότερες περιοχές της χώρας [Μεσσηνία, Εύβοια, Μάνη, Ρόδος κ.λπ.] και στ] αργοπορημένη ενεργοποίηση προς επιχείρηση των επίγειων δυνάμεων ενόψει και του δύσβατου τοπίου λόγω συμπαγούς δάσους», ανέφερε το κατηγορητήριο.
Σωματικές βλάβες
«Όλοι οι κατηγορούμενοι από παράλληλη ταυτόχρονη αμέλειά τους, ήτοι έλλειψη της προσοχής που όφειλαν κατά τις περιστάσεις και μπορούσαν να καταβάλουν ενόσω από το επάγγελμά τους ήταν υπόχρεοι προς τούτο, προξένησαν σωματική κάκωση και βλάβη της υγείας άλλων, αποτέλεσμα το οποίο δεν προέβλεψαν», προστίθεται στη συνέχεια του κατηγορητηρίου. Αφορά στους
«Α] Στυλιανός Κλαπάκης του Ευαγγέλου, εθελοντής πυροσβέστης, υπέστη εκτεταμένο θερμικό έγκαυμα αντιμετωπισθέν χειρουργικά με την τοποθέτηση δερματικών αυτομοσχευμάτων κορμού, άνω και κάτω άκρων και από τα οποία του προκλήθηκε μόνιμη σοβαρή δυσλειτουργία στα χέρια, νοσηλευθείς στο νοσοκομείο ΓΝΑ ΚΑΤ επί 37 ημέρες [έως και 10-09-2021],
β] Αθανάσιος Μανιάς του Κωνσταντίνου, υπέστη εκτεταμένο θερμικό έγκαυμα αντιμετωπισθέν χειρουργικά με την τοποθέτηση δερματικών αυτομοσχευμάτων κορμού, άνω και κάτω άκρων και από τα οποία του προκλήθηκε μόνιμη δυσκαμψία στα χέρια, νοσηλευθείς στο νοσοκομείο ΓΝΑ ΚΑΤ επί 26 ημέρες [έως και 31-08-2021],
γ] Αναστάσιος Λιάτσης του Γεωργίου, συνεπεία πτώσεως λόγω σαθρότητας του εδάφους εντός ρήγματος βάθους 10 μέτρων υπέστη κεφαλαιμάτωμα μετωπιαίας χώρας με συνοδό κάταγμα μετωπιαίων κόλπων, κάταγμα ινιακού κονδύλου, αιμορραγική κύστη στον αριστερό νεφρό, κάταγμα αριστερού πετάλου 5ου οσφυϊκού σπονδύλου κατάγματα άπω άκρου κερκίδας και στυλοειδούς απόφυσης ωλένης, ρήξη οπίσθιου κέρατος έσω μηνίσκου δεξιού γόνατος.
δ] Σπυρίδων Πέτρου και Αθανασίου, χτυπήθηκε στην κεφαλή από εξοπλισμό υδροφόρου οχήματος και υπέστη μώλωπες στο κεφάλι και το πρόσωπο [μετωπιαία, περιοφθαλμική και ρινική χώρα],
ε] Γαβριήλ Αντωνίου του Δημητρίου, υπέστη οφθαλμική βλάβη από αποκαΐδια,
στ] Δημήτρης Βασάλος του Γεράσιμου, πυροσβέστης, υπέστη δύσπνοια, διακομισθείς συνεπεία τούτου στο νοσοκομείο 251 ΓΝΑ.
ζ] Πέτρος Μακρίδης του Στανισλάβ, υπέστη δύσπνοια και ιλίγγους, διακομισθείς συνεπεία τούτου στο νοσοκομείο ΓΝΑ.
η] Γεώργιος Ιωαννίδης του Ευριπίδη, υπέστη δύσπνοια και ιλίγγους, διακομισθείς συνεπεία τούτου στο νοσοκομείο 251 ΓΝΑ».
Αντιλαμβάνεστε τι ακριβώς έχουν διαπιστώσει οι εισαγγελείς και οι ανακριτές. Ότι οι αξιωματικοί, μεταξύ άλλων ο νυν αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, είχε σημαντικό μερίδιο ευθύνης ως διοικητής της Διεύθυνσης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών. Όπως είχε και ο αρχιπύραρχος Θεοφιλόπουλος. Οι δύο που προήχθησαν μετά τις τελευταίες κρίσεις του ΚΥΣΕΑ. Προσπερνάμε τους άλλους δύο που συνταξιοδοτήθηκαν με ανώτερο βαθμό. Αλλά η περίπτωση του Βάγια ξυπνάει μνήμες 2018 και της δίκης για το Μάτι που βρίσκεται σε εξέλιξη με κατηγορουμένους μια σειρά αξιωματικών, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων επιβραβεύθηκε με προαγωγές αν και παραπέμπονταν στο εδώλιο και, μάλιστα, για κακουργηματική αμέλεια κατά τον Αθανάσιο Μαρνέρη, τον ανακριτή που ανέλαβε την υπόθεση. Άσχετα αν, στο τέλος, το Συμβούλιο Εφετών απέρριψε δύο φορές την εισήγηση του ανακριτή. Οι προαγωγές κατηγορουμένων, έστω και για πλημμέλημα, προφανώς και προκάλεσαν την κοινωνική οργή, αλλά φαίνεται ότι για κάποιους αυτή η τακτική έγινε συνήθεια, για να μην πούμε λατρεία. Εμείς, βέβαια, δεν δικάζουμε και κυρίως δεν καταδικάζουμε. Τα στοιχεία του κατηγορητηρίου καταγράφουμε και επισημαίνουμε το περίεργο του πράγματος με τις προαγωγές…
