Ήταν 1η Σεπτεμβρίου 2023 όταν ο 58χρονος Κώστας Μανιουδάκης άφησε την τελευταία του πνοή κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου του Τμήματος Αστυνομικών Επιχειρήσεων στην περιοχή Βρύσες Χανίων. Τότε οι Αρχές έκαναν λόγο για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
Της ΤΖΕΝΗΣ ΜΑΡΚΟΥ
– Τι πραγματικά συνέβη στην υπόθεση Μανιουδάκη κατά τη διάρκεια επιχείρησης στις Βρύσες Χανίων
– Τι ισχυρίστηκαν ανωμοτί οι 4 αστυνομικοί και η ποινική δίωξη που τους άσκησε ο εισαγγελέας
– Τι δήλωσε στην «M» η εκ των δικηγόρων της οικογένειας, Μαρία Παπαδάκη
Συγκεκριμένα, ο επίσημος ισχυρισμός της Αστυνομίας ανέφερε ότι πρόκειται για «αιφνίδιο θάνατο ιδιώτη» που «κατά τον χρόνο περαιτέρω νομότυπου αστυνομικού ελέγχου οχήματος αισθάνθηκε ξαφνική αδιαθεσία και έχασε τις αισθήσεις του». Όμως τα πολυάριθμα τραύματα στο κεφάλι και στο σώμα του Κώστα, που αντίκρι¬σαν τόσο οι συγγενείς και το ιατρικό προσωπικό όσο και τα άτομα που βρέθηκαν στην κηδεία του, αλλά και η εικόνα του σημείου του συμβάντος με τις λίμνες αίματος και τα σπασμένα γυαλιά του 58χρονου ανατρέπουν την εκδοχή της Αστυνομίας. Όλα παίρνουν μια διαφορετική -αναμενόμενη- τροπή όταν η οικογένεια του άτυχου Κώστα Μανιουδάκη αποφασίζει να καταθέσει μήνυση κατά παντός υπευθύνου, προκειμένου να αναδείξει τι αλήθεια συ¬νέβη στον Κώστα. Σημειώνεται ότι από την πρώτη στιγμή η οικογένεια του θύματος κατηγορεί ως υπαιτίους τους αστυνομικούς για τον χαμό του 58χρονου άνδρα, υποστηρίζοντας ότι τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου!
Ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη
Στις 4 Σεπτεμβρίου 2023 ο κρατικός ιατροδικαστής Σταμάτης Μπελιβάνης καταθέτει πιστοποιητικό θανάτου στο οποίο καταγράφει ως αιτία θανάτου «παθολογικά αίτια, απουσία κακώσεων». Ωστόσο, τέσσερις μήνες μετά, στις 9 Ιανουαρίου 2024, ο ίδιος ιατροδικαστής καταθέτει την αναλυτική πραγματογνωμοσύνη. Στο πόρισμα καταγράφεται μεθοδικά πλήθος τραυμάτων, εκδορών και εκχυμώσεων στο κεφάλι του Κώστα Μανιουδάκη. «Οι λοιπές αναφερόμενες κακώσεις δύνανται όπως έχουν προκληθεί διά θλώντος οργάνου. Ειδικότερα δε σε αυτό συμβάλλει το γεγονός της αναφερομένης βλάβης του ριζορινίου και ως εκ τούτου απορρίπτεται το ενδεχόμενο οι συγκεκριμένες κακώσεις να είναι από πτώση εξ ιδίου ύψους και πρόσκρουση επί ανένδοτης επιφάνειας. Στην αντίθετη περίπτωση οι κακώσεις θα αφορούσαν στα προεξέχοντα ανατομικά σημεία της κεφαλής», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, ο ιατροδικαστής σε κατάθεσή του υποστήριξε ότι οι κακώσεις του 58χρονου είναι εν ζωή γενόμενες: «Οι αναφερόμενες κακώσεις ινιακά αφορούν σε πτώση εξ ιδίου ύψους και πρόσκρουσης επί ανένδοτης επιφάνειας, με χαρακτηριστικό ότι στερούνται ζωτικής αντίδρασης. Στην καθομιλουμένη αυτό συνεπάγεται ότι ο θάνατος του εξεταζομένου χρονικά δεν ταυτίζεται με την πτώση. Οι λοιπές κακώσεις αριστερά κροταφικά και στο ριζορίνιο έχουν ζωτική αντίδραση, τουτέστιν διά της απλής λογικής προϋπήρχαν των προαναφερόμενων κακώσεων ινιακά». Σε ερώτηση εάν οι κακώσεις προήλθαν κατά τη διάρκεια παροχής πρώτων βοηθειών από αστυνομικούς, πολίτες ή τους διασώστες του ΕΚΑΒ, ο κ. Μπελιβάνης ήταν σαφής. «Καθέτως όχι, ο θανών ήτο ήδη νεκρός κατά τις διενέργειες τις οποίες εσείς αναφέρετε: παροχή πρώτων βοηθειών, διακομιδή και ούτε κάθε εξής. Δηλαδή επαναλαμβάνω ότι οι αναφερόμενες κακώσεις αριστερά κροταφικά και ριζορινίου πραγματοποιηθήκαν εν ζωή, προτού της πτώσης εξ ιδίου ύψους και προτού όλων των ενεργειών που ακολούθησαν αυτής. Έχει ήδη απαντηθεί ότι οι εν λόγω κακώσεις δύναται να έχουν προκληθεί διά θλόντως οργάνου», αναφέρει στην κατάθεσή του.
Ιατροδικαστική γνωμοδότηση
Το πόρισμα του κρατικού ιατροδικαστή «κουμπώνει» και με την ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή Αναστασίου Θεοδωρίδη, που είχε διορίσει η οικογένεια προκειμένου να αναλάβει τη διερεύνηση του θανάτου. Στη γνωμοδότηση αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι κακώσεις στο πρόσωπο και στο κεφάλι του 58χρονου δεν είναι συμβατές με πτώση. «Αποκλείω το ενδεχόμενο πτώσεως εξ ιδίου ύψους είτε προς τα μπροστά είτε προς τα πίσω λόγω της μη ύπαρξης κακώσεων στο σώμα, πόσο μάλλον όταν το άτομο είναι δεμένο πισθάγκωνα», καταγράφει στη γνωμοδότησή του ο ιατροδικαστής.
Ο ίδιος στο συμπέρασμά του καταλήγει στο ότι «ο θάνατος του Κωνσταντίνου Μανιουδάκη επήλθε συνεπεία πρόσφατου εμφράγματος του μυοκαρδίου, συνεπεία αθηρωμάτωσης των στεφανιαίων αγγείων επί εδάφους έντονου σωματικού και ψυχικού στρες (πολλαπλές κακώσεις κεφαλής και προσώπου). Κατά την ώρα του επεισοδίου επήλθαν οι προαναφερόμενες κακώσεις διά θλώντος οργάνου και το έντονο στρες που ένιωσε προκάλεσε την αγγειοσύσπαση, με αποτέλεσμα τη ρήξη των αθηρωματικών πλακών των στεφανιαίων αγγείων που επέφερε το έμφραγμα του μυοκαρδίου».
Ανωμοτί εξηγήσεις από τους αστυνομικούς
Μετά την ιατροδικαστική έκθεση και συγκεκριμένα τον Απρίλιο του 2024, ο αντεισαγγελέας Πρωτοδικών κάλεσε τους τέσσερις αστυνομικούς που ήταν παρόντες και εκείνοι που σταμάτησαν τον 58χρονο για τυπικό έλεγχο να δώσουν ανωμοτί εξηγήσεις για την κατηγορία της «ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο σε ήρεμη ψυχική κατάσταση από κοινού» για τη δολοφονία του Κώστα. Στις 23 Μαΐου 2024 καταθέτοντας ένα ενιαίο υπόμνημα οι τέσσερις αστυνομικοί υποστήριξαν ότι δεν έχουν καμία ευθύνη για τον θάνατο του Κώστα Μανιουδάκη και ανέφεραν τη δική τους εκδοχή για το τι συνέβη εκείνο το μοιραίο απόγευμα που έμελλε να χάσει τη ζωή του ο 58χρονος άνδρας.
«Ο οδηγός του αυτοκινήτου, όπως κατευθυνόταν προς το σημείο που ήμασταν σταθμευμένοι, αντιληφθείς την παρουσία μας, σταμάτησε σε απόσταση περίπου 100 μέτρων από εμάς, κατέβηκε από το όχημά του και εισήλθε για λίγα δευτερόλεπτα σε ένα αγροτεμάχιο που βρισκόταν από τη δεξιά του πλευρά, όπως εκινείτο. Στη συνέχεια ξαναμπήκε στο όχημά του και συνέχισε την πορεία του, μέχρι το σημείο που ήμασταν σταθμευμένοι. Όπως ήταν φυσικό, εξαιτίας και της προηγούμενης ύποπτης συμπεριφοράς του (να σταματήσει απότομα 100 μέτρα πριν, να κατέβει από το όχημά του και να επιστρέψει εκ νέου), του κάναμε σήμα να σταματήσει για έλεγχο, όπως και έγινε.
Αμέσως ο 4ος εξ ημών μπήκε μπροστά από το αυτοκίνητό του και έβαλε τα χέρια του στο καπό για να μη φύγει. Κατόπιν τούτου παρέμεινε στο σημείο για έλεγχο. Μόλις κατέβασε το παράθυρο, του ζητήσαμε τα έγγραφα που ζητάμε πάντα σε ελέγχους (δίπλωμα, άδεια). Μας είπε ότι δεν έχει τίποτα από αυτά μαζί του, διότι το αυτοκίνητο είναι της συζύγου του και το πήρε για εξυπηρέτηση. Στη συνέχεια τον ρωτήσαμε για ποιο λόγο αμέσως μόλις αντιλήφθηκε την παρουσία μας σε απόσταση 100 μέτρων σταμάτησε το όχημά του και κατέβηκε στο χωράφι. Μας απάντησε ότι πήγε να ουρήσει, διότι ελάμβανε κάποια φάρμακα που του προκαλούσαν συχνοουρία.
Μας φάνηκε ύποπτη η απάντηση που λάβαμε, καθόσον από τη γλώσσα του σώματός του αλλά και την αντίδρασή του έδειχνε φανερά αναστατωμένος. Του ζητήσαμε λοιπόν ευγενικά να μας οδηγήσει στο σημείο, προκειμένου να ελέγξουμε την αλήθεια των λεγομένων του. Όταν φθάσαμε […] μας υπέδειξε ως σημείο ούρησης τον κορμό μιας μουριάς. Από τον έλεγχο που έγινε προέκυψε ότι δεν υπήρχε σχετική υγρασία που να αποδεικνύει ούρηση στον κορμό του δέντρου. Κατόπιν τούτου έλεγξα τον χώρο επισταμένως, καθώς ήταν προφανές ότι για κάποιον άλλο λόγο είχε κατέβει από το όχημά του ο ελεγχόμενος προ ολίγου, μόλις αντιλήφθηκε την παρουσία μας λίγα μόλις μέτρα παρακάτω. Βρήκα λοιπόν μια νάιλον συσκευασία περιέχουσα μικρή ποσότητα, περίπου 10 γραμμαρίων, ινδικής κάνναβης.
Εκείνη τη στιγμή φοβούμενοι μήπως προσπαθήσει να αποδράσει και για να αποφύγουμε μια διαδικασία καταδίωξης […] τον χειροπεδήσαμε με τα χέρια πισθάγκωνα, σύμφωνα με την πάγια τακτική που ακολουθούμε κατά τους ελέγχους μετά την εύρεση παράνομης ουσίας, δίχως ο ελεγχόμενος να εκφράσει την ελάχιστη άρνηση.
Εντελώς ξαφνικά μας είπε ‘‘δεν είμαι καλά’’ και δίχως να προλάβουμε να αντιδράσουμε ο Κωνσταντίνος Μανιουδάκης έχασε τις αισθήσεις του και έπεσε στο οδόστρωμα εξ ιδίου ύψους, χειροπεδημένος, δίχως να προλάβουμε να τον συγκρατήσουμε για την αποφυγή της πτώσης του. Έστω υπ’ όψιν ότι ουδείς εξ ημών γνώριζε, ούτε ο ελεγχόμενος μας είπε, ότι είχε πρόβλημα υγείας και προπάντων ότι σχετικά πρόσφατα είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση καρδιάς. […] Τηλεφωνήσαμε αμέσως στο ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το οποίο έφθασε πολύ γρήγορα, αλλά όπως απεδείχθη ήταν ήδη αργά, αφού ο Κωνσταντίνος Μανιουδάκης είχε υποστεί καρδιακή προσβολή, από την οποία και κατέληξε», ισχυρίστηκαν οι τέσσερις αστυνομικοί.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στην αρχική αναφορά της Αστυνομίας, συγκεκριμένα στη συνοπτική περιγραφή του συμβάντος, έκαναν λόγο για 3 γραμμάρια ινδικής κάνναβη και όχι για 10, όπως ισχυρίστηκαν αργότερα στο υπόμνημά τους στην Εισαγγελία Χανίων. «Ανωτέρω τόπο και χρόνο κατά τη διάρκεια ελέγχων αστυνομικών του ΤΑΕ Χανίων θανών […] αντιλαμβανόμενος επικείμενο έλεγχο επέρριψε επί του οδοστρώματος μια νάιλον συσκευασία περιέχουσα (03) τριών γραμμαρίων περίπου ακατέργαστη ινδική κάνναβη και συνελήφθη. Κατά τη διάρκεια ελέγχου ανωτέρω οχήματος θανών αισθάνθηκε αδιαθεσία και έχασε τις αισθήσεις του».
Δίωξη
Τέλη Αυγούστου του 2024 μετά από ενδελεχή έρευνα και έπειτα από τις ανωμοτί εξηγήσεις των αστυνομικών ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Χανίων άσκησε ποινική δίωξη στους τέσσερις εμπλεκόμενους αστυνομικούς του Τμήματος Αστυνομικών Επιχειρήσεων Σούδας για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο από κοινού σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Ωστόσο, οι αστυνομικοί σύμφωνα με πληροφορίες παραμένουν στις θέσεις τους χωρίς καμία πειθαρχική τιμωρία.
Τι καταγγέλλει η οικογένεια
Όπως καταγγέλλει η οικογένεια του 58χρονου, με ανακοίνωση που εξέδωσε τον Οκτώβριο, καμία πειθαρχική τιμωρία δεν έχει επιβληθεί στους τέσσερις διωκόμενους αστυνομικούς, ενώ ζητούν να εκδιωχθούν άμεσα από το αστυνομικό σώμα και να λογοδοτήσουν σε ποινικό δικαστήριο για τις πράξεις τους.
«Αν η ΕΛ.ΑΣ. ενδιαφερόταν τόσο πολύ για τη νομιμότητα όπως λέει, με τα άρθρα και τους νόμους που επικαλείται, θα είχε φροντίσει να ολοκληρώσει την πειθαρχική έρευνα στο χρονικό διάστημα που προβλέπει ο νόμος. […] Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι στο πλαίσιο της ΕΔΕ εξετάστηκαν όλοι οι μάρτυρες που κατέθεσαν στην ποινική προδικασία και προσκομίστηκαν όλα τα κρίσιμα έγγραφα, ιατροδικαστικά και άλλα. […]
Αυτό που μένει από την απάντηση της ΕΛ.ΑΣ. είναι ότι ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη και ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. δεν κρίνουν ως ικανό λόγο για τη θέση αστυνομικού σε διαθεσιμότητα την άσκηση ποινικής δίωξης για ανθρωποκτονία από πρόθεση. Αυτό και μόνο τα λέει όλα, είναι δε ικανό να εξηγήσει το πλήθος των περιστατικών αυθαιρεσίας που διαβάζουμε στις εφημερίδες, με τους “ανεξιχνίαστους” θανάτους σε Αστυνομικά Τμήματα να έχουν πλέον καταντήσει ρουτίνα. Οι αστυνομικοί που εμπλέκονται στην ανθρωποκτονία του Κώστα Μανιουδάκη πρέπει να εκδιωχθούν άμεσα από το αστυνομικό σώμα και να λογοδοτήσουν σε ποινικό δικαστήριο για τις πράξεις τους».
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ: Εκ των δικηγόρων της οικογένειας Μανιουδάκη
«Ύστερα από σωρεία εγκληματικών παραλείψεων (σύνταξης σχεδιαγράμματος και έκθεσης αυτοψίας στον τόπο του εγκλήματος, έγκαιρης λήψης βιντεοληπτικού υλικού από υφιστάμενη και εγγύτατη στο σημείο όπου το θύμα εξέπνευσε κάμερα) και πρωτοφανών καθυστερήσεων (στην επεξεργασία του απισχνασμένου αποδεικτικού υλικού, στην κλήση των υπόπτων σε παροχή εξηγήσεων και συνεπώς στην παροχή πρόσβασής μας στην ποινική δικογραφία), η ελληνική Δικαιοσύνη επιτέλους απέδωσε τα ελάχιστα που όφειλε στην οικογένεια του Κώστα Μανιουδάκη: μια ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και από κοινού κατά των αστυνομικών που αρχικά είχαν παρουσιαστεί απλοί αυτόπτες μάρτυρες ενός ‘‘αιφνιδίου θανάτου’’. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη του κύριου μέρους ενός αγώνα εμβληματικού, που όμως προμηνύεται δύσβατος, σε μια χώρα δακτυλοδεικτούμενη από τα κοινοτικά όργανα για την ανοχή της στην κρατική βία. Μέχρι τη δίκη, στοίχημα για την εύρυθμη λειτουργία της πολιτείας παραμένει το εάν οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί θα παραμείνουν στις θέσεις εργασίας τους ή θα τεθούν σε διαθεσιμότητα, όπως ζητάει η οικογένεια και τα διδάγματα της λογικής».
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
